د "ليکدود" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
د سمون لنډیز نسته
د سمون لنډیز نسته
۱ کرښه:
دليکلود ليکلو(writing)عمليه پريوهپر يوه وسېله باندي دکرکټرونود کرکټرونو (تورو) کيندلکېندل ياکښل دي . له دې فعاليت څخه مراد دلغاتواونوروهغود جوړلغاتو ښتواو نورو هغو جوړښتونو سره اوډل ياثبتوليا ثبتول دي ، چي ديوېد يوې ژبي نمايندګياستازي کوي . داوډلواود ثبتولولهاوډلو پارهاو ثبتولو لپاره له ټايپ څخه هم کاراخيستل کېږي خودليکخو دقيقد ليک كره ماهران ټايپ کولوتهکولو دليکلوعمليهته د ليکلو عمليه نه وايي . ددوید دوی په نزد ليکل (writing) اوټايپ کول (typing) دوې سره بېلي عمليې دي . په [[نړۍ]] کې په نړۍد کيليکلو دليکلواساسياساسي سيسټمونه پرڅلوروبرخووېشلپرڅلورو برخو وېشل سوي دي : لوګو ګرافي ، سيلابي،سيلابي ، الفبايي اوشکلياو شکلي . په دې ټولوکي يې زموږد بحث وړ برخه الفبايي سيسټم دئ . الفبې دسمبولونويومجموعه ده چي هر سمبول يې دژبي ديوه فونيم ( ږغ ) نمايندګي کوي . بشپړي الفباوي هغه الفباووته ويل کېږي چي داړوندي ژبي ټول اوازونه او حرکتونه په پشپړه توګه سره تمثيل کړلای سي . يعني که يوه ليکونکي ته ديوه لغت تلفظ ورکړه سي ، دی يې دليکلوترعهده ووتلای سي اوکه يوه لوستونکي ته يوليکل سوی لغت وړاندي سي ، دی يې دتلفظ کولو تر عهده ووتلای سي .(١) دسيمبولونوياالفباوو په واسطه ديوې ژبي تمثيل ته د هغې ژبي ليکدودوايي . څرنګه چي ديوې ژبي اوبلي ژبي تر منځ او دغه رازپه يوه ژبه کي دننه دبېلابيلو لهجوترمنځ دږغونو توپير سته ، ځکه نوليکدودونه هم توپيرسره لري . هرڅومره چي ديوې مشخصي ژبي دلهجودويونکوترمنځ راشه درشه اونور ټولنيز او کلتوري اړيکي سره نزدې کېږي،هغومره يې دواحدي ژبي اوواحد ليکدودله پاره زمينه برابرېږي .
 
ديوې ژبي دليکني سيسټم ([[ليکدود]]) تل دهغې ژبي دويونکود اړتياووپربنسټ بدلون اوانکشاف مومي . کله کله دوخت په تېرېدو سره دسمبولونوپه شکل کي هم بدلون راځي . له همدې امله دئ چي ديوې ليکلي نسخې د انکشاف دڅېړني له لاري هم داړوندوويونکو د اړتياوو په باب معلومات ترلاسه کولای سو اوهم يې دوخت په اوږدو کي دبدلونونوپه څرنګوالي پوهېدلای سو. دهمدې حقيقت له امله بايد دمتونوپه ثبت اوخپرولوکي دخطاط دسليقې يالهجې په خاطر بدلون رانه وستل سي ځکه که داکاروسي ، متون مسخه کېږي اودژبي د تاريخي مطالعې په څېړنه کي څېړونکی بې لاري کېږي اوپرخپله څېړنه باندي غلطي نتيجې بناکوي .