برزخ
برزخ د دوه څیزونو ترمنځ بېلوونکي ته وایي. په شرعي اصطلاح کې له برزخ څخه موخه د مړینې او قیامت تر ورځې منځني مهال دی. له مړینې وروسته ټول انسانان او پېریان له وعدې سره سم برزخ ته لېږدول کېږي.
د برزخ په اړه قرآني وینا
قرآن مجید کې الله تعالی داسې فرمایلي دي:
حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِO لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ كَلَّا إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا وَمِن وَرَائِهِم بَرْزَخٌ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ [۱]
’’تردې چې له هغوي څخه به څوک مړ شي، نو هغه به وایي اې زما ربه! ما بېرته (نړۍ) ته ولېږه، چې زه په هغې (نړۍ) کې څه ښه کړه وړه وکړم چې ما پرېښي دي هېڅکله نه، دا هغه خبره ده چې هغه به یې په پښېمانۍ سره کوي او د هغه وړاندې به تر یوې ورځې پورې یوه پرده (حایله) وي (کله چې) ترهغې ورځې چې دې به (له قبرونو) پورته کړای شي.
د برزخ نړۍ (عالم برزخ) یو څه اړیکه له دې نړۍ سره وي، او یو څه له ها بلې نړۍ سره. له دې نړۍ سره یې اړیکه پدې توگه ده، چې کله د مړي خپل خپلوان دده د ثواب لپاره صدقه و خیرات یا ذکر و اذکار کوي، نو ددې ثواب ته رسېږي او هغه آرام وي. له بلې نړۍ سره اړیکه یې داسې ده چې کوم آرامتیا یا عذاب چې په برزخ کې ورکول کېږي، هغه په وروستۍ ورځ مړي ته د آرامتیا او عذاب برخه وي. پدې اړه د الله تعالی فرمایي:
النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوًّا وَعَشِيًّا. [۲]
’’(او په برزخ نړۍ کې به هم) دا خلک سهر و ماښام د جهنم اور ته وړاندې کېږي.‘‘