جیمز ماریون سیمز
جیمز ماریون سیمز (زوکړه: د ۱۸۱۳ زکال د جنوري ۲۵مه – مړینه: د ۱۸۸۳ زکال د نومبر ۱۳مه) امریکايي ډاکټر او جراح و. د هغه تر ټولو پام وړ مشهوره چاره د ویسکوواژینال فیستولا (vesicovaginal fistula) د درملنې په موخه چې په زیږون کې د انسداد جدي ستونزه ده، د جراحۍ د تخنیک رامنځته کول و. نوموړی همدارنګه د سیمز سپکولوم (Sims speculum)، سیمز سیګموئید کتیتر (Sims sigmoid catheter) او د سیمز پوزیشن (Sims position) د اختراع له امله پېژندل کېږي. نوموړی د سرطان د ناروغانو پر درملنې باندې د ټینګار له امله له هغه روغتون څخه وویستل شو چې ده خپله تاسیس کړی و؛ هغه په هېواد کې د سرطان ناروغۍ د درملنې د لومړني روغتون په تاسیس کې چې د ده له مړینې وروسته پرانیستل شو، ډېره لږ ونډه لرله. [۱][۲]
سیمز په امریکا کې درناوي وړ مشهور ډاکټر و. نوموړی په ۱۸۷۶ زکال کې د امریکا د طبي ټولنې مشر وټاکل شو. هغه یو له هغو لومړنیو ډاکټرانو څخه و چې په اروپا کې یې شهرت وموند. ده په ښکاره ډول په ځان باندې له دې امله ویاړ کاوه چې په ټول هېواد کې دویم بډایه ډاکټر و. [۳][۴]
ورته مهال، هماغه ډول چې د طبي اخلاقو متخصص بارون اچ. لرنر څرګندوي، «په سختۍ سره کېدای شي د طبابت په تاریخ کې د ده په څېر بل بحث پارونکی شخصیت وموندل شي». د ده په ویاړ مجسمه په متحده ایالاتو کې د یو ډاکټر په ویاړ لومړنۍ مجسمه وه چې په ۱۸۹۴ زکال کې د نیویارک ښار په برایانټ پارک کې جوړه شوه، خو دغه مجسمه په ۲۰۱۸ زکال کې له دغه پارک څخه لرې کړای شوه. [۵][۶]
د هغه له خوا د جراحۍ د تخنیکونو د پراختیا د څرنګوالي په برخه کې ګڼ شمېر اخلاقي پوښتنې شتون لري. نوموړي به له بېهوښه کوله پرته د غلامو تورپوستو ښځو او ایرلنډي کډوالو ښځو د جراحۍ عملیات ترسره کول (هغوی د بندیانو په څېر نشو کولای خپل رضایت وښيي یا یې نه شو کولای له هغو څخه انکار وکړي). د هغه دغه چارې په شلمه پېړۍ کې له تجربي موضوعاتو څخه د ناوړه ګټنې په توګه وغندل شوې او په دې سره سیمز «په طبابت کې هغه مخکښه څېره وبلل شوه چې د زیان منونکو وګړو د ژوندانه په قیمت یې یو لړ پرمختګونه رامنځته کړل». هغه «قصاب» وبلل شو او د نازي ډاکټر یوزف منګله سره پرتله کړای شو. د هغه د مهال ډاکټر او انټروپولوژېست ال. لوئیس وال او نورو طبي تاریخ لیکونکو د هغه له کړنلارو دفاع کوله. د سیمز په خبره غلامې تورپوستې ښځې دغې چارې ته راضي وې او له دغو پرته یې کومه بله غوره ټاکنه نه لرله. [۷][۸][۹][۱۰][۱۱]
سیمز فعاله لیکوال و چې د طبي ازموینو اړوند یې خپاره شوي راپورنه د هغه له خپل ۴۷۱ پاڼیز ژوند لیک سره یوځای (چې د هغه له مړینې وروسته په سمه توګه را ټول شوی) د هغه د پوهې او مسلک اړوند اصلي منبع جوړوي. په مثبته توګه د هغه ځان ښوونه د شلمې پېړۍ په وروستیو او د ۲۱مې پېړۍ په لومړیو کې بیرته و ارزول شوه. [۱۲][۱۳]
د سرطان د درملنې لومړنی روغتون
سمولپه ۱۸۷۱ زکال کې سیمز نیویارک ته راغی او په وومنز روغتون (Woman's Hospital) کې یې بیاځلي کار پیل کړ، چېرې چې هغه د سرطان په ناروغۍ د اخته مېرمنو په درملنه لاس پورې کړ. دغه مهال د سرطان ناروغي له اقتصادي پلوه د بېوزله ټولنیزو طبقاتو لپاره ځانګړې ناروغي ګڼل کېده او آن یو شمېر کسان تر دې کچې ترې وېریدل چې دغه ناروغي یې ساري بلله او باوري و چې له جنسي لارې لېږدی. د سیمز د هڅو په غبرګون کې د دغه روغتون د اغېزمنو مېرمنو پلاوي د سرطاني ناروغانو له درملنې سره شدید مخالفت وښود او د سرطاني ناروغانو منل یې منع کړل. په ۱۸۷۴ زکال کې د روغتون د پلاوي په ناسته کې سیمز وینا وکړه او آن د سرطان په لومړنیو پړاوونو کې یې د ناروغانو له منلو څخه د ډډې کولو له امله پر هغو نیوکې وکړې. نوموړي همدارنګه د جراحي د عملیاتو د ترسره کولو پر مهال د دغه پلاوي له خوا پنځلسو تنو ته د عملیاتو د لیدونکو د شمېر په راکمولو نیوکه وکړه. له دې وړاندې ۶۰ تنو کولای شول د جراحۍ له هر عملیات څخه لیدنه وکړي، خو د ښځو پلاوي دغه شمېر له دې امله را کم کړی و چې د دومره زیاتو کسانو پر وړاندې د درملنې لاندې یوې ښځینه ناروغې د جنسي اندامونو لوڅوالی یې د ښځو کرامت ته سپکاوی باله. سیمز استدلال کاوه چې دغه محدودیت د هغو جراحانو د پوهې د زیاتوالي په برخه کې خنډونه رامنځته کوي چې نیویارک ته د ښځینه ناروغیو په برخه کې د زده کړو په موخه راغلي دي. [۱۴]
د سیمز د دغې انتقادي وینا بحث پارونکی ماهیت لامل وګرځېد چې د دغه روغتون مدیره پلاوی یوه میاشت وروسته په خپله غونډه کې د هغه د استعفا منلو رایه ورکړي. نوموړی د روغتون د مشرتابه پلاوي د یوه غړي له خوا په «بې احتیاطۍ» او «وژونکو اقداماتو» تورن شو؛ هغه باوري و چې باید هغه د خپلو نافرمانیو له امله منفک شي. دغې وړاندوینې نوموړی د وومنز روغتون له یو شمېر هغو ډاکټرانو سره مخالفت ته وهڅاوه چې سیمز د خپرېدونکو رسالو څخه په کار اخیستنې د هغو پر وړاندې بحثونه کول.[۱۵][۱۶][۱۷]
د وومنز روغتون له مدیره پلاوي سره د سرطاني ناروغانو پر سر له جنجال وروسته سیمز په امریکا کې د سرطاني ناروغیو د لومړني انستیتیوت یا د نیویارک د سرطاني ناروغیو د روغتون په تاسیس کې مهم رول درلود. [۱۸]
سیمز په وومنز روغتون کې د ترسره کړو درملنو په بدل کې د رایو په اکثریت د امریکا د طبي ټولنې مشر وټاکل شو، هغه څوکۍ چې له ۱۸۷۶ زکال څخه یې تر ۱۸۷۷ زکال پورې مسئولیت ور تر غاړې و. [۱۹][۲۰]
سرچينې
سمول- ↑ "The New Cancer Hospital. Laying the corner-stone yesterday. An address by John E. Parsons—Its patrons and its purposes". New-York Tribune. 18 May 1884. p. 2. خوندي شوی له اصلي څخه په May 4, 2022. بياځلي په May 4, 2022 – via newspapers.com.
- ↑ کينډۍ:Cite AMB1920
- ↑ Grant, Dorothy. (Feb 3, 2006). "Modern gynecology's cruel founder". Medical Post. Vol. 42, no. 4. Chicago, Illinois. p. 34. کينډۍ:ProQuest. خوندي شوی له اصلي څخه په June 2, 2022. بياځلي په May 16, 2022.
- ↑ Alexander, J. Wesley (June 2009). "History of the medical use of silver". Surgical Infections. 10 (3): 289–292. doi:10.1089/sur.2008.9941. PMID 19566416. خوندي شوی له اصلي څخه په July 1, 2022. بياځلي په June 5, 2022 – via Gale Academic Onefile.
- ↑ Lerner, Barron (October 28, 2003). "Scholars Argue Over Legacy of Surgeon Who Was Lionized, Then Vilified". The New York Times. خوندي شوی له اصلي څخه په February 22, 2015. بياځلي په February 17, 2021.
- ↑ "Here I am again in my beloved Dublin". A Dr. J. Marion Sims Dossier. University of Illinois. 2000. خوندي شوی له the original on October 13, 2018. بياځلي په March 14, 2017.
- ↑ Spettel, Sarah; White, Mark Donald (June 2011). "The Portrayal of J. Marion Sims' Controversial Surgical Legacy" (PDF). The Journal of Urology. 185 (6): 2424–2427. doi:10.1016/j.juro.2011.01.077. PMID 21511295. خوندي شوی له the original (PDF) on 2013-11-04. بياځلي په November 4, 2013.
{{cite journal}}
: More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (help); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (help) - ↑ Lynch, Sarah (19 June 2020), "Fact check: Father of modern gynecology performed experiments on enslaved Black women", USA Today, کينډۍ:ProQuest, خوندي شوی له اصلي څخه په May 29, 2022, بياځلي په May 16, 2022 – via ProQuest Central
- ↑ Wall, L. L. (June 2006). "The medical ethics of Dr J Marion Sims: a fresh look at the historical record". Journal of Medical Ethics. 32 (6): 346–350. doi:10.1136/jme.2005.012559. ISSN 0306-6800. PMC 2563360. PMID 16731734.
- ↑ Spettel, Sarah; White, Mark Donald (June 2011). "The Portrayal of J. Marion Sims' Controversial Surgical Legacy" (PDF). The Journal of Urology. 185 (6): 2424–2427. doi:10.1016/j.juro.2011.01.077. PMID 21511295. خوندي شوی له the original (PDF) on 2013-11-04. بياځلي په November 4, 2013.
{{cite journal}}
: More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (help); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (help) - ↑ Lerner, Barron (October 28, 2003). "Scholars Argue Over Legacy of Surgeon Who Was Lionized, Then Vilified". The New York Times. خوندي شوی له اصلي څخه په February 22, 2015. بياځلي په February 17, 2021.
- ↑ Sims, J. Marion (1885), Marion-Sims, H. (ed.), The Story of My Life, New York: D. Appleton & Company
- ↑ Wylie, W. Gill (1884). Memorial Sketch of the Life of J. Marion Sims. New York: D. Appleton and Company. "Reprinted from The New York Medical Journal for April 12 and 19, 1884." "Read before the Medical Society of the County of New York, January 28, 1884."
- ↑ Martin, Hayes; Ehrlich, Harry; Butler, Francelia (March 1950). "J. Marion Sims—Pioneer cancer protagonist". Cancer. 3 (2): 189–204. doi:10.1002/1097-0142(1950)3:2<189::AID-CNCR2820030202>3.0.CO;2-1.
- ↑ Peaslee, E R; Emmet, Thomas Addis; Thomas, T Gaillard (1877). To the medical profession: statements respecting the separation of Dr. J. Marion Sims from the Woman's Hospital, New York. New York. خوندي شوی له اصلي څخه په October 29, 2018. بياځلي په October 29, 2018.
{{cite book}}
: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ Sims, J. Marion (1877). The Woman's Hospital in 1874. A Reply to the Printed Circular of Drs. E. R. Peaslee, T. A. Emmet, and T. Gailliard Thomas. New York.
{{cite book}}
: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ Peaslee, E. R.; Emmet, T. A.; Thomas, T. G. (1877). Reply to Dr. J. Marion Sims' Pamphlet, entitled 'The Woman's Hospital in 1874'. New York.
{{cite book}}
: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ "J. Marion Sims". Innovative Healthcare: MUSC's Legacy of Progress. Waring Historical Library. خوندي شوی له the original on January 22, 2017. بياځلي په March 15, 2017.
- ↑ Baldwin, W. O. (1884). Tribute to the late James Marion Sims. Montgomery, Alabama: Montgomery, Ala. خوندي شوی له اصلي څخه په July 11, 2021. بياځلي په October 28, 2018.
- ↑ Brinker, Wendy (2000). "J. Marion Sims: One Among Many Monumental Mistakes". A Dr. J. Marion Sims Dossier. University of Illinois. خوندي شوی له the original on October 13, 2018. بياځلي په March 14, 2017.