د "اقتصاد" د بڼو تر مېنځ توپير

له ډیرې پخوا څخه د انسانانو په منځ کې په انفرادي ډول سره د توکو تولید، ویشنه او خدمتونو دود درلود، چې دا د وټې ځیني ډولونه دی، وخو په همدې ډول د ټولنو په پراخیدلو او د ورځینو اړتیاوو په ډیریدلو سره وټه هم پرمختللې کیدله . خو په لمړني ځل [[سومر]] یانې 1696 – 1654 کاله مخکې له میلاده (د بابلیانو لرغونی دور) د راګړې ورکړې او پیسو پر بنسټ په لمړۍ ځل وټیز پرمختګ رامنځ ته کړ او تر هغه وروسته بیا [[بابلیان|بابلیانو]] او ورسره شاوخوا نورو نږدی ځنګ ته ښارونو یې له دوی نه وروسته زوړ وټیز غونډال نور هم پراخه کړ. چې نن زمونږ په اند قواعد او قوانین، په پورونو او نورو وټیزو کړنو کې بلل کیږي، او په سوداګریزو کړنو او خصوصي ملکیتونو پورې اړوند حقوفي قراردانونه او قانوني کودونه.<ref name=Sheila>Sheila C. Dow (2005), "Axioms and Babylonian thought: a reply", ''Journal of Post Keynesian Economics'' '''27''' (3), p. 385-391.</ref>