د "تشیالیونی" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
د سمون لنډیز نسته
د سمون لنډیز نسته
۱ کرښه:
'''تشياليونى''' (كيهانورد، فضانورد) يا ستوريونى (كيهانورد، فضانورداسترونافت) هغه چا ته ويل كيږي ،كېږي، چې په [[تشيال الوتنه]] كې يې ازمايښتونه ترسره كړي وي او له [[تشيال تخنيك]] نه يې كاراخيستىكار وياخيستى وي.
تشيال الوتنه په بېلابېلو هېوادو كې په بېلابېل ډول مانا كيږيكېږي. د هوا الوتنې د نړيوال فدراسيون له طبقه بندۍ سره سم، هغه الوتنهالوتنه، تشيال الوتنه گڼل كيږيكېږي چې لهتر سلو كيلومترو نه لوړه ترسره شي . د امريكا متحدهمتحدو ايالاتوايالتونو د پوځي هوايي ځواكونو له طبقه بندۍ سره سم ،سم، هغه الوتنه تشيال الوتنه گڼل كيږيكېږي چې له پنځوسو ميلو (يانې۸۰ كيلومترو او ۴۶۷ مترو) نه لوړه ترسره شي . په [[روسيه]] كې تشيال الوتنه د مداري الوتنې (د مدار الوتنې) په نامه هم ياديږي. مانا دا چې الوتونكې دستگاه بايد لږ ترلږهتر لږه يو ځل د ځمكې پر شاوخوا راوڅرخي. د همدې دليل پر بنسټ په بېلابېلو سرچينو كې د تشياليونو ټوليز شمېر په خپل منځ كې توپير لري.
د ۲۰۱۰ ز كال د مى تر ۳ نېټې پورې د هغو تشياليونو، چې د مدار الوتنه يې ترسره كړې، شمېر ۵۱۴ كسو ته ورسېد . له دغه شمېر نه ۴ كسانو پر باليستيكي كرښه تشيال الوتنه كړې چې لوړوالى يې د هوا الوتنې د نړيوال فدراسيون له وېشنيزې سره سم له سلو كيلومترو نه زيات وو . ۶ كسانو پر باليستيكي كرښه تشيال الوتنه كړې، چې لوړوالى يې له ۵۰ ميلو نه ډېر، خو د امريكا متحده ايالاتو د پوځي هوايي ځواكونو له وېشنيزې سره سم له سلو كيلو مترو نه ټيټ وو . بايد وويل شي چې د پورته ياد شوي شمېر تشياليونو په شمېر كې ۵۴ كسه ښځې وې .
 
 
د ۲۰۱۰ ززېږدي كال د مى تر ۳ نېټې پورې د هغو تشياليونو، چې د مدار الوتنه يې ترسره كړې، شمېر ۵۱۴ كسو ته ورسېد . له دغه شمېر نهشمېره ۴ كسانو پر باليستيكي كرښه تشيال الوتنه كړې چې لوړوالى يې د هوا الوتنې د نړيوال فدراسيون له وېشنيزېډلبندۍ سره سم لهتر سلو۱۰۰ كيلومترو نه زيات وو . ۶ كسانو پر باليستيكي كرښه تشيال الوتنه كړې، چې لوړوالى يې له ۵۰ ميلو نه ډېر، خو د امريكا متحدهمتحدو ايالاتوايالتونو د پوځي هوايي ځواكونو له وېشنيزېډلبندۍ سره سم لهتر سلو۱۰۰ كيلو مترو نه ټيټ وو . بايد وويل شي چې د پورته ياد شوي شمېر تشياليونو په شمېر كې ۵۴ كسه ښځېښځمنې وې .
==سرچينې==
 
۱- په تشیال کې لومړنی افغان ،افغان، د محمد طاهر کاڼي راټولوونه او ژباړه، د ۱۳۹۰ لمريز لېږدي (۲۰۱۱) زېږدي کال چاپ.
 
۲- http://ru.wikipedia.org/wiki/%CA%EE%F1%EC%EE%ED%E0%E2%F2