ويکيپېډيا

جعلي خبرونه په هند کې

جعلي خبرونه په هند کې هغو غلطو یا ناسمو معلوماتو ته ویل کېږي چې په خوله او دودیزو رسنیو له لارې ویل کېږي او په دې وروستیو کې د ډیجیټالي وسایلو له لارې تر سره کېږي لکه ایډیټ شوې ویډیوګانې، میمونه، نا تایید شوي اعلانات او په ټولنیزو رسنیو کې خپرې شوې اوازې. په دې هېواد کې د ټولنیزو رسنیو له خوا خپریدونکي جعلي خبرونه په یوه جدي ستونزه باندې اوښتې ده، چې کولای شو په دې برخه کې په ۲۰۱۸ کال کې د هغو ۲۰ کسانو د مړینې موضوع یاده کړو چې په ټولنیزو رسنیو کې د ناسمو معلوماتو د خپراوي له کبله خپل ځانونه له لاسه ورکړل. [۱][۲][۳][۴][۵]

شالید

سمول

د رویټرز د ژورنالیزم د زده کړې د انستیتوت مشر، راسموس کلیس نیلسین فکر کوي چې: «د لویدیځ په پرتله د هند په څېر هېواد کې د ناسمو معلوماتو د خپرولو ستونزه ډېره پیچلې او ګواښوونکې ده». هند کې د انټرنېټ په زیاتیدو سره د په ټولنیزو رسنیو کې جعلي خبرونو له لاسه رامنځته کېدونکې زیانونه مخ پر زیاتیدو دي، ځکه چې په دې هېواد کې په ۲۰۱۲ کال کې د انټرنېټ کاروونکو وګړو شمېر له ۱۳۷ میلیونو څخه په ۲۰۱۹ کال کې ۶۰۰ میلیونه وګړو ته رسیدلی. هند د واټساپ تر ټولو ستر بازار دی چې ۲۳۰ میلیونه کاروونکي لري او له همدې کبله د جعلي خبرونو د خپریدو لپاره دا یو له اصلي پلاټفارمونو څخه ګڼل کېږي. یوه تر ټولو اصولي ستونزه دا ده چې د توکو او معلوماتو تر لاسه کوونکي د خپلې بې خبرۍ له لاسه دوی ته په ټولنیزو رسنیو کې پر لیږل شویو معلوماتو باندې باور کوي. د جعلي خبرونو د خپریدو او اغیزو د مخنیوي لپاره ګڼ نوښتونه او لارې چارې په کار اچول شوي دي. جعلي خبرونه همداشان په فیسبوک او ټویټر کې هم خپریږي.   [۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴]

د ګارډین ورځپاڼې د راپور له مخې، د هند د رسنیو څېړنیزې ادارې CMS ویلي چې په هند کې د جعلي خبرونو د خپریدو یو علت «د رسنیو د تګلارې د تایید نشتوالی» دی. سربېره پر دې، د قانون پلي کوونکو چارواکو د «ساختګي مقالو لیکونکي» خبریالان او ژورنالیستان نیولي دي، په تیره بیا کله چې د هغوی مقالو جنجالونه را پورته کړي دي. [۱۵][۱۶]

په هند کې زیاتره جعلي خبرونه د سیاسي او مذهبي موضوعګانو اړوند خپریږي. د BJP، کانګریس او نورو سیاسي ګوندونو د معلوماتي ټیکنالوژۍ برخې د همدې ګوندونو د سیاسي مخالفینو او د هر هغه کمپاین په وړاندې چې د دغو ګوندونو پر خلاف وي، د جعلي خبرونو پر خپرولو باندې تورن شوي دي. د BJP ګوند د مذهبي لږکیو په نښه کولو سره د جعلي خبرونو پر خپریدو باندې تورن شوی دی. د RSS ګوند خپرنیز ارګان Organizer او د کانګریس ګوند خپرنیز ارګان National Herald هم د ګمراه کوونکو رپوټونو په خپرولو سره تورن پیژندل شوي دي.[۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲]

بېلګې

سمول

کرونا وېروس

سمول

د کرونا وېروس اړوند ناسم معلومات د ټولنیزو رسنیو د هغو پیغامونو په بڼه دي چې پکې نا تایید شوي د کورنۍ درملنې، جعلي مشورې او د توطیې تیوري ګانې شاملي دي. د کرونا وېروس په اړه د جعلي خبرونو د خپرولو په تور څه کم دوه کسه تر اوسه پورې نیول شوي دي. د ۲۰۲۰ کال د مارچ په اوومه د هند لومړي وزیر نرېندا مودي له خلکو وغوښت تر څو د کرونا وېروس په اړه اوازو باندې باور مه کوئ. د رسنیو معلوماتي دفتر د مارچ په ۲۴مه د امارو او ارقامو یوه څېړنه خپره کړه چې پکې لیکل شوي و چې په هند کې د بېړني مالي حالت د تپل کېدو په اړه خبرونه جعلي دي. له دې ډول خبرونو سره د مقابلې لپاره، د اپریل له ۱۴مې راهیسې څه باندې ۴۰۰ هندي ساینس پوهان په ګډه سره کار کوي تر څو د همدې وېروس په اړه ناسم معلومات رد کړي. [۲۳][۲۴][۲۵][۲۶][۲۷][۲۸][۲۹]

په ۲۰۱۹ کال کې د تابعیت (تعدیل شوی) قانون

سمول

د تابعیت د تعدیل شوي قانون (CAA) لاریونونو په ټولنیزو رسنیو کې د جعلي خبرونو او جعلي محتوی د توپان لامل وګرځید چې په ترڅ کې یې لاریونوال او د ډیلي پولیس په ورته توګه تر هدف لاندې ونیول. د واکمن BJP ګوند غړي ولیدل شول چې داسې ویډیوګانې یې خپرولې چې پکې په غلطه سره یې خلک له دې خبرول چې ګواکې د عليګړ مسلم پوهنتون محصلینو د هندوانو ضد شعارونه ورکوي. د هند سترې محکمې د هند له مرکزي حکومت څخه وغوښتل تر څو د تابعیت د تعدیل شوي قانون موخې، مقاصد او ګټې ټولو خلکو ته ورسوي تر څو کولای شي په دې اړه خپاره شوي جعلي خبرونه له منځه یوسي. د BJP ګوند مشرانو د ټلیفون یوه شمېره خپره کړه او له خلکو څخه یې وغوښتل چې له دې قانون څخه د ملاتړ ښودلو په خاطر دې دغې شمېرې ته یو میسکال ورکړي. خو دغه شمېره په ټویټر کې په پراخه کچه سره خپره شوه او د دې شمېرې په اړه یې داسې جعلي خبرونه خپاره کړل چې ګواکې دې شمېرې ته په زنګ وهلو سره به تاسې له فاحشه ښځو سره په اړیکه کې شئ او د نیټفلیکس په څیر پلاټفارمونو کې به وړیا ګډون تر لاسه کړئ.[۳۰][۳۱][۳۲][۳۳]

د هند امنیتي او استخباراتي ادارو راپور ورکړی و چې دوی له پاکستان څخه شاوخوا ۵۰۰۰ د ټولنیزو رسنیو اداره کوونکي په ګوته کړي دي چې د تابعیت د تعدیل شوي قانون په اړه یې «جعلي او ناسم تبلیغات خپرول»، چې ځینو یې بیا په دې درشل کې «ډېرې ژورې جعلي ویډیوګانې» خپرولې. د ټولنیزو رسنیو پلټفارمونو د جعلي، پاروونکو او عامه خبرونو د کنترول لپاره میډیټران درلودل. [۳۴][۳۵]

زاړه انځورونه او ویډیوګانې به په ټولنیزو رسنیو کې ان د مشهورو شخصیتونو له خوا خپریدل او په دې سره به د لاریونونو اور ته لمن وهل کېده.  زاړه تصویرونه به همداشان د دې لپاره خپریدل تر څو وښیې چې لاریونوالو په ګڼو ځایونو کې پر تاوتریخوالې لاس پورې کړی دی. دې ته ورته، د پولیسو له خوا د زورزیاتي ځینې پخواني کلیپونه به هم خپریدل او په غلطه سره به یې دا پرې ثابتول چې ګواکې د CAA لاریونوال په دې ډول وهل ټکول کېږي. د BJP د ګوند د معلوماتي ټیکنالوژۍ د برخې مشر، امیټ مالویا هغه منحرف شوې ویډیوګانې هم خپرولي چې پکې د CAA ضد لاریونوال یې ناسم پیژندلي وو او د «زنداباد پاکستان» شعارونه او د هندو ټولنې په وړاندې یې مخرب شعارونه ورکول. [۳۶][۳۷][۳۸][۳۹]

د مالیزیا لومړي وزیر د همدې قانون د اړتیا په اړه خبرې وکړي خو له هندي تابعیت څخه یې د هندي مسلمانانو د ممکنه محرومیدو په اړه اندېښنه څرګنده کړه. په مقابل کې د هند د بهرنیو چارو وزارت د هغه «ریښتینې ناسمې څرګندونې» رد کړي او ویې ویل چې دا کار به «هېڅ یو هندي که هغه په هر مذهب پورې تړلی وي له خپل تابعیت څخه محروم نه کړي». د بنګلور د پولیسو کمیشنر له خلکو وغوښتل چې د CAA په اړه جعلي خبرونو باندې باور و نه کړي، په داسې حال کې چې د اسام پولیسو بیا خلکو ته خبرداری ورکړ چې په ټولنیزو رسنیو کې د خپلو مطالبو د خپرولو په اړه دې احتیاط وکړي. [۴۰][۴۱][۴۲][۴۳]

ټولټاکنې

سمول

د هند د ۲۰۱۹ کال په عمومي ټولټاکنو کې جعلي خبرونه زښته ډېر وو. تر ټولټاکنو وړاندې د ټولنې په هره کچه کې ناسم معلومات خورا زیات وو. هان ځینو خلکو د هند دغو ټولټاکنو ته د «هند لومړني د واټساپ ټولټاکنو» نوم ورکړ، ځکه چې په دې ټولټاکنو کې واټساپ د زیاترو نوماندانو له خوا د تبلیغاتو د یوې وسیلې په توګه کاریده. لکه څرنګه چې VICE او AltNews لیکي: «ګوندونو د واټساپ اپلیکیشن  وسله وال کړی و» او په مقابل کې «ناسم معلومات وسله وال شوي وو». [۴۴][۴۵][۴۶][۴۷][۴۸][۴۹][۵۰]

هند ۲۲ رسمي ژبې لري، چې له امله یې د فیسبوک لپاره دا ډېره ستونزمنه وه تر څو په دې ټولو ژبو کې شریک شوي معلومات وڅېړي، خو بیا یې هم د ۱۰ مواردو په اړه اړینې سرچینې را ټولې کړي دي او د سندي، اوډیا او کناډا په څير ژبې یې د ۲۰۱۹ کال تر مۍ میاشتې پورې هېڅ نه وي کتلي. سره له دې هم، فیسبوک په ورځ کې نږدې یو میلیون حسابونه پاکول چې په دې کې هغه حسابونه هم شامل و چې تر ټولټاکنو وړاندې یې ناسم او جعلي معلومات خپرول. [۵۱][۵۲][۵۳]

د پاکستان پر وړاندې جعلي خبرونه

سمول

هغه څېړنه چې د اروپايي ټولنې د DisinfoLab له خوا په ۲۰۱۹ کال کې تر سره شوه په ډاګه شوه چې «په څه باندې ۶۵ هېوادونو کې څه کم ۲۶۵ د جعلي خبرونو سیمه ایزې وېبپاڼې د هند د نفوذي شبکو له خوا پر نړیوالو ادارو باندې د اغیزې اچولو او د پاکستان په اړه د عمومي برداشت د اغیزمنولو لپاره مدیریت کېږي».د «هند د سرګذشتونو» په نوم په یوه څېړنه کې ښودل کېږي چې تر ۲۰۲۰ کال پورې، په ۱۱۶ هېوادونو کې د هند پلوو دا ډول جعلي خبرونو وېبپاڼو شمېر ۷۵۰ ته رسیدلی وو. د جعلي خبرونو د خپروونکو ځینو مشهورو وېبپاڼو او انلاین سرچینو بېلګې دا دي: OpIndia او پسټ کارد نیوز.[۵۴][۵۵][۵۶][۵۷][۵۸][۵۹]

سرچينې او ياداښتونه

سمول
  1. ↑ "Response to the Draft of The Information Technology [Intermediary Guidelines (Amendment) Rules] 2018" (PDF). Centre for Internet and Society. 31 January 2019. بياځلي په 3 January 2020. UNESCO has made the following distinction
  2. ↑ "Social media in India fans fake news". The Interpreter – Lowy Institute. بياځلي په 27 August 2019.
  3. ↑ Nielsen, Rasmus Kleis (25 March 2019). "Disinformation is everywhere in India". The Hindu. ISSN 0971-751X. بياځلي په 29 August 2019.
  4. ↑ Bengali, Shashank (4 February 2019). "How WhatsApp is battling misinformation in India, where 'fake news is part of our culture'". Los Angeles Times. بياځلي په 28 August 2019.
  5. ↑ ""Lot Of Misinformation in India Spreads On WhatsApp": US Expert". NDTV. 15 September 2018. بياځلي په 28 August 2019.
  6. ↑ "India's Disinformation War More Complex Than in West: Oxford Prof". The Quint. 6 October 2018. بياځلي په 27 August 2019.
  7. ↑ Mohan, Shriya (26 April 2019). "Everybody needs a good lie". Business Line. بياځلي په 28 August 2019.
  8. ↑ Perrigo, Billy (25 January 2019). "How Whatsapp Is Fueling Fake News Ahead of India's Elections". Time. بياځلي په 28 August 2019.
  9. ↑ "Disinformation Is Spreading on WhatsApp in India—And It's Getting Dangerous". Pulitzer Center. 5 September 2018. بياځلي په 28 August 2019.
  10. ↑ Jain, Rishabh R. (9 April 2019). "In India's Election, Voters Feed on False Information". Bloomberg. بياځلي په 29 August 2019.
  11. ↑ "WhatsApp FAQ – Contributing to the safety of elections in India". WhatsApp. بياځلي په 28 August 2019.
  12. ↑ "WhatsApp in India: Scourge of violence-inciting fake news tough to tackle". Deutsche Welle. بياځلي په 4 June 2020.
  13. ↑ "WhatsApp: The 'black hole' of fake news in India's election". BBC News (in بريتانوی انګلیسي). 6 April 2019. بياځلي په 4 June 2020.
  14. ↑ "Alarming lessons from Facebook's push to stop fake news in India". The Economic Times. 21 May 2019. بياځلي په 4 June 2020.
  15. ↑ E, Chiluwa, Innocent; A, Samoilenko, Sergei (28 June 2019). Handbook of Research on Deception, Fake News, and Misinformation Online. IGI Global. p. 236. ISBN 9781522585374 – via Google Books.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  16. ↑ Goel, Vindu; Gettleman, Jeffrey; Khandelwal, Saumya (2 April 2020). "Under Modi, India's Press Is Not So Free Anymore". The New York Times (in American English). ISSN 0362-4331. بياځلي په 22 June 2020.
  17. ↑ "Massive crackdown on fake news! Facebook removes 687 pages linked to Congress IT cell". Financial Express. 1 April 2019.
  18. ↑ Service, Tribune News. "BJP on backfoot on migrants issue and 'fake' news targeting minorities". The Tribune. بياځلي په 4 June 2020.
  19. ↑ "From spreading fake news on JNU to garnering support for CAA through dubious claims, netizens are calling out BJP's IT Cell". Firstpost. 8 January 2020. بياځلي په 4 June 2020.
  20. ↑ Bansal, Samarth; Poonam, Snigdha (1 April 2019). "Misinformation Is Endangering India's Election". The Atlantic. ISSN 1072-7825. بياځلي په 22 June 2020.
  21. ↑ "The many lies about Kerala by the RSS' Organiser".
  22. ↑ "Claim that Shehla Rashid siphoned off funds collected for Kathua rape victim is fake news".
  23. ↑ Purohit, Kunal (10 March 2020). "Misinformation, fake news spark India coronavirus fears". Al Jazeera. بياځلي په 16 March 2020.
  24. ↑ "Boiled Garlic Water For Treating Coronavirus? Not Really". Boomlive. 1 February 2020. بياځلي په 2 February 2020.
  25. ↑ "Coronavirus update: Health worker arrested for spreading fake news". Business Today. 16 March 2020. بياځلي په 16 March 2020.
  26. ↑ Suffian, Mohammad (14 March 2020). "Odisha: 32-year-old held for spreading fake news on coronavirus on social media". India Today. بياځلي په 16 March 2020.
  27. ↑ "Stop Panicking: PM Modi is not declaring an emergency; Stay Away from Fake News". Mumbai Mirror. 24 March 2020. بياځلي په 25 March 2020.
  28. ↑ "PIB warns against fake news about imposing financial emergency in India". Inshorts - Stay Informed. بياځلي په 25 March 2020.
  29. ↑ Dore, Bhavya (14 April 2020). "How 300 Indian scientists are fighting fake news about COVID-19". World Economic Forum. بياځلي په 8 May 2020.
  30. ↑ Goel, Kritika (2019-12-18). "Here's Your Round-Up of All the Fake News Around CAA Protests". TheQuint (in انګليسي). خوندي شوی له اصلي څخه په 2020-12-02. بياځلي په 2021-03-15.
  31. ↑ "Supreme Court asks Centre to consider publicising info about CAA to curb circulation of fake news". The Hindu. PTI. 18 December 2019. ISSN 0971-751X. بياځلي په 21 December 2019.{{cite news}}: CS1 maint: others (link)
  32. ↑ PTI (18 December 2019). "SC asks Centre to consider publicising info about CAA to curb circulation of fake news". Rajya Sabha TV. بياځلي په 21 December 2019.
  33. ↑ Chatterji, Rohini (2020-01-04). "BJP Resorts To Fake 'Lonely Woman' On Twitter To Drum Up Support For CAA". HuffPost (in انګليسي). خوندي شوی له اصلي څخه په 2021-03-07. بياځلي په 2021-03-15.
  34. ↑ "Around 5,000 Pak social media handles spread fake news on CAA". Outlook India. IANS. 16 December 2019. بياځلي په 21 December 2019.{{cite web}}: CS1 maint: others (link)
  35. ↑ Alawadhi, Karan Choudhury & Neha (16 December 2019). "CAA protests: 15,000 social media mediators fight to root out fake news". Business Standard India. بياځلي په 21 December 2019.
  36. ↑ Chaudhuri, Pooja (2020-01-28). "Tarek Fatah, the unrelenting fake news peddler who targets Indian Muslims regularly". ThePrint (in American English). خوندي شوی له اصلي څخه په 2020-12-13. بياځلي په 2021-03-15.
  37. ↑ "Telangana BJP MP shares old video with 'communal' claim to question CAA protests". The News Minute (in انګليسي). 2019-12-27. خوندي شوی له اصلي څخه په 2021-03-15. بياځلي په 2021-03-15.
  38. ↑ Mishra, Shweta (2019-12-21). "Fact Check: These viral images are NOT related to recent anti-CAA protests | Newsmobile" (in American English). خوندي شوی له اصلي څخه په 2019-12-21. بياځلي په 2021-03-15.
  39. ↑ Chaudhuri, Pooja (2020-02-10). "Amit Malviya's fake news fountain: 16 pieces of misinformation spread by the BJP IT cell chief". Scroll.in (in American English). خوندي شوی له اصلي څخه په 2021-02-15. بياځلي په 2021-03-15.
  40. ↑ "Factually Inaccurate Remarks by Prime Minister of Malaysia on CAA". mea.gov.in. بياځلي په 21 December 2019.
  41. ↑ "'Factually inaccurate': India rebuts Malaysian PM's remark on citizenship law". Hindustan Times. 21 December 2019. بياځلي په 21 December 2019.
  42. ↑ Poovanna, Sharan (18 December 2019). "Section 144 imposed in Bengaluru, other parts of Karnataka". Livemint. بياځلي په 21 December 2019.
  43. ↑ "Be cautious while posting on social media, Assam police tells people". India Today. Press Trust of India. 20 December 2019. بياځلي په 21 December 2019.{{cite web}}: CS1 maint: others (link)
  44. ↑ "Clip, flip and Photoshop: Anatomy of fakes in Indian elections". India Today. 28 May 2019. بياځلي په 28 August 2019.
  45. ↑ Bansal, Samarth; Poonam, Snigdha (1 April 2019). "Misinformation Is Endangering India's Election". The Atlantic. ISSN 1072-7825. بياځلي په 28 August 2019.
  46. ↑ "Junk news and misinformation prevalent in Indian election campaign". University of Oxford. 13 May 2019. بياځلي په 28 August 2019.
  47. ↑ Phartiyal, Sankalp; Kalra, Aditya (2 April 2019). "Despite being exposed, fake news thrives on social media ahead of..." Reuters. بياځلي په 28 August 2019.
  48. ↑ Ponniah, Kevin (6 April 2019). "WhatsApp: The 'black hole' of fake news in India's election". BBC. بياځلي په 29 August 2019.
  49. ↑ Gilbert, David (11 April 2019). "Modi's trolls are ready to wreak havoc on India's marathon election". Vice. بياځلي په 28 August 2019.
  50. ↑ Sidharth, Arjun (18 May 2019). "How misinformation was weaponized in 2019 Lok Sabha election – A compilation". Alt News. خوندي شوی له the original on 25 November 2020. بياځلي په 28 August 2019.
  51. ↑ Languages Included in the Eighth Schedule of the Indian Constution Archived 4 June 2016 at the Wayback Machine.
  52. ↑ "Alarming lessons from Facebook's push to stop fake news in India". The Economic Times. Bloomberg. 21 May 2019. بياځلي په 29 August 2019.{{cite news}}: CS1 maint: others (link)
  53. ↑ "Facebook removes 1 million abusive accounts a day to counter fake news in India". Firstpost. 9 April 2019. بياځلي په 29 August 2019.
  54. ↑ Bhargava, Yuthika (14 November 2019). "265 fake news websites in over 65 countries managed by Indian influence networks: study". The Hindu. ISSN 0971-751X. بياځلي په 25 November 2019.
  55. ↑ Hussain, Abid; Menon, Shruti (10 December 2020). "The dead professor and the vast pro-India disinformation campaign". BBC. بياځلي په 10 December 2020. The network was designed primarily to "discredit Pakistan internationally" and influence decision-making at the UN Human Rights Council (UNHRC) and European Parliament, EU DisinfoLab said.
  56. ↑ Kumar, Basant. "Fake news, lies, Muslim bashing, and Ravish Kumar: Inside OpIndia's harrowing world". Newslaundry. بياځلي په 4 June 2020.
  57. ↑ Vij, Shivam (27 May 2020). "India's anti-Muslim fake news factories are following the anti-Semitic playbook". ThePrint. بياځلي په 4 June 2020.
  58. ↑ Surendran, Vivek (30 March 2018). "Postcard News editor arrested for spreading fake news, BJP leaders call for release". India Today. بياځلي په 4 June 2020.
  59. ↑ Dutta, Amrita Nayak (2 May 2019). "Postcard, Indiatimes in Poynter list of 513 'fake news' websites". ThePrint. بياځلي په 4 June 2020.
"https://ps.wikipedia.org/w/index.php?title=جعلي_خبرونه_په_هند_کې&oldid=337206" نه اخيستل شوی