بیسنته فوکس

بیسنته فوکس
(هسپانوي: Vicente Fox Quesada د (P1559) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
بیسنته فوکس
بیسنته فوکس

د شخص معلومات
پيدايښت ۲ جولای ۱۹۴۲[۱][۲][۳][۴][۵]
مکسیکو ښار  د (P19) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
تابعیت مکسيکو  د (P27) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
عملي ژوند
دنده سياستوال
سوداگر  د (P106) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
مورنۍ ژبه هسپاني  د (P103) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
کاروونکي ژبه(ي) هسپاني[۶]
انگليسي  د (P1412) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
کار ورکوونکی د کولا کولا شرکت (۱۹۶۵–۱۹۷۹)  د (P108) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
جايزې
 ائیټ گرینډ کراس آف دی آرډر آف سینټ مائیکل اینډ سینټ جورج  د (P166) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
لاسلیک
بیسنته فوکس
بیسنته فوکس

ويبپاڼه
ربط=انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس مخ پر IMDB باندې  د (P345) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
  د (P935) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
بیسنته فوکس کیسادا (زوکړه: د ۱۹۴۲ زکال د جولای ۲ مه) مکسیکويي سوداګر او سیاستوال و چې د ۲۰۰۰ زکال د ډسمبر له لومړۍ نېټې څخه یې د ۲۰۰۶ زکال د نومبر تر ۳۰مې نېټې پورې د مکسیکو د ۶۲م ولسمشر په توګه خدمت وکړ.

فوکس چې د ښي اړخي پوپولیست په توګه فعالیت کاوه، د ۲۰۰۰ زکال په ولسمشریزو ټاکنو کې یې ځان د نېشنل اکشن ګوند (National Action Party) له لوري نوماند کړ او له ۱۹۲۹ زکال وروسته لومړنی ولسمشر و چې بنسټیز انقلابي ګوند (Institutional Revolutionary Party) ته اړوند نه و؛ نوموړی په ۱۹۱۱ زکال کې د فرانسېسکو آی مادېرو د ولسمشرۍ له مهاله اپوزیسیون ډلې ته اړوند لومړنی کس و چې ولسمشر وټاکل شو. فوکس د ۴۲ سلنه رایو په ګټلو سره ټاکنې وګټلې. [۷][۸][۹][۱۰][۱۱]

د ولسمشر په توګه هغه نیولیبرال هغه اقتصادي سیاستونو ته دوام ورکړ چې د PRI ګوند ته اړوندو پخوانیو ولسمشرانو مخته وړل. د هغه د ولسمشرۍ لومړۍ نیمايي په فدرال دولت کې ښي اړخ ته د زیاتو بدلونونو، د متحده ایالاتو له ولسمشر جورج ډبلیو بوش سره د کلکو اړیکو رامنځته کولو، د درملو په ارزښت باندې د اضافه مالیاتو په لګولو کې د ناکامې هڅې، د تکسکوکو د هوايي ډګر په جوړولو کې د پاته راتلو او د کیوبا له رهبر فیډل کاسټرو سره د دیپلماتیکو اړیکو د ترینګلتیا شاهده وه. په ۲۰۰۱ زکال کې د بشري حقونو د مدافع وکیل دیګنا اوچوا وژنې د PRI د اقتدار پالونکې مخینې د له منځه وړو اړوند د فوکس ژمنې له پوښتنو سره مخ کړې. [۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶]

د ولسمشرۍ دویمه نیمايي یې بیا د مکسیکو سیټي له ښاروال آندرس مانوئل لوپز اوبراډور سره د شخړو له امله ځانګړې کېږي. د فوکس ګوند (PAN) او ادارې هڅه وکړه چې لوپز اوبراډو له خپلې څوکۍ ګوښه او د ۲۰۰۶ زکال په ټاکنو کې یې له ګډون مخه ونیسي؛ خو بریالي نه شول. د فوکس اداره د امریکا لویې وچې د آزادې سوداګریزې سیمې له جوړېدو څخه د ملاتړ له امله چې وینزویلا او بولیویا ورسره مخالفت کړی و له دغو دوه هېوادونو سره د دیپلماتیکو اړیکو په ترینګلتیا کې ښکېل شوه. نوموړي د خپلې ولسمشرۍ په وروستي کال کې د ۲۰۰۶ زکال په جنجالي ټاکنو څارنه وکړه، هغه ټاکنې چې په کې د PAN ګوند نوماند فیلیپه کالدرون د خپل سیال لوپز اوبراډور پر وړاندې د ډېر لږ توپیر په لرلو بریالی شو؛ اوبراډور ادعا وکړه چې په ټاکنو کې درغلۍ شوي د ټاکنو د پایلو له منلو یې انکار وکړ او په ټول هېواد کې یې د اعتراضاتو غوښتنه وکړه. په همدغه کال کې په اواخاکا کې مدنۍ نارامۍ، چېرې چې د ښوونکو اعتصاب په پراخو لاریونونو او له تاوتریخوالي ډکو نښتو واوښت او هغوی د والي اولیس رویز اورتیز د استعفا غوښتنه وکړه؛ ورته مهال په مسکیکو ایالت کې د سان سالواډور آتنکو اعتراضاتو دوام درلود چې وروسته بیا ایالتي اداره او فدرال دولت د بشري حقونو د امریکايي محکمې له خوا په تاوتریخوالي لرونکې توګه د اعتراض کوونکو په ځپلو کې مجرم وبلل شول. بل پلو فوکس د خپلې واکمنۍ پر مهال د اقتصادي ودې د ساتنې او همدارنګه له ۲۰۰۰ زکال څخه تر ۲۰۰۶ زکال پورې له ۴۳.۷٪ څخه ۳۵.۶٪ ته د بې وزلۍ د کچې د راکمولو اعتبار لري.[۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵]

د مکسیکو د ولسمشر په توګه له خدمت کولو وروسته، فوکس خپل ایالت ګواناهواتو ته ولاړ. نوموړي د بیسنته فوکس د څېړنیز مرکز، کتابتون او موزیم د پرانیست غونډې په مراسمو کې وینا وکړه. نوموړی اوس مهال د سینټرل دیموکرات انټرنشنل په نامه د مرکزي ښي اړخو سیاسي ګوندونو د نړیوال بنسټ یو له رهبرانو څخه دی. [۲۶][۲۷]

فوکس د ۲۰۱۲ زکال په ولسمشریزو ټاکنو کې د PRI ګوند له نوماند، آنریکه پنیا نیتو څخه په ملاتړ په ۲۰۱۳ زکال کې PAN ګوند خوشی کړ. نوموړی د ۲۰۱۸ زکال په ټاکنو کې د PRI د نوماند خوزه آنتونیو مېډ ملاتړ وکړ. [۲۸][۲۹]

لومړني کلونه سمول

بیسنته فوکس د ۱۹۴۲ زکال د جولای په ۲ مه په مکسیکو سیټي کې وزېږېد، نوموړی د خپلې کورنۍ له ۹ ماشومانو څخه دویم و. د هغه پلار خوزه لوئیس فوکس پونت اصلي مکسیکويي وګړی و. د هغه مور مرسدس کیسادا ایټکساید باکس کډواله وه چې د هسپانیا د ګیپوزکوا له سان باسټین څخه دلته راغلې وه. [۳۰]

فوکس خپل ماشومتوب او نوې ځواني د سانفرانسېسکو دل رینکون په ګواناهواتو کې د خپلې کورنۍ په املاکو کې تېره کړه. فوکس د زیاتو ګوتو لرونکی و چې د هرې پښې ګوتې یې شپږ شپږ دانې وې. [۳۱]

نوموړي د پرایری دوشین، ویسکانسین په سیمه کې په کمپیون عالي لیسه کې زده کړې وکړې او همدلته یې انګلیسي ژبه زده کړه. د کالج عمر ته په رسېدو هغه مکسیکو سیټي ته کډه وکړه او په ایبرو مرسیانا پوهنتون کې شامل شو چې په ۱۹۶۴ زکال کې یې له همدغه پوهنتون څخه د سوداګریز مدیریت په برخه کې لیسانس سند ترلاسه کړ. له دې وروسته نوموړي په ۱۹۷۴ زکال کې د هاروارډ له بېزنس کالج څخه د اداري مهارتونو یو سند هم ترلاسه کړ. [۳۲][۳۳][۳۴][۳۵]

سوداګریزې چارې سمول

په ۱۹۶۴ زکال کې فوکس د کوکاکولا شرکت له خوا د انتقالاتو د مسیرونو د څارونکي په توګه وګمارل شو او د انتقالاتو یو موټر یې هم چلاوه. له ۹ کلونو فعالیت وروسته هغه لوړې څوکۍ ته ورسېد او د مکسیکو د کوکاکولا شرکت د اجرایوي مدیر او مشر په توګه یې خدمت وکړ. په دغه ځای کې له ۶ کلونو دندې ترسره کولو وروسته له هغه وغوښتل شول څو په ټوله لاتین امریکا کې د کوکاکولا عملیاتي چارې رهبري کړي، خو فوکس منفي ځواب ورکړ او په ۱۹۷۹ زکال کې یې له کوکاکولا څخه استعفا ورکړه. د فوکس تر مدیریت لاندې کوکاکولا په مکسیکو کې په تر ټولو زیاتې خرڅېدونکې نوشابې واوښته او د کوکاکولا د پلور کچې نږدې ۵۰ سلنه زیاتوالی وموند. [۳۶][۳۷]

له کوکاکولا څخه له استعفا کولو وروسته، فوکس په ګواناهواتو کې په بېلابېلو عامه چارو کې ونډه اخیسته او هلته یې د «پټروناټو د لاکاسا کونا امیګو دانیل» په نامه یوه یتیم خانه جوړه کړه.[۳۸]

کورنی ژوند سمول

په ۱۹۶۹ زکال کې فوکس له لیلیان د لا کونچا سره چې د کوکاکولا د معلوماتو د دفتر کارکوونکې وه واده وکړ. دوی د انا کریسټینا، بیسنته، پائولینا او رودریګو په نومونو څلور ماشومان لرل. په ۱۹۹۰ زکال کې لیلیان له ۲۰ کلونو ګډ ژوند وروسته له ده څخه د طلاق غوښتنه وکړه او ده هم طلاق ورکړ. [۳۹][۴۰]

فوکس د ۲۰۰۱ زکال د جولای په ۲ مه په داسې حال کې چې د مکسیکو ولسمشر و له مارتا ماریا ساهاګون جیمنز سره (چې د ده ویانده وه) واده وکړ. د هغه د واده نېټه د نوموړي د ولسمشرۍ لومړۍ کلیزه او د ژوندانه د ۵۹مې کلیزې ورځ وه. د فوکس او ساهاګون دواړو دا دویم دویم واده و.

لومړنۍ سیاسي چارې سمول

فوکس د مانوئل کلوتیر په ملاتړ د ۱۹۸۸ زکال د مارچ په لومړۍ نېټه له نیشنل اکشن ګوند سره یوځای شو. همدغه کال نوموړی د لئون، ګواناهواتو له دریمې فدرال ناحیې څخه د فدرال استازو جرګې ته لار ومونده. [۴۱]

عامه انځور سمول

بیسنته فوکس د ولسمشرۍ لپاره د خپلو ټاکنیزو سیالیو پر مهال د خپل کوبای ځانګړي سټایل لرلو له امله شهرت وموند. د یو ویناوال په توګه نوموړي د خپلې ولسمشرۍ په لومړي کال کې ګڼ شمېر وګړي ځانته جلب کړل. د ۱۹۳ سانتي (۶ فوټه او ۴ اینچه) قد په لرلو سره فوکس به د ګڼ شمېر خلکو په منځ کې څرګند و او باور پر دې دی چې نوموړی د مکسیکو په تاریخ کې تر ټولو لوړ قد لرونکی ولسمشر دی. د لوړې له مراسمو وروسته هغه په معمول ډول رسمي جامې اغوستې خو د مکسیکو له ځینو برخو څخه د لیدنې پر مهال به یې غوره ګڼله چې خپل کوبای پتلون او موزې واغوندي. [۴۲][۴۳][۴۴]

سرچينې سمول

  1. انټرنېټ موويز ډېټابېس آئ ډي: https://www.imdb.com/name/nm1795528/ — د نشر نېټه: ۲۱ جولای ۲۰۱۵
  2. Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Vicente-Fox — subject named as: Vicente Fox — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — سرليک: Encyclopædia Britannica
  3. Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/fox-quesada-vicente — subject named as: Vicente Fox Quesada — سمونګر: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus او Wissen Media Verlag
  4. GeneaStar person ID: https://www.geneastar.org/genealogie/?refcelebrite=foxvicente — subject named as: Vicente Fox Quesada
  5. subject named as: Vicente Fox Quesada — Munzinger person ID: https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000023394 — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  6. http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb15125470x — د نشر نېټه: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — دوتنه: Bibliothèque nationale de France — منښتلیک: Open License
  7. Vincent Mosco; Dan Schiller (2001). Continental Order?: Integrating North America for Cybercapitalism. Rowman & Littlefield Publishers. د کتاب پاڼې 111. د کتاب نړيواله کره شمېره 9780742509542. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  8. Charles Hauss (1 January 2018). Comparative Politics: Domestic Responses to Global Challenges. د کتاب پاڼې 391. د کتاب نړيواله کره شمېره 9781337554800. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  9. (په 10 September 2004 باندې). El populismo de derecha. Proceso
  10. (په 4 July 2000 باندې). Revolución en México.
  11. (په 2 July 2000 باندې). End of era for all-powerful party. BBC News.
  12. Manuel Pastor Jr. The Lost Sexenio: Vicente Fox and the New Politics of Economic Reform in Mexico. د کتاب پاڼې 136. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  13. (په 3 March 2006 باندې). Con Estados Unidos a una sana distancia. The Washington Post.
  14. (په 13 December 2001 باندې). Vicente Fox's rocky first year as president of Mexico.
  15. "La Jornada Virtu@l". jornada.com.mx. n.d. د لاسرسي‌نېټه ۰۴ فبروري ۲۰۱۹. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  16. "Cuba - Castaneda - Mexico - Castro - Worldpress.org". worldpress.org. n.d. د لاسرسي‌نېټه ۰۴ فبروري ۲۰۱۹. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  17. Editorial Desk (په 7 April 2005 باندې). Let Mexico's Voters Decide. The New York Times.
  18. Editorial desk (په 6 April 2005 باندې). Decision on Democracy. The Washington Post.
  19. O'Grady, Mary Anastasia. Why Fox's Outrage? Chavez's Meddling in Mexico. The Wall Street Journal. (Eastern edition). New York, N.Y.: 18 November 2005. pg. A.17
  20. (په 20 November 2005 باندې). Chavez renews trade pact attack.
  21. Avilés, Carlos; Zárate, Arturo (5 September 2006). "Proponen magistrados declarar Presidente electo a Calderón". El Universal. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۸ مارچ ۲۰۱۹ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۱۵ فبروري ۲۰۱۹. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  22. "Se opone al plantón 65% en DF: encuesta" Archived 2012-02-06 at the Wayback Machine.. Carlos Ordóñez, El Universal, 14 August 2006.
  23. Diana Denham and the C.A.S.A. Collective (المحرر). Teaching Rebellion: Stories from the Grassroots Mobilization in Oaxaca. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  24. (په 21 December 2018 باندې). Historic Judgment of Inter-American Court Orders Mexico to Punish Repression and Torture in Atenco. CEJIL.
  25. (په 7 July 2015 باندې). Solidaridad, Oportunidades y Prospera no disminuyeron la pobreza. Milenio.
  26. "Who's Who". cdi-idc.com. CDI-IDC. n.d. د اصلي آرشيف څخه پر ۰۲ ډيسمبر ۲۰۱۳ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۰۴ فبروري ۲۰۱۹. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  27. es:CentroFox.org.mx
  28. archivo.eluniversal.com.mx/nacion/203190.html
  29. (په 8 April 2018 باندې). Fox reitera su apoyo a Meade y afirma que no respaldará a Anaya. Proceso
  30. (په 1 September 2006 باندې). Indagará PGR origen de un acta de nacimiento del padre de Fox.
  31. "Foto revela que Vicente Fox tendría 6 dedos en cada pie". sdpnoticias (په انګلیسي ژبه کي). د لاسرسي‌نېټه ۰۷ جون ۲۰۲۱. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  32. "Vicente Fox". د اصلي آرشيف څخه پر ۲۱ جنوري ۲۰۱۰ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۲۷ جون ۲۰۱۰. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  33. Tribune, Chicago (n.d.). "- Several articles about Mexican President Vicente..." Chicago Tribune. د لاسرسي‌نېټه ۰۴ فبروري ۲۰۱۹. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  34. "Fox a self-made man known for tart tongue". Boston Herald. 8 January 2017. د لاسرسي‌نېټه ۰۴ فبروري ۲۰۱۹. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  35. Vicente Fox Quesada; Rob Allyn (2007). Revolution of Hope: The Life, Faith, and Dreams of a Mexican President. Viking. د کتاب پاڼي 47–. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-0-670-01839-0. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  36. (په 3 July 2000 باندې). Profile: Vicente Fox. BBC
  37. Reding, Andrew (Fall 1996). "The Next Mexican Revolution". World Policy Journal. 13: 63 – عبر ProQuest Central. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  38. Biography of Vicente Fox Archived 18 September 2012 at the Wayback Machine.
  39. "5 cosas que debes saber sobre Lilián de la Concha, ex esposa de Fox y vinculada al Cártel del Milenio". 23 October 2013. د اصلي آرشيف څخه پر ۱۴ نومبر ۲۰۱۶ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۰۶ نومبر ۲۰۱۶. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  40. BeleJack, Barbara (16 February 2001). "Live, from Guanjuato: It's President VICENTE FOX!". Texas Observer. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۷ سپټمبر ۲۰۰۷ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۰۴ جون ۲۰۰۷. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  41. Biography of Vicente Fox Archived 18 September 2012 at the Wayback Machine.
  42. Capoza, Koren L. (26 July 1999). "Taking back the barrio". د لاسرسي‌نېټه ۰۶ نومبر ۲۰۱۶. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  43. (په 3 July 2000 باندې). Profile: Vicente Fox. BBC News.
  44. "Google Images". د لاسرسي‌نېټه ۰۶ نومبر ۲۰۱۶. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)