امام محمد ناصرالدین الباني.

امام شیخ محمدناصر الدین الباني رحمه الله څوک و؟

ژباړه او زیاتونه: احمد طارق خلیلي

پیداېښت:

محمدناصر الدین الباني رحمه الله په ۱۳۳۳ هجري لمریز او په ۱۹۱۴ میلادي کال کې د البانیې د پلازمېنې اشکودر ښار په یوه بې وزله، دینداره او علم پروره کورنۍ کې دې نړۍ ته سترګې پرانستې.

پلار یې "نوح نجات" د عثماني امپراتورۍ په پلازمینه استانبول کې د زړې استانې په دیني مدرسه کې دیني درسونه زده کول، چې بېرته خپل ټاټوبي/هېواد البانیا ته د دین د خدمت او خلکو ته د تعلیم ورکولو لپاره راستون شو او خلک ورته د شرعي علومو د زده کړې لپاره ورغلل.

سوریې ته مهاجرت:

ډېره موده نه وه تېره چې د البانیا حکومت د احمد زغو په نوم یو سیکولر شخص په لاس کې واخیست او مسلمانان یې تر سخت فشار لاندې راوستل نوح نجات د خپلو ماشومانو د راتلونکي په اړه فکرمند شو، او دایې غوره وګڼله چې دمشق(شام) ته لاړ شي.

زدکړې/تعلیم:

محمد ناصرالدین نهه کلن ماشوم و چې له خپل پلار سره سوریې ته مهاجر شو. او د لومړي ځل لپاره یې پلار د دمشق د اصف خيري لومړني ښوونځي کې شامل کړ. پلار یې د لومړني ښوونځي له پای ته رسولو مخکې له ښوونځي څخه وويست او د دیني زدکړو لپاره يې وقف کړ. قرآنکریم، تجويد، ګرامر او نور علوم يې زدکړل. د حنفي مذهب فقه يې زده کړه، همدارنګه محمد ناصرالدین ځینې دیني او عربي علوم د خپل پلار له ځینو ملګرو څخه شیخ سعید برهاني او شیخ راغب تبخ څخه یې د احادیثو روایت کولو اجازه ترلاسه کړه.

شیخ الباني رحمه الله په شل کلنۍ کې د شیخ رشید رضا "المنار" مجلې له لوستلو وروسته د حدیثو علومو ته مخه کړه. شیخ الباني رحمه الله پخپله وايي: يوه ورځ مې په يو کتاب پلورنځي کې د المنار مجلې يوه ګڼه وليده چې په هغه کې د سيد راشد رضا د غزالي د "احياء العلوم الدين" کتاب په اړه علمي بحث شوی وه. د دې کتاب ګټې او زیانونه: دا لومړی ځل و چې ما داسې علمي کره کتنه ولیدله او همدې کار مجبوره کړم چې ټوله مجله ولولم. ورپسې مې د حافظ عراقي د "د علومو احیا" کتاب ولوست او څېړنه مې وکړه. ما سره د کتاب د اخیستلو پیسې نه وې، په پور/قرض مې مې کتاب واخیست، هغه مې ولوست کله مې چې د هغه تفصیل ولید، نو پرېکړه مې وکړه چې د هغه کتاب یوه کاپي جوړه کړم، زه فکر کوم چې په دې برخه کې مې ډېره هڅه کړې ده.  زه یې لا وهڅولم، او ما دې کار ته دوام ورکړ.

شیخ الباني رحمه الله خپل لومړنی علمی کار د حافظ عراقي په کتاب (المغني عن حمال الاصفر، تخریج احیا الیوم) پیل کړ. وروسته یې بیا وویل چې: ما په دې کتاب کې د خدای له فضل او رحمت څخه ډیرې ګټې ولیدلې.

د ساعت جوړونې تجارت یې له خپل پلار څخه زدکړی وه، په دې هنر کې استاد شو او خپل ژوند یې له همدې لارې روان/جاري ساته.

شیخ الباني رحمه الله فرمايي: پر ما باندې د الله تعالی بې شمېره نعمتونه دي، چې ښايي تر ټولو مهم يې دا دوه وي: شام ته زما د پلار هجرت او ماته د ساعت جوړونې د سوداګرۍ ښوونه.

دا چې شیخ الباني رحمه الله نه شوای کولای هغه کتابونه چې ده اړتیا ورته درلوده وپېري/واخلي او د خپل پلار په کتابونو کې یې هم ونه موندلی شول، نو د شام تر ټولو لوی کتابتون چې د "ظهري کتابتون" په نامه یادیده مخه کړه، چې په کې د چاپ شویو کتابونو تر څنګ زرګونه نادرې نسخې هم موجودې وې. ;الباني رحمه الله به د ورځې له شپږو تر اوو ساعتونو پورې پر مطالعه مصروف وه. د الباني رحمه الله په لیکنو کې د دې مطالعاتو او څېړنو پایله/نتیجه د احادیثو د کتابونو په لیست کې څرګنده/مالومه ده چې هغه د ظاهریه کتابتون لپاره چمتو کړي ول.

د سلفيت پیل/شروع:

شیخ الباني رحمه الله د سلفيانو لاره غوره کړه او له تصوف سره يې جګړه شروع کړه او د هغوي له پيروانو سره يې استدلالونه ویل.

شیخ الباني رحمه الله په جوماتونو، کورونو او علمي غونډو په جوړولو او همدارنګه نورو ښارونو لکه حلب، لتاکیه، حمص، حما او داسې نورو ښارونو ته په سفر کولو سره خلک سلفي طریقې ته رابلل.

د شیخ محمدناصر الدین الباني رحمه الله بلنه يوازې په سوريې پورې محدوده نه وه، بلکې ګاونډي هېوادونه لکه اردن او لبنان يې هم اغېزمن کړل. الباني رحمه الله د مدینې په اسلامي پوهنتون کې د احادیثو د تدريس لپاره وغوښتل شو چې درې کاله يې په دغه پوهنتون کې تدريس وکړ.

د شیخ الباني رحمه الله بندي کېدل:

شیخ الباني رحمه الله تر شپږو میاشتو زیات زنداني شوی و تر دې وړاندې په ۱۹۶۷م کال کې هم د یوې میاشتې لپاره زنداني شوی و.

شیخ الباني رحمه الله په بند کې د "صحيح مسلم" مخفف کړی، د يادونې وړ ده چې دا د امام منذري له اختصار سره ډېر  توپير/فرق لري، چې شيخ هم په دې اړه څېړنه کړې ده. شیخ الباني رحمه الله په زندان کې بندیانو ته تبلیغ کاوه او د جمعې او جماعت لمونځ یې هم ورکوه.

بیا ځلي مهاجرت:

شیخ الباني رحمه الله د سوريې له زندانه تر خلاصېدو لږ وروسته اردن هېواد ته هجرت وکړ، بيا سوريې ته ستون شو، له هغه ځايه بيا بيروت، بيا اماراتو او بالاخره اردن ته ولاړ او د اردن په پلازمېنه عمان کې مېشت شو.

آثار/کتابونه:

شیخ الباني رحمه الله ډېر کتابونه لیکلي او څېړلي دي چې تر اوسه یې شاوخوا څلوېښت جلده کتابونه چاپ شوي دي او ځیني نور یې تر اوسه نا چاپ پاتې دي.

په ۱۹۹۹م کال کې هغه(الباني رحمه الله تعالی) ته د نبوي احادیثو او سنتو په کتابونو کې د هغه د خدماتو له امله/وجهې د ملک فیصل نړیواله جایزه/مډال ورکړل شو.

د شیخ الباني رحمه الله ځینې کتابونه:

۱- د اختر لمونځ، ۲- د حج مناسک، ۳- د امام احمد د مسند شاخص، ۴- په اسلامي ثقافت کې د احاديثو د نصوصو نيوکه، ۵- حديث الحاج عقيده او الحکم، ۶- د سنتو حالت. اسلام، ۷- په اسلام کې د معتبرو احادیثو لړۍ، ۸- د ضعیفو حدیثونو لړۍ، ۹- خطبه الحجاج، ۱۰- د رسول الله صلی الله علیه وسلم د لمانځه تفصیل، ۱۱- ارواء الغلیل، ۱۲- تمم المنة د فقهې د سنتو په تفسیر کې، ۱۳- د جنت سیوري، ۱۴- نیل المرام، ۱۵- صحیح الجامع الصغیر و زیادات، ۱۶- د المانیق نصب.

د شیخ الباني رحمه الله شاګردان/زده کوونکي:

ترټولو مشهور/معروف شاګردان یې دا دي:

۱ـ حمدي عبدالمجید ۲ـ عبدالرحمن عبدالخالق ۳ـ دکتور عمر سلیمان الأشقر ۴ـ خیرالدین وائلي ۵ـ محمد عید عباسي ۶ـ محمد ابراهیم شقره ۷ـ عبدالرحمن عبدالصمد ۸ـ مقبل بن هادي الوادعي ۹ـ زهیر الشاویش ۱۰ـ علي خشان ۱۱ـ محمد جمیل زینو ۱۲ـ علی حسن عبدالحمید ۱۳ـ أبو إسحاق الحویني ۱۴ـ محمد إبراهیم الشیباني ۱۵ـ دکتور عاصم القریوتي.

د شیخ الباني رحمه الله وفات:

الباني رحمه الله د خپل ژوند په پای کې په داسې سختو ناروغیو اخته شو چې د مرګ په ورځ یې وزن له ۳۰ کیلو ګرامو کم و، خو له دې سره سره یې عقل، حافظه او ذهن روغ و. څوک چې د هغه لیدو ته راتلل ځینې یې په نوم او ځینې یې د نورو په نوم یادول خو هغوي یې په ظاهره پېژندل. د ناروغۍ پر وخت به یې داسې احساس کاوه لږ ښه شوی دی، نو په بحث، تحقیق او لوستلو به بوخت شو، او که به یې توان نه درلود، نو خپلو اولادونو یا شاوخوا خلمو ته به یې امر وکړ چې یو کتاب راوړۍ او ماته یې ولولئ.

او بالاخره شیخ الباني رحمه الله د شنبې په ورځ د جمادي الاول په ۲۲ نیټه د ۱۹۹۹م کال د اکتوبر په ۲ نیټه د ۸۵ کالو په عمر له دې فاني نړۍ څخه سترګې پټې کړې.