د "انتارکتيکا" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
This contribution was added by Bayt al-hikma 2.0 translation project
د سمون لنډیز نسته
۱ کرښه:
{{مالوماتبکس لويه وچه|سرليک=انترکتيکا|انځور=[[File:Location Antarctica.svg|300px|200px]]|سيمه=۱۴,۰۰۰,۰۰۰ km2 (۵,۴۰۰,۰۰۰ sq مایله)[۱]}}
 
'''انترکتيکا''' د ځمکې په لرې سويل کې پرته لويه وچه ده. د سويلي قطب جغرافيه د دې لويې وچې اړوند او د سويلي نيمې کُرې د انترکتيکي سيمې نږدې په ټوله کې د انترکتيکا په سويلي دايره کې موقعيت لري، سويلي سمندر ترې راچاپير دی. د ۱۴۲۰۰۰۰۰ کيلو متر مربع (۵۵۰۰۰۰۰ ميل مربع) مساحت په لرلو سره پنځمه ستره لويه وچه او د استراليا نږدې دوه برابره ده. دا تر اوسه د تر ټولو کم نفوس لرونکې لويه وچه ده، په دوبي کې نږدې پنځه زره او په ژمي کې نږدې زر وګړي لري. د انترکتيکا نږدې اته نوي سلنه سيمه په يخ پوښلې ده، چې په منځني ډول دا يخونه يو اعشاريه نهه کيلو متره (يو اعشاريه دوه ميله، شپږ زره دوه سوه فوټه) ډبلوالی لري.
 
په منځني ډول انترکتيکا يوه سړه، وچه او باد لرونکې لويه وچه ده او د ټولو لويو وچو په کچه د انترکتيکا منځنی لوړوالی تر ټولو زيات دی. د انترکتيکا ډېره برخه قطبي صحرا ده، په سمندري ساحلونو کې يې د اورښت کلنۍ کچه دوه سوه ملي متره (اته اينچه)، خو په وچه کې يې د اورښت کچه کمه ده، په همدې بنسټ د نړۍ د تازه اوبو د زېرمو اتيا سلنه په دې سيمه کې زېرمه شوې دي، که چېرې دا ټولې ويلې شي، نو د نړۍ د سمندرونو کچې شپېته متره (دوه سوه فوټه) لوړولو لپاره بسنه کوي. په انترکتيکا کې د تودوخې درجه  ۸۹.۲- °C (−128.6 °F) ته راښکته شوې ده (له فضا نه د شوې اندازې پر بنسټ يا له دې نه هم زيات يعنې −94.7 °C or −138.5 °F ته)، که څه هم د درېيمې ربعې منځنۍ اندازه (د تر ټولو سړې برخې پربنسټ) يې ۶۳ـ °C (−81 °F) ده. د انترکتيکا په اصلي موجوداتو کې د اوبړيو، باکتريا، غوښې او بوټو بېلا بيل ډولونه شامل دي، همدا راز بېلا بېل ډوله حيوانات، لکه ګونګټې، چينجي، پينګوين، سيګ لاهو او تارډيګراډ شامل دي. چېرته چې بوټي شته هغه تندرا دي.<ref name="dnaclimate">{{cite web|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113152357/http://www.dna.gov.ar/la-ant%C3%A1rtida|archive-date=13 November 2016|url=http://www.dna.gov.ar/la-ant%C3%A1rtida|title=La Antártida|publisher=Dirección Nacional del Antártico|language=es|access-date=13 November 2016}}</ref><ref>{{cite web|last=Joyce|first=C. Alan|date=18 January 2007|title=The World at a Glance: Surprising Facts|work=The World Almanac|url=http://www.worldalmanac.com/blog/2007/01/the_world_at_a_glance_surprisi.html|access-date=7 February 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090304001123/http://www.worldalmanac.com/blog/2007/01/the_world_at_a_glance_surprisi.html|archive-date=4 March 2009|url-status=dead}}</ref><ref name="Cain">{{Cite web|last=Cain|first=Fraser|date=12 June 2008|title=What is the Driest Place on Earth?|url=https://www.universetoday.com/15031/driest-place-on-earth/|access-date=12 April 2021|website=Universe Today|language=en-US}}</ref><ref>{{cite news|title=Coldest temperature ever recorded on Earth in Antarctica: -94.7C (−135.8F)|url=https://www.theguardian.com/world/2013/dec/10/coldest-temperature-recorded-earth-antarctica-guinness-book|work=The Guardian|access-date=12 July 2017|date=10 December 2013|agency=Associated Press}}</ref>