اپولو ۱۷ (ډيسمر ۷-۱۹-۱۹۷۲) د ناسا د اپولو د پروګرام وروستی ماموريت و، وروستی ځل چې انسانانو په سپوږمۍ قدم کېښود يا يې د ځمکې له مدار څخه دباندې سفر وکړ. قوماندان «جين کرنن» او د سپوږميز واحد پيلوټ «هيريسن شمټ» په سپوږمۍ وګرځېدل، په داسې حال کې چې د مشرتابه واحد ډلګۍ پيلوټ «رونالډ ايونز» دپاسه وڅرخېد. «شمت» په سپوږمۍ يواځينی کوز شوی ځمکپېژندونکی و چې سپوږمۍ ته د يو سانيسپوه د استولو لپاره د ناسا تر فشار لاندې د «جو اينګل» پر ځای وټاکل شو. په دې ماموريت پر ساينس د زيات ټينګار کولو مطلب د ډېرو نويو تجربو تر لاسه کول و، د يوې بيالوژيکي تجربې په ګډون، په کومه کې چې مديريت برخه (command module د انسان لېږدونکې فضايي بېړۍ هغه برخه ده چې له بېړۍ جلا کېږي او ماموريت مديريت کوي) کې لېږدول کېدونکي پنځه موږکان هم شامل وو.

د دې ماموريت طراحانو د ښکته کېدو د سيمې په ټاکلو کې دوه بنسټيزې موخې تر نظر لاندې ونيولې: له Mare Imbrium څخه پخواني سپوږميزو لوړو سيمو موادو نمونه اخيستل او په نسبي ډول د وروستي اورشيندي د فعاليت د شونتيا پلټنه کول. په همدې بنسټ دوی «Taurus–Littrow» غوره کړ، چېرته چې داسې شکلونه وو چې له مدار څخه ليدل شوي وو او د هغوی انځور اخيستل شوي او باور کېدو چې په طبيعيت کې اورشيندي دي. له دې امله چې د دې عملې درې واړو غړیو د پخوانيو اپولو سپوږميز ماموريتونه تعقيب کړي وو، دوی د اپالو له فضايي بېړۍ سره بلد و او د ځمکپېژندنې د روزنې لپاره يې زيات وخت درلود.

د ۱۹۷۲ز کال د ديسمبر په اومه نېټه د ختيځ په معياري وخت (EST) د سهار په دولس بجو او دري دېرش دقيقو روان شو، د هارډوير د يوې ستونرې له امله د اپولو په پروګرام کې يواځې د استولو په دريځ کې ځنډ راغی، اپولو ۱۷ د يو « J-type» ماموريت و، په کوم کې چې د سپوږمۍ په سطحه درې ورځې، غزول شوې ساينسي وړتيا او درېیم سپوږميز تاويدونکی موټر (LRV) استعمال شامل و. Cernan او Schmitt په « Taurus–Littrow»  دره کې کوز شول او د سپوږمۍ د نمونو په اخيستلو او د ساينسي وسايلو په استولو سره يې په سپوږمۍ درې قدم وهل بشپړ کړل. د نارنجي رنګ خاوره په « Shorty» څوکه کې وموندل شوه او ثابته شوه چې طبيعيت يې اورشيندی دی، که څه هم د سپوږمۍ د تاريخ له لومړيو وه. Evans  د ادارې او خدمت په نمونه (CSM)  کې د سپوږمۍ په مدار کې د ساينسي اندازه کولو او انځورونو اخيستلو لپاره پاتې شو، دا فضايي بېړۍ د ديسمبر په نولسمه نېټه بېرته ځمکې ته راستنه شوه.

دې ماموريت د عملې سره يو ځای د فضايي الوت ډېر رکارډونه مات کړل چې په هغې کې په سپوږمۍ د ښکته کېدونکي تر ټولو اوږد هغه ماموريت شامل دی چې عمله يې درلوده (دولس ورځې څوارلس ساعته)؛ همدا راز د هر ډول له موټر څخه ورهاخوا فعاليت پر مهال له فضايي بېړۍ حخه تر ټولو زيات واټن (۷.۶ کيلومتره يا ۴.۷ ميله)؛ د سپوږمۍ په کچه له موټرو څخه پرته تر ټولو اوږده فعاليتونه (دوه ويشت ساعته څلور دقيقې)، د سپوږمۍ تر ټولو ستره نمونه راوړل (تقريباً ۱۱۵ کيلوګرامه يا ۲۵ پاونډه)، د سپوږمۍ په مدار کې تر ټولو اوږد وخت (شپږ ورځې څلور ساته) او تر ټولو زیات سپوږميز مدارونه (څرخونه) (۷۵) تر سره کول.[۱][۲][۳][۴]

عمله او د ماموريت د مديريت مهم اشخاص

سمول
دنده[۵] ستورپېژندونکی
مشر مسئول یوجين ای کرنن

درېیم او تر ټولو وروستی فضايي الوت

د مديريت د واحد پيلوټ (CMP) رونالډ اي ايونز

يواځې فضايي الوت

د سپوږميز واحد پيلوټ (LMP) هيريسن ايچ شمټ

يواځې فضايي الوت


په ۱۹۶۹ز کال کې ناسا اعلان وکړ چې د اپولو ۱۴ تعقيبي عمله به جين کرنن، رونالډ ايونز او پخوانی X-15 پيلوټ جيو اينګل وي. دې چارې دوی د اپولو ۱۷ د ابتدايي عملې لپاره په ليکه کې ودرول، ځکه چې د اپولو پروګرام د عملې د څرخ لپاره عموماً مطلب دا وي چې يوه تعقيبي عمله به له درې ماموريتونو وروسته د لومړۍ عملې په توګه الوت کوي. هيريسن شمټ، څوک چې پر يو ستورپېژندونکي سربېره يو ماهر ځمکپېژندونکی هم و، د اپولو ۱۵ په تعقيبي عمله کې خدمات وړاندې کړل او د څرخ په پايله کې به د اپولو ۱۸ سپوږميز ماموريت پرواز د پيلوټ په توګه الوت وکړي.[۶][۷][۸][۹]

د ۱۹۷۰ز کال د سپتمبر په اتلسمه نېټه اپولو ۱۸ لغوه کړای شو. ساينسي ټولنې پر ناسا فشار راوړ چې د اپولو د ښکته کېدو لپاره د هغه غېر مسلکي ځمکپېژندنې روزنې تر لاسه کونکي پيلوټ پر ځای يو ځمکپېژندونکی وټاکي. وروسته ناسا شمټ د اپولو۱۷ سپوږميز واحد پيلوټ په توګه وټاکه. اپولو ۱۷ د عملې لپاره د شمټ ټاکنې د ناسا د الوتونکي عملې فعاليتونو رئیس «ډيک سليټن» له دې پوښتنې سره مخ کړ چې د اپولو ۱۷ دوه نور ځايونه به څوک ډک کړي: د اپولو ۱۵ پاتې عمله (ډک ګورډن او وينس برانډ) يا د اپولو ۱۴ تعقيبي عمله (له اينګل پرته).په پای کې «سليټن»  «کرنن» او «ايوانز» وټاکل، په داسې حال کې چې د اپولو ۱۷ لپاره د کرنن د ټاکلو پر سر د ناسا په داخل کې پر ملاتړ اتفاق نه و شوی. کرنن د ۱۹۷۱ز کال د جنورۍ په مياشت کې د يو روزنيز تمرين پر مهال يوه Bell 47G ډوله هلیکوپتر د کيپ کينډي سره نږدې د هند په سمندر کې غورځولې وه؛ وروسته د دې پېښې لامل د پيلوټ تېروتنه وبلل شوه، ځکه چې کرنن په اوبو کې له غورځېدو مخکې خپله ارتفاع سمه نه وه ارزولې. جيم ميک ډیوټ، څوک چې هغه مهال د اپولو تشيال بېړۍ پروګرام د دفتر مدير و، دې پېښې ته په اشارې سره د کرنن په ټاکل کېدو نيوکه وکړه، په داسې حال کې چې «سليټن» دا اندېښنه رد کړه. وروسته له دې چې د ماموريت د مشرتابه وړانديز ورته وشو، کرنن استدلال وکړ چې په دې ماموريت له هغه سره بايد «اينګل» ولاړ شي، خو د شميټ له ټاکنې سره يې موافقه څرګنده کړه، کله چې دا روښانه شوه چې شمټ اپولو۱۷ کې له کرنن سره يا له هغه پرته هم ځي. د اپولو ۱۷ ابتدايي عملې اعلان د ۱۹۷۱ز کال د اګست په ديارلسمه نېټه په عام ډول وشو.[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳]

کرنن چې د اپولو ۱۷ پر مهال د متحده ايالاتو په سمندري ځواک کې يو ۳۸ کلن کپتان و، په ۱۹۶۳ز کال کې د ستورمزلو په درېيم ګروپ کې وټاکل شو. هغه په ۱۹۶۶ز کال کې د « Gemini 9A» د پيلوټ په توګه د اپولو ۱۰ سپوږميز ماموريت د پيلوټ په توګه الوت وکړ او دا په ۱۹۶۹ز کال کې د اپولو ۱۴ په تعقيبي عمله کې د خپلو خدماتو وړاندې کولو څخه مخکې و. ايونز، څوک چې په ۱۹۶۶ز کال کې د ستورمزلو د پنځمې ډلې د برخې په توګه ټاکل شوی و، د اپولو ۱۷ پر مهال نهه دېرش کلن و او د امریکا په سمندري ځواک کې يو بريدمن و. د اپولو ۱۷ پر مهال شميټ يو عام ملکي سړی و، د اپولو ۱۷ پر مهال اوه دېرش کلن و. نوموړی له هارورډ پوهنتون څخه په ځمکپېژندنه کې دوکتورا تر لاسه کړې وه، په ۱۹۶۵ز کال کې د ستورمزلو په څلورمه ډله کې ټاکل شوی و. ايونز او شمټ دواړو خپل لومړی تشيال سفر کاوه.[۱۴]

د اپولو ۱۶ او ۱۷ لپاره چې وروستی اپولو سپوږميز ماموريت و، ناسا د ستورپېژندنکو (ستورمزلو) د تعقيبي عملې ټاکنه وکړه، چا چې له خپلو تجربو څخه د ګټه اخيستنې لپاره مخکې هم اپولو سپوږميز ماموريت الوزولی و او د دې لپاره چې نويو شاملو شويو کسانو د روزنې لپاره مصرفېدونکې پيسې او وخت سپماوکړي، د چا چې په اپولو ماموريت کې د الوتلو امکان نه و. د اپولو ۱۷ لپاره اصلي تعقیبي عمله، د کوم اعلان چې هغه مهال د ابتدايي عملې په توګه شوی و، د اپولو ۱۵ عمله وه، په دې کې ډيوډ سکاټ د قوماندان په توګه، الفريډ ورډن د CMP او جيمز ارون د LMP په توګه ټاکل شوي وو، دوی د ۱۹۷۲ز کال کې د اپولو ۱۵ پوسته خانې د پوښونو په پېښه کې د ونډې له امله ليرې کړای شوي وو. د دوی ځای د اپولو ۱۶ د ښکته کېدو عملې ونيو چې هغه «جان ډبليو. يانګ» د تعقيبي عملې د قوماندان او چارلس ډيوک د LMP په توګه وټاکل شول او د اپولو ۱۴ CMP، سټيورټ روزا يې بدل کړل. په اصل کې د اپولو ۱۶ CMP کين ميټنګلي هغه څوک و چې د هغه د عملې سره به يو ځای ټاکل کېدل، خو هغه دا خبره رد کړه، څو وکولای شي له خپلې کورنۍ سره زيات وخت تېر کړي، د هغه زوی تازه زېږېدلی و او د دې پر ځای يې د فضايي شټل پروګرام کې يوه دنده واخيسته. روزا هم د اپولو ۱۶ لپاره د تعقیبي عملې د CMP په توګه کار وکړ.[۱۵][۱۶][۱۴][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲]

سرچينې

سمول
  1. "Astronaut Friday: Ronald Evans". Space Center Houston. December 28, 2018. بياځلي په February 7, 2022.
  2. "Extravehicular Activity". NASA. بياځلي په January 6, 2022.
  3. "Astronaut Friday: Ronald Evans". Space Center Houston. December 28, 2018. بياځلي په February 7, 2022.
  4. Orloff 2004، Apollo 17: The Eleventh Mission.
  5. "Apollo 17 Crew". The Apollo Program. Washington, D.C.: National Air and Space Museum. خوندي شوی له the original on July 5, 2011. بياځلي په August 26, 2011.
  6. Jones, Eric M.; Glover, Ken (eds.). "A Running Start – Apollo 17 up to Powered Descent Initiation". Apollo 17 Lunar Surface Journal. NASA. خوندي شوی له the original on March 20, 2012. بياځلي په August 25, 2011.
  7. "Apollo 14 Crew". The Apollo Program. National Air and Space Museum. بياځلي په February 8, 2022.
  8. "Astronauts – Craters of the Moon". National Park Service. بياځلي په February 8, 2022.
  9. Wilhelms 1993، مم. 309–310.
  10. Jones, Eric M.; Glover, Ken (eds.). "A Running Start – Apollo 17 up to Powered Descent Initiation". Apollo 17 Lunar Surface Journal. NASA. خوندي شوی له the original on March 20, 2012. بياځلي په August 25, 2011.
  11. Kraft 2002، مم. 346–348.
  12. "News – Released at NASA Headquarters" (PDF). Manned Spacecraft Center: Public Information Offie. October 18, 1971. خوندي شوی له the original (PDF) on February 28, 2021. بياځلي په January 13, 2022.
  13. "News – MSC 71-56" (PDF). Manned Spacecraft Center: Public Information Office. August 13, 1971. خوندي شوی له the original (PDF) on February 28, 2021. بياځلي په January 13, 2022.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Orloff & Harland 2006، مم. 507–508.
  15. Shayler & Burgess 2017، مم. 289–290.
  16. "News – MSC 71-56" (PDF). Manned Spacecraft Center: Public Information Office. August 13, 1971. خوندي شوی له the original (PDF) on February 28, 2021. بياځلي په January 13, 2022.
  17. Slayton & Cassutt 1994، م. 279.
  18. Riley, John E. (May 23, 1972). "Release No. 72-113: Astronauts Mitchell and Irwin to Retire" (PDF). NASA: Manned Spacecraft Center. خوندي شوی (PDF) له اصلي څخه په 2022-10-09. بياځلي په January 13, 2022.
  19. Orloff & Harland 2006، م. 471.
  20. Shayler & Burgess 2017، م. 296.
  21. Phinney 2015، م. 130.
  22. Chaikin 1995، م. 549.