باسکېټبال
باسکېټبال (Basketball) يوه داسې لوبه ده چې د دوه لوبډلو لخوا چې هره لوبډله پینځه کسان لري په مسطتیل ډوله ډگر لوبېږي . د دوی موخه دا وي چې گېند يا توپ له هوپ (جالي حلقه) څخه چې ۴۶ سانتي متره دی تېر کړلي . باسکېټبال د نړۍ تر ټولو مشهوره يا نوميالیو لوبو کې راځي او د ورزښت په بهیر کې ډېره په پراخه کچه لوبېږي . يوه لوبډله کولای شی چې په ډگریزه گول (له لرې خوا) توپ جالې ته وغورځوي ، چې دا په يوې عامې لوبې حسابېږي . د ډگریزه غورځونې شمېرې درې دي که چېرې لوبغاړی د درې شمېرو لرونکي لیکې څخه خپل توپ وروارتوي او همدارنگه دوه شمېرې د هاغه اچولو لپاره کارېږي چې د لیکې له مخې خوا څخه وروارتول شي .
يوه لوبډله د (فريترو) له لارې هم شمېرې جوړولای شي ، فريترو مانا داده چې کله د مخامخ لوبډلې څخه تېروتنه وشي نو بلې ډلې ته يوه شمېره توپ پرېږدي او ټول جال یې مخې ته خلاص پرېږدي ، دغه اچول بیا يوه شمېره د گټې لري. په پای کې چې هرې لوبډلې ډېرې شمېرې جوړې کړي وي هماغه لوبډله لوبه گټي ، خو د لږ نور وخت ورکول هم په پام کې نیول کېږي دا هله کله چې شمېر د قانون تر سره کولو سره پرمخ ولاړ شی . پدې لوبې کې کله چې توپ په لاس کې وي او ورته يوځل ټوپ وووهې بیا توپ وارنکړې نو تېروتنه حسابېږي او همدارنگه چې توپ په دواړو لاسونو ونیسې او بیا یې په ځمکه وولې نو تېروتنه کې حسابېږي او د توپ وړنه پرته له مځکې وهنې په لاس کې وړل تېروتنه ده. همدارنگه باسکېټبال لوبه د توپ ویشتنې لپاره نور تخنیکونه هم لري لکه د پاس ورکولو او ډرېبلنې او شاپلو تگ په برخه کې . د باسکېټبال لوبه کې په عمومي توگه د برید او دفاع تخنیکونه شامل دي . د لوبې د سمبالښت جوړښت یې داسې دی : په دودیزه توگه تر ټولو جگ او تکړه لوبغاړي د لوبې په مهال د ډگر په منځ کې او برید پر مهال لوبېږي ، خو لږ په جوسې واړه يا لږ تکړه شاته د ضرورت په وخت تاؤ راتاؤېږي ، او دوی ته د مخامخ لوبغاړو څخه د توپ اخیستنې دنده ورسپارل کېږي چې پدې کې هم ټيټ وني لوبغاړي د گارډ پواینټ په نوم تخنیک کاروي .
د لوبې مخینه
سمولپه پیل د دسمبر کال ۱۸۹۱م زېږدي کې ، کاناډايي ډاکتر جېمز نايسمېت (Dr. James Naismith) چې د عیسايي اتحاديې د ينگ مېن په نوم ترېننگ ځای کې د سپورت پروفیسر او لارښود و نو غوښتل یې چې خپل د سپورت مضمون پر مهال خپل زده کوونکي په باراني ورځو کې هم فعال وساتي نو په مساچيوسټس ایالت په سپرنگفیلډ ښارگوټي کې ده اقدام وکړ . هغه نا پېژندلای يو دننه د سپورت سالون کې لوبه رامنځته کړله چې خپل زده کوونکي یې سره راټول او منظم د بدني فعالیت کې بوخت وساتل . وروسته له هغه چې د زده کوونکیو لخوا ډېرې پلمې او اندونه رامنځته شول نو ډاکتر دغې لوبې ته يو شمېر رښتې رامنځته کړلې چې لمخې یې تگلار ورته منظمه شوه . ده د بنسټيزو قوانینو جوړولو باندې لاس پورې کړ او د ۱۰ فټه (۳.۰۵ متر) يو لفټیز پوړۍ یې راوړلې چې د نن ورځې د باسکېټبال د جالې حلقې سره یې ډېر توپیر دی ، او په لوبو یې پیل وکړ.
searching for a ball that would be more visible to players and spectators alike, introduced the orange ball that is now in common use. Dribbling was not part of the original game except for the "bounce pass" to teammates. Passing the ball was the primary means of ball movement. Dribbling was eventually introduced but limited by the asymmetric shape of early balls. Dribbling only became a major part of the game around the 1950s, as manufacturing improved the ball shape.
اصلاً باسکېټبال د فوټبال له گېند يا توپ سره پرمخ تلله . لومړی ځل چې د باسکېټبال لپاره گېند يا توپ جوړ شو نو خړ رنگ یې درلود او دا يوازې په ۱۹۵۰م زېږدي کې چې د ټوني هېنکل لخوا رامنځته شوای ؤ . The peach baskets were used until 1906 when they were finally replaced by metal hoops with backboards. A further change was soon made, so the ball merely passed through. Whenever a person got the ball in the basket, his team would gain a point. Whichever team got the most points won the game.[5] The baskets were originally nailed to the mezzanine balcony of the playing court, but this proved impractical when spectators on the balcony began to interfere with shots. The backboard was introduced to prevent this interference; it had the additional effect of allowing rebound shots.[6] Naismith's handwritten diaries, discovered by his granddaughter in early 2006, indicate that he was nervous about the new game he had invented, which incorporated rules from a children's game called "Duck on a Rock", as many had failed before it. Naismith called the new game "Basket Ball".[7] The first official game was played in the YMCA gymnasium in Albany, New York, on January 20, 1892, with nine players. The game ended at 1–0; the shot was made from 25 feet (7.6 m), on a court just half the size of a present-day Streetball or National Basketball Association (NBA) court. By 1897–1898 teams of five became standard.