د الازهر پوهنتون
د الازهر پوهنتون (په عربي: جامعة الازهر) د مصر يو مشهور پوهنتون دی. دا پوهنتون د قاهرې په ښار کې دی. د دغه پوهنتون بنسټ د جوهر صقلي په امر چې د معز الدين له خوا د مصر نيولو ته گمارل شوی ؤ په ۳۵۹ س. کال کې د هغه لخوا ايښودل شوی. الازهر د اېټاليا د پولونيای مدرسې څخه وروسته چې څلور پېړۍ له هغه څخه پخوانۍ ده، په نړۍ کې ډېره پخوانۍ مدرسه ده.
تاريخ
سمولپه ۴۰۴ س. کال کې د الجزاير حاکم ابن العزيز يو جومات پيل کړ او د ازهر مدرسين يې نوموړي جومات ته ولېږدول. بيا وروسته صلاح الدين ايوبي هغه بند کړ چې تقريباً ۲۶۰ کاله د تدريس کار په هغې کې وځنډېده. د الملک الظاهر بيبرس، امير عزيز الدين، ايدمر اعلی په وختونو کې د ازهر ماڼۍ بيا ورغول شوه او د هغې حقوق او اوقاف دوهم ځل ورکړل شول.
د زده کړو پړاو
سموللومړنۍ زده کړې
سمولپه الازهر پوهنتون کې د لومړنيو زده کړو وخت څلور کاله ؤ او دا لاندې مضامين پکې ښودل کېدل:
- فقه
- ديني اخلاق
- تجويد
- استذکار
- قرآن کريم
- توحيد
- سيرة النبي
- مطالعه او محفوظات
- انشاء
- نحو او صرف
- خط او بلاغت
- تاريخ او جغرافيه
- حساب
- عملي هندسه
- مبادي علوم
- حفظ الصحه او رسم
دويمې زده کړې
سمولپه الازهر کې د دويمو زده کړو وخت پينځه کاله و او دا لاندې مضامين پکې ښودل کېدل:
- فقه
- تفسير
- حديث
- توحيد
- استذکار قرانکريم
- صرف و نحو
- بلاغت (بيان، بديع، معانی)
- عروض او قافيه
- مطالعه او محفوظات
- انشاء ادب اللغة
- رياضي (شمېرپوهنه، هندسه، الجبر)
- علوم اجتماعي (تاريخ او جغرافيه)
- علوم طبيعي (کيميا، ژونپوهنه، فيزيک)
- اخلاق او نور
لوړې زده کړې
سمولپه الازهر کې د لوړو زده کړو موده څلور کاله وه او په درې گونو پوهنځيو وېشل شوي و:
د حربي ژبې پوهنځی
سمولد حربي ژبې په پوهنځي کې دغه لاندې مضامين ښودل کېدل:
- صرف او نحو
- علوم البلاغة
- عربي اداب
- د اسلام څخه دمخه د عربو تاريخ
- د اسلامي ملتونو تاريخ
- تفسير
- احاديث
- د انشاء اصول
- فقه اللغة
- بهرنۍ ژبې
- د دغې څانگې زده کوونکو ته د عربي ژبې زده کړه اړينه وه
د حقوقو پوهنځی
سمولپه دغه پوهنځي کې لانديني مضامين ښودل کېدل او کله چې زده کوونکي په برياليتوب سره د دغه پوهنځي نه فارغېدل نو بيا په اسلامي حقوقو کې يې بريليکونه ترلاسه کول:
- اسلامي قانون
- تفسير
- حديث
- د فقې اصول
- د اسلامي قانون تاريخ
- فقه او د مذاهبو پرتلنه
- عربي ادبيات
- د بلاغت علوم
- منطق
- بهرنۍ ژبې
د ديني اصولو پوهنځی
سمولد دغه پوهنځي فارغانو ته د الهياتو په برخه کې لوړ بريليک ورکول کېږي او همداشان په دغه پوهنځي کې دا لاندې مضامين ښودل کېږي:
- توحيد
- د حجج او ازاله شبه په ايراد چې په اوسني وخت کې په ځانگړي ډول رواج مومي
- منطق
- فلسفه
- اخلاق
- تفسير
- حديث
- عربي ادبيات
- تاريخ
- علم النفس
- علم البلاغة
- بهرنۍ ژبې
د الازهر اوسنۍ فاکولتۍ
سمولدم مهال په الازهر پوهنتون کې لوړې زده کړې په لاندې پوهنځيو وېشل شوي:
- د طب فاکولته
- د درملپوهنې فاکولته
- د مهندسۍ فاکولته
- د ژبو فاکولته
- د طبيعي علومو فاکولته
- د وټپوهنې فاکولته
- د عربي ژبې فاکولته
ويکيخونديځ کې د Al-Azhar University اړوند دوتنې شته. |