د "عنایت الله رشید" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
ود سمون لنډیز نسته
۱ کرښه:
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Dear And Honorable Mister.jpg|alt=دا انځوْر شاوخوا د ۱۳۶۵ یا ۱۳۶۶ هجري شمسي (يا کډین نمــَــريځ) دِ يوِه کال څې وو|بټنوک|مرحوْم ښاغلی عنایت الله (ج) رشید|ښي]]
مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید (چې د زېږد ثبت شوې نېټه ءِ دوي ، دِ ۱۹۳۳ میلادي يا مسیحي زېږدین کال د اُکتوبر د مياستې ۲۲ ــِــمه نېټه وه ، او په تأسف د وفات نېټه ءِ دوي ءِ ۲۰۱۶ میلادي يا مسیحي زېږدین کال د جنوري د مياشتې ۱۰ ــِــمه نېټه وه) ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، د مرحوْم ښاغلي غلام قادر مسکین (صاحب) دوَیم زوي ، اَو د مرحوْم ښاغلي عطاء محمد خان صاحب نمسی ، اَو د مرحوْم ښاغلي يعقوب خان کړوسی وو ، چې بیا فرمایل شوي وو ، چې ءِ دوي د غـوَر نیکه يعني د مرحوْم ښاغلي يعقوب خان صاحب ، مرحوْم پلار صاحب ئې د مرحوْم ښاغلي شېر محمد خان په نامه ياد کـېـدِه .
 
۹ کرښه:
== '''د پلاري او موري د کورنۍ ژوَند ءِ دوي''' ==
<br />
[[دوتنه:Ghulaam Qaader Myskien Dear And Honorable Mister.jpg|بټنوک|مرحوْم ښاغلی غلام قادر مــِــسکین (صاحــِــب)|alt=|ښي]]
د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، پلار صاحب ءِ دوي ، مرحوْم ښاغلی غلام قادر مسکین صاحب د افغانستان يو مــُــلکي حکومتي اِداري کارمند وو ، چې د افغانستان د شاهي اَرګ د اعلیٰ حضرت پادشاه ، ءِ دارُ الـتــَّــحریر ِ شاهي ، د قلم ِ مخصوص د اِدارې مشر یا مدیر وو چې د افغانستان د پادشاه د اسناد ءِ تنظیم مسئول وو .
 
۲۵ کرښه:
 
مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، د استقلال په فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي کښې د اول صنف يا ټولګي څې تر اُووِم صنف يا ټولګي پورې متعلم يا زده کړندوي وو ، او فرانسوي ژِبه هم دوي ته ښه ژِبه اېسېدله او دوي ته ګرانهه ژِبه وه ، او دوي د استقلال د قدرمند فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي څې ښه يادان ئې لرل ، او حتیٰ چې د مکتب يا د ښوونځي د فرانسوي ژِبې د لوَستان څې ځينې لوَستان ئې په ياد کښې ئې وو چې يو متن ئې مثلاً ياداوِه چې د écureuil یا ءِ ســِــنجاب يا د نولي د ژِوي ياد په کښې وو ، همداراز ءِ دوي يو فرانسوي عالیقدر معلم يا ښوواند صاحب نوْم ئې هم ياداوِه چې Monsieur (Mister) Momal نوْمېده ، او د استقلال فرانسوي افغاني مکتب چې د افغانستان د شاهي ارګ ترڅنګ وو ، نور ءِ دوي ځينې همصنفیان يا همټولګیان د افغانستان د حکومت د ځينېوں عالیقدروں لوَړ رُتبه کارمندوں قدرمندان زامن هم وو ، او لــِــکه چې د افغانستان يو والاحضرت شهزاده صاحب هم ءِ دوي همصنفی یا همټولګی صاحب وو ، او هالته د استقلال په فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي کښې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د نسبتمندوﮞ ښه زده کړندویوﮞ څې هم وو ، مګر د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید دِ پلار صاحب ءِ دوي ، اقتصادي (يا سـپــَــمايـيـځ يا اِېـکــَــهـولـنـمـانـځـئـوډنـيـځ) یا economic موقف (يا ځايــِــښـتـشـوْن) یا situation یا حالتان (يا اُوسوْنتهیاهې) نسبتمند ډېر ښه نه وو ، او ارزښتمنده کورنۍ ئې نسبت مند يو څه لویه کورنۍ هم وه ، او همداراز په همآﮞ وقتوﮞ کښې په ځينېوں نوروﮞ ارزښتمندوں هېوادوﮞ کښې دوَيم جهاني جنګ وو ، ځکه نور د جهان اقتصادي او مالي او تجارتي او سوداګريځ وضع هم ښه نه وه ، مګر که څه هم چې افغانستان کښې يو څه صلح او سوله او آرامي وه ، مګر د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، پلار صاحب ئې د اقتصادي ستونزېوﮞ د کــَــويزې يا د cause یا د سبب څې مجبور يا اړ شوْ چې خپل دوَيم زوي مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، د افغانستان د کابل ولایت د پغمان حکومتي دیني اسلامي قدرمندې مدرسې کښې شامل کړي ، چې همآﮞ دیني اسلامي قدرمنده مدرسه ، د افغانستان د وړاندېتګ يا دِ پــِــروړاګــِــرځ یا دِ progress غوښتنواند اعلیٰ حضرت امیر او شاه امان الله (ج) خان د حکومت د خوا څې جوړه کړله شوې وه ، او د زده کړندویوﮞ لپاره لیلیه او د شپې د ويده کېدو لپاره ودانۍ ئې هم لرله ، او خوراک او څښاک او کالي او بسترې او ځينې نور مصرفان او لګښتان د افغانستان د شاهي حکومت د خوا څې د همآﮞ حکومتي قدرمندې دیني اسلامي مدرسې زده کړندویوﮞ ته وَرکــَــوِل کېدل ، او مګر په همآﮞ حکومتي دیني قدرمندې مدرسې کښې ، د اسلامي دیني قدرمندوﮞ علوم ترڅنګ ، د ریاضي ، فیزیک ، کېميا ، بيولوژي ، تأریخ ، او جغرافيې ، او ءِ دري پاړسي ژِبه ، او د پښتو ژِبه ، اَو د عربي ژِبه او د انګلیسي ژِبه هم لوَستل کېدل ، چې مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید فرمایل چې ، د استقلال په فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي کښې چې لوَستان يو څه لوَړتره سویه وال يا يو څه ستونزمندتر وو مګر د پغمان په قدرمندې اسلامي ديني مدرسې کښې دَرسان او لوَستان مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ته نسبتمند آسانهه وو ، اَو همداراز چې په ریاضيات او په ساینسي يا ءِ طبیعي علوم په برخې کښې هالته زده کړندویان باندې تدریسي فشار کمتر وو .
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Image 1.jpg|بټنوک|د مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید (صاحب) د نسبتمندې ځوانۍ د وقت ئې ، يو اَنځوْر ءِ دوي|alt=|ښي]]
وروْسته د پغمان د قدرمندې اسلامي دیني مدرسې څې د فارغ کېدو څې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د کابل د قدرمند پوهنتون د شــِــرعیات (اَو دِ اِسلامي حقوق) په قدرمند پوهنځي کښې شامل او محصل او لوَړ زده کړاند شوْ ، او د شــِــرعیات پوهنځی يا فاکولته ئې هم بدون د کوْمې خاصې يا ځانګړې ستونزې څې تکمیل کړله او د قضاء او قانون په برخې کښې فارغ التحصیل شو ، مګر ءِ دوي پلار صاحب ، مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ته مشوره ئې ورکړله چې د قاضي وظیفه و نه مني ، او مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید فرمایل چې په هاسې سبب او کويزې چې قاضي د اسلامي پیامبران (علیهم الصلوات و السلام) پر مسند ځاي ئې لرل ، او هاسې وظیفه مقدسه او سپېنڅلې وه ، او مګر په ځینېوں محکمېوﮞ او ځينېوں قاضیوں ته ځينې جنایتکاران ځينې رِشوَت ئې وړاندې کول ، په افسوس ، چې د رِشوَت منل حرام او منع او جنایت او جرم وو ، او د رِشوَت نامنل ئې جنایتکار ته د کينې رامنځته کول او قاضي ته خطر وو ، ځکه نور مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د قضاء کوْم رَسمي يا حکومتي کار ئې خپل ځان ته و نه منل ، مګر ځينې نور اِداري کاروْنهه يا وظيفې ئې ومنل او ځينې پلاهې د خپل تحصیل څې د رخصتي په وقت کښې د افغانستان د شاهي ارګ په اِدارې کښې د خپل پلار صاحب ســَــره ځينې مرَستې ئې کول ، لــِــکه د ځينې اِداري اسناد ټايپ کول ، او يو څو مدت وروْسته ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د غزني په قدرمند ولایت کښې د مطبوعات د مدیر په حیث مقرر شوَی وو او د ژوْرنالیزم او صحافت په برخې کښې يو څه ډېرتر آشنا شو .
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Honorable Yet Unfortunately Already Late Mister's Master Of Literature's Journalism Department Of Faculty Of Literature Of Cairo University's Diploma.jpg|بټنوک|د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله رشید (صاحــِــب) د مصر د قدرمند عربي جمهوریت د قاهرې د ارزښتمند پوهنتون د آداب یا د ادبیات د پوهنځي يا د فاکولتې څې د صحافت يا د ژوْرنالیزم د ماسټري د ترلاسه کړلې درجې يو رسمي حکومتي سند|alt=|ښي]]
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Dear Mister During His Study Times Apparently Seen With Some Other Students.jpg|بټنوک|مرحوْم ښاغلی اُستاد عنایت الله (ج) رشید (صاحب) ، په دې اَنځوْر کښې ، دِ اَنځوْر د قدرمند ليدکړاند د راسته يا ښۍ يا رِښتهي خوا ته ليدل کـېــدِه ، ءِ درېوں نوروں عالیقدروں اَشخاص ســَــره چې دِ اَنځوْر يا د عکس د اَخيستل په همآں وَقت کښې ټول څلور واړَه عالیقدران شاید چې د پوهنتون محصلان يا لوَړ زده کړندویان شاید چې وو .|alt=]]
وروْسته د مصر د عربي جمهوریت ځينې تحصیلي بوْرسان (in Dear French: Bourses, and in Dear English: Scholarships) افغانستان ته وَرکړل شوي وو ، او د عربي ارزښتمندې ژِبې يو امتحان کښې د کامیابي او بریالیتوب يا بریالیتابه ســَــره ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، د مصر د عربي قدرمند جمهوریت ته رسماً د محصل او د لوَړ زده کړاند په ډَول په سفر ولاړ او هالته که څه هم چې د اَلاَزهــَــر په اسلامي عالیقدر پوهنتون کښې ، ځينې نسبتمند ډېر افغانستاني یا افغاني محصلان شامل کېدل ، مګر مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، پخوا يا سابقاً د شــِــرعیات قدرمند تحصیل ئې د کابل په قدرمند پوهنتون کښې ئې تکمیل کړلی وو ، او مګر د مصر په قدرمند عربي جمهوریت کښې دِ «آداب (يا دِ ادبیات) په فاکولتې يا پوهنځي» کښې شامل شوْ او هالته د عربي قدرمندې ژِبې ادبیات او يو څه عربي او اسلامي تأریخ ئې هم ولوَستل او همداراز د انګلیسي د ارزښتمندې ژِبې او د فرانسوي د ارزښتمندې ژِبې ځينې لوَستان ئې هم وکړل ، او د ژوْرنالیزم (یا په عربي قدرمندې ژِبې کښې ، د «صحافت») د قسم يا برخې يا څانګې يا ډېپارټمنټ یا Department (يا ، دِبــَــرخمــَــنـدِښـت ، يا ، دِځــِــنـېـبــَــرخـمــَــنـدِښـت ، يا دِترېـبــَــرخـمــَــنـدِښـت) څې د ماسټري ءِ درجې (يا دِګــِــرځزینې یا ءِ degree) ډيپلوم ئې ترلاسه کړ . اَو ءِ دوي د پوهنتوني ماسټري درجې تحقیقي يا څېړنيزه (يا دِ راڅـېـړښت) رِساله يا تهېسیس (يا تــَــهېږد) يا Master Degree's Research Thesis په عربي ارزښتمندې ژِبې کښې عــُــنوان يا سرلیک ئې وو «اَلصــّــِــــحافــَــة ُ اَلاَفغانــِــيــَّــة ُ وَ دَورُها في التــَّــنـمــِــيــَّــة ِ الـقــَــومــِــيــَّــة ِ ۱۸۶۷ ـ ۱۹۷۰ (ســَــنــَــوات مـيـلادِيــَّــة)» چې معنیٰ ئې تقریباً يا نږدېليځ چې هاسې وو چې «افغاني ژوْرنالیزم (يا ورَځـيـنـخــَــبــَــريالي يا ورَځپاڼیالي يا خبریالي) او رول يا نقش ئې په مــِــلي (يا نــَــسـڅــېــښـتـشـوْنـوال يا ناســِــښـتـشـوْنـوال يا وُلــِــسـيـځـوال يا national) وَدې یا نمو وَرکړن کښې ، د ۱۸۶۷ میلادي يا مسیحي زېږدین کال څې تر ۱۹۷۰ میلادي يا مسیحي زېږدین کال پورې» ، اَو د کامیابي يا د بریالیتابــِــه درجه ئې په عربي قدرمندې ژِبې کښې : «جــَــيــّــِــد جــِــدّاً» يا تقریباً يعني چې «جــِــداً ښــِــه» يا «پــِــه رِښـتـهـيـا ښــِــه» وو .
 
== '''رَسمي اَو حکومتي ځینې کاروْنهه يا ځينې وظيفې ءِ دوي''' ==
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Dear Mister's Work Document Of Dear Cairo Egypt's Radio And Television.jpg|بټنوک|د مصر د عربي قدرمند جمهوریت د راډيو په نزد کښې د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب د رسمي کار د مدت په بارې کښې يو سند په عربي قدرمندې ژِبې کښې |alt=|ښي]]
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Dear Mister and also in The Image Mister Abdul Qaiyoom Rahbar and Another Person more probably in Cairo Egypt.jpg|alt=|بټنوک|ءِ دې عکس يا اَنځوْر د قدرمندوں لیدل کړاندوں د راسته يا ښۍ يا رِښتهي خوا څې مرحوْم ښاغلی اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، او څنګ ته ءِ دوي محترم مرحوْم شهید ښاغلی آقاي ِ عبد القیوم رهبر صاحب ، او ءِ دوي څنګ ته ، کوْم قدرمند شاید کوْم افغانستاني ښاغلی صاحب هم لیدل کېدل ، او دا اَنځوْر لــِــکه چې د قاهرې په قدرمند ښار کښې د مصر په ارزښتمند عربي جمهوریت کښې د مرحوْم ښاغلي اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب د اُوسېدا د آدرِس يا د پتې په کور يا په اَپارتمان کښې لــِــکه چې نیوِل شوَی وو .|ښي]]
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Dear Mister and also in The Image Mister Abdul Qaiyoom Rahbar and Another Person more probably in Cairo Egypt.jpg|بټنوک|alt=|border|220x220px]]
مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، بیا وروْسته افغانستان ته دِ يوِه څو مدت لپاره ولاړ او هالته دِ ۱۹۶۵ میلادي يا زېږدین د کال په شاوخوا وقت کښې وادِه ئې وکړ ، او يو څو مدت د کابل په قدرمند ښار کښې ځينې اِداري او ژوْرنالیستیک کاروْنهه ئې لرل ، او خاصتاً او په ځانګړي ډَول د افغانستان په ارزښتمندې راډيو کښې . مګر څو مدت وروْسته ، بیا هم د مصر د عربي قدرمند جمهوریت د خوا څې د پښتو او ءِ دري پاړسي قدرمندېوﮞ ژِبېوﮞ لپاره د راډیويي خارجي (يا بهرني) نشرات يا خپرونېوﮞ لپاره تحصیل کړلي مسلکي ترجمه کړاندان يا ژباړنان او مسلکي نطاقان يا وَياندان ته اړتهیا يا ضرورت اعلان شوَی وو ، او مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید خپل ځان ئې همآﮞ کار ته کاندیدا يا نوْماند کړ ، او رسماً ومنل شوْ او تقریباً لس کاله او ســَــره ئې څو نورې مياستې هم ، همالته د مصر د قدرمند عربي هېواد په راډيو کښې همکار وو ، او هالته د اعلیٰ حضرت محمد ظاهر شاه ، او د افغانستان د اولین رئيس د جمهوریت جلالتمآب سردار محمد داود خان د مصر قدرمند عربي جمهوریت ته د رسمي حکومتي سفروﮞ په وقت کښې د افغاني ترجمان یا ژباړن په حیث همکاري ئې لرله ، او همداراز د مرحوْم ښاغلي آقاي ِ عبد القیوم رهبر ســَــره ، د مرحوْم سردار محمد داود خان د «خطاب به ملت» بیانیه او ځينې نورې هاسې نشريې ئې په عربي قدرمندې ژِبې کښې ئې ترجمه کړلي او ژباړلي ئې وو . او وروْسته ترڅنګ د خپل د رسمي کار ، ءِ دکتورا (يا ءِ دِښودتابــِــهکړا) یا ءِ doctorate لپاره يوه څېړنهه يا تحقیق (يا راڅېړښت يا research) ئې پیل يا پــِــهل یا شروع کړلي وو ، مګر د ۱۳۵۷ هجری شمسي (يا کډين نمريځ) کال د ثور د مياستې (يا میاشتې) د ۷ ــِــمې نېټې عسکري کوْدِتا (يا کوْدِته) يا coup d' état (يا کړونـپـرې دِ سـتـانـدِرِښت ، یا ، ءِ دَولــَــت) چې همآں وقتوں کښې چې شوې وه ، او په افسوس چې سردار محمد داود خان د خپلې عالیقدرې کورنۍ د ځينېوں غړیوﮞ ســَــره شهید کړل شو او وُوَژِل شوْ ، په تأسف او په افسوس ، او مګر د مصر په عربي قدرمند جمهوریت کښې رئيس د جمهوریت جلالتمآب ښاغلي محمد انور السادات خپل خپګان ئې هم اعلام کړ ، چې ءِ دِه دوست سردار محمد داود خان وَژِل شوَی وو ، بیا نور د افغانستان د خلک ډېموکراټيک حزب يا ګوند ، د خلق فراکسیون حکومت چې د افغانستان حکومتي واک ئې ونیو ، ځينې عربي هېوادان ، لــِــکه د مصر قدرمند عربي جمهوریت ئې لــِــکه چې د ارتجاعي هېوادوﮞ په نامه نوْمولي وو ، او ډيپلوماټيک روابط یا اَړيکې ئې د مصر د قدرمند عربي جمهوریت څې و ئې شلــَــوِل يا پرې ئې کړل او د مصر قدرمند عربي جمهوریت څې غوښتي ئې وو چې په مصر کښې ټول افغانان يا افغانستانیان بېرته خپل وطن يا هېواد افغانستان ته راشي . بیا د مصر قدرمند عربي جمهوریت هم ټولوﮞ افغانستانیوﮞ يا ټولوﮞ افغانيوﮞ څې و ئې غوښتل چې د مصر ارزښتمند هېواد څې ولاړ شي ، او مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید بېرته افغانستان ته ولاړ ، ځکه چې پلار صاحب ئې لو هم ژوَندَی وو ، او د افغانستان د وروْسته کالوں د شدیدې ناآرامۍ او د جنګان د پــَــيل يا پــِــهل یا د شروع تصور ئې نه وو کړلی ، چې مګر بیا ځينې افغانستانیان لــِــکه فقید محترم مرحوْم آقاي ِ عبد القیوم رهبر صاحب چې ورور صاحب ئې آقاي ِ عبد المجید کلکاني په افغانستان کښې شاید چې مائویست ډَوله حزب ئې شاید چې لرل ، مګر آقاي ِ عبد القیوم رهبر صاحب ، چې د مصر په عربي قدرمند جمهوریت کښې ، د حقوق (يا دِ رِښتوں) په رشتې (يا رِښـتـپـېـيـــِــلارې) کښې تحصیل يا پوهنتوني لوَړې زده کړې ئې کړلي وو ، محترم ښاغلی او آقاي ِ عبد القیوم رهبر صاحب د آلمان يا جېړمني يا دویچلند عالیقدر اُروپايي هېواد کښې پناهنده شوْ ، او مګر په افسوس چې يوه پلا د پاکستان ارزښتمند هېواد ته په سفر آقاي ِ عبد القیوم رهبر صاحب تلــِــلــَــی وو ، او په تأسف چې په پاکستان ارزښتمند وطن کښې د وَژِل کېدو خبر ئې د ځينې راډيو ګان د خوا څې خپور او نشر شوْ ، چې مګر د کابل په ارزښتمند ښار کښې ، د همآﮞ غمجن کړاند خبر په اَورېدو ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ډېر خپه او ډېر غمجن شوْ چې ءِ تحصیلي دورې یو مهربان او مؤدب او ښاغلی او تمدني هموطن ئې شهید کړل شوْ او په تأسف چې وَژِل شــِــوَی وو . او مګر مرحوْم ښاغلی پوهنمل عنایت الله (ج) رشید ، په خپله هېڅ وقت مائویست نه وو ، مګر هېڅ سیاسي تعصب ئې هم نه لرل ، مګر په خلاف وو د خشونت او ءِ تاوتریخوالي د کاروں .
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Dear Mister's Card Of The Job Of Dean Of The Faculty of Social Sciences Of Kabul University.jpg|بټنوک|د مرحوْم ښاغلي اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب د کابل پوهنتون د اجتماعي علوم د سابقه يا پخوائي پوهنځي د رئيس د سابقه وقت د وظيفې ئې د شخصي معرفي يو کارت يا کاړډ|alt=|ښي]]
 
او مګر په افغانستان کښې د خلقي فراکسیون د حکومت په وقت کښې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د ماسټري درجې ســَــره د پوهنیار په استادي کدري درجې کښې د ژوْرنالیزم د اُستاد په ډَول د کابل پوهنتون د اجتماعي علوم په پوهنځي کښې د اُستاد په ډَول وظیفه ئې ترلاسه کړله ، مګر که څه هم چې د خلقي فراکسیون د حکومت په وقت کښې د کابل پوهنتون د ژِبې او د ادبیات د پوهنځي د عربي ژِبې ډېپارټمنټ ته شاید چې ځينې ستونزې رامنځته شوي وو ، او عربي ارزښتمنده ژِبه شاید چې ناضروري ژِبه انګېرله شوې وه ، مګر د خلقي فراکسیون د حکومت په وقت کښې چې شاید چې ځينې ډېر استادان شاید چې زِنداني شوي يا په تأسف چې شاید چې وَژِل شوي وو ، او مګر چې ډېرتر د خلقي فراکسیون حزبیان شاید چې زیادتر پښتانهه وو ، ځکه نور مګر مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، د خلقي فراکسیون د حکومت د خوا څې و نــِــه ځــَــورَوِل شوْ ، شاید ځکه چې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، په سیاست کښې ډېر فعال نه وو ، او پښتو ژِبــَــی هم وو ، او مګر سیاسي جلسې او ډَله بازۍ يا حزب بازۍ او فراکسیوني لوبـېـوﮞ ته او ءِ سیاسي قدرت نیول ته هېڅ لېوال يا هېڅ شوقي نه وو ، او د ځواني وقت څې ئې ، د افغانستان شاهي ارګ ته په تګ او خپل عالیقدر پلار صاحب ســَــره په ځينې اِداري چارېوﮞ او کاروﮞ کښې په مرَستې ، د حکومتي کار شېوې ئې لیدلي وو ، او د ارګ د ژوَند هېڅ شوقي هم نه وو ، او مګر وروْسته چې د خلقي فراکسیون حکومت چې ځينې اعتراضي خلک ئې شاید چې وَژِلي وو ، په تأسف او په افسوس ، او مګر همداراز د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، ځينې عالیقدران او قدرمندان خپلوان او ځينې عالیقدران او قدرمندان خېښان ئې هم بندیان يا په تأسف چې ورِک شوي او شاید چې وَژِل شوي وو ، مګر يو کال او څو میاستې وروْسته ، د پخوائي يا د سابقه شوروي اتحاد عسکري مداخله افغانستان کښې شوې وه ، د ۱۹۷۹ ميلادي يا زېږدین کال په وروْستــِــيوں ورَځېوں کښې ، او د شوروي اتحاد حکومت مرَسته ئې جلالتمآب آقاي ِ ببرک (سلطان حسین) کارمل ته ئې وکړل ، او جلالتمآب آقاي ِ ببرک (سلطان حسین) کارمل د افغانستان د انقلابي شوریٰ رئيس (يا تقریباً چې د افغانستان د جمهوریت رئيس شوْ) او د افغانستان د خلک ءِ ډېموکراټیک حزب يا ګوند عــُــمومي مــُــنـشي يا مشر هم شوْ ، او د پرچم د فراکسیون قدرت او واک ډېرتر شوْ ، چې بیا يو څو مدت وروْسته ، هاسې چې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ژِبيځ تعصب مند نه وو ، او چا ســَــره کوْمه سیاسي دُښمني ئې نــِــه کوله ، نور د ۱۹۸۲ میلادي یا مسیحي زېږدین کال په شاوخوا وقت کښې ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د کابل پوهنتون د اجتماعي علوم د پوهنځي د رئيس په حیث وټاکل شوْ ، او همداراز د کابل پوهنتون د ژِبېوﮞ او د ادبیات په ارزښتمند پوهنځي کښې د عربي ژِبې ءِ ډېپارټمنټ آمر او د عربي ژِبې د اُستاد په حیث هم وظیفه ئې لرله .
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Dear Mister and Kabul University's Honorable Some Professors.jpg|بټنوک|ءِ دې اَنځور د ليدل کړندويان د چپ يا کيڼ خوا ته دوَيم شخص مرحوْم ښاغلی پوهنمل عنایت الله رشید صاحب لیدل کيږي ، چې د کابل د قدرمند پوهنتون د ځينې اُستادان ســَــره دا عکس يا اَنځوْر نيوِل شوَی وو ، اَو همداراز د ښۍ (يا راسته يا د رښتهي) خوا څې څلورم عالیقدر شخص جلالتمآب ښاغلی آقاي ِ برهان الدین غیاثي صاحب د افغانستان د سابقه يوِه حکومت د عالي او مسلکي تحصیلان یو سابقه وزیر صاحب وو ، او همداراز د چپ خوا څې درېيم شخص عالیقدر پوهاند دکتور اسد الله (ج) حبیب صاحب لیدل کېدی شي چې د کابل د قدرمند پوهنتون سابقه رئيس صاحب وو او همداراز په منځ کښې ، چې يا د چپ (يا کيڼ) خوا څې ، يا چې د ښۍ (يا راسته يا د رښتهي) خوا څې ، مګر ءِ دواړېوں خواووں څې پنځم شخص عالیقدر اُستاد پوهاند دکتور مجاور احمد زیار صاحب اېسيږي چې د پښتو ژِبې نوْموَړ او مشهور اُستاد دئ ، او د راسته خوا څې اولي عالیقدر شخص شاید چې آقاي ِ گرانقدر پوهاند اُستاد عارض صاحب د جغرافيې (يا دِ ځمــِــکــَــرښي) د ځينېوں کتابوں لیکوال یا مؤلف اُستاد صاحب ، دوي همالته شاید چې اېسيږي . او د راسته خوا څې درېيم شخص او د چپ يا کيڼ خوا څې څلورم شخص دواړه عالیقدران شاید چې خارجي يا بهرني اُستادان يا لوَړقدرمندان مېلمانهــِــه شاید چې وو |alt=|ښي]]
او که څه هم چې په ۱۳۱۱ هجری شمسي (يا کډين نمريځ) کال کښې د اعلیٰ حضرت محمد نادر شاه د شاهي حکومت په وقت کښې ، د کابل د ارزښتمند پوهنتون بنسټ یا بنیاد ئې کېښودل شوَی وو او اول ځينې هموں وقتوﮞ کښې او بیا وروْسته د اعلیٰ حضرت محمد ظاهر شاه د شاهي قدرت او واک په وقت کښې ، د يوونتهیادي (یا متحده) ایالات (ستاندِرِښتان) دِ اَمېریکې د عالیقدر حکومت ، او د فرانسې د عالیقدر جمهوریت ، اَو د غربي آلمان (يا جېړمني يا دویچلند) د فدرالي عالیقدر جمهوریت د عالیقدروﮞ هېوادوﮞ د خوا څې د کابل ارزښتمند پوهنتون ځينېوں پوهنځيوﮞ ته مرَستې کېدلې او ځينې تحصیلي بوْرسان (يا ، in Dear French: Bourses, or in Dear English: Scholarships) هم د افغانستان قدرمندوں ځينېوں محصلوں يا لوَړ زده کړندویوں ته هم وَرکــَــوِل کېدل ، مګر افغانستان ته د سابقه شوروي اتحاد د عسکري ډَلېوﮞ په راتلوﮞ ، د افغانستان د حکومت په ډېروﮞ اِدارېـوﮞ کښې او د کابل په قدرمند پوهنتون کښې هم ځینې روسي او ځينې شوروي مشاوران او سلاکاران مقرر شوي وو ، چې بیا ځينې شوروي مشاوران فرمایلي وو چې د يوِه پوهنتون د يوِه پوهنځي رئيس باید چې ءِ دکتورا درجه ئې لرلې وَی ، او بیا ءِ دکتورا ءِ تحصیل لپاره ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، د شوروي اتحاد د مسکو ارزښتمند ښار په حکومتي پوهنتون کښې ، ءِ دکتورا محصل يا زده کړاند شوْ ، او اول کښې باید چې روسي ژِبه ئې ډېره زده کړلې وَی ، او يو څه روسي ژِبه ئې زده کړله ، مګر د مسکو ښار شدید ساړه ، د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، صحت يا روغتهیا ته ئې لــِــکه چې يو څه زیان ئې وُرَســَــوِل ، او د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، په ســِــږېوﮞ يا شــُــشوﮞ کښې رطوبت يا نم لــِــکه چې ځاي ونیو ، چې تر ۲۰۱۶ کاله پورې تر څو چې په تأسف وفات شوْ ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د خپلوﮞ سږېوﮞ يا د شــُــشوﮞ د علاج او تداوي لپاره دواء يا درمل (يا دردمال) ئې کارَوِل ، او په سابقه يا پخوائي شوروي اتحاد کښې چې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب چې يو څه ناروغ يا ناجوړ شوْ ، خپل ځينې د شوروي پروفېسوروں ته پېشنهاد يا وړاندکېږد يا پروړاپــُــځيوال یا proposal ئې وویل چې که ءِ دکتورا رِساله یا تهېزِس يا تهېسیس يا تــَــهېږد يا تېږد يا Doctorate's Thesis په خپله يو څه ژِرتر په انګلیسي قدرمندې ژِبې کښې يا په عربي قدرمندې ژِبې کښې که ولیکي او ءِ دکتورا درجه که ژِرتر ترلاسه کړي ، تر څو چې د روسي ژِبه ئې که په ډېرتر وقت د عالي ادبیات تر سطح پورې که زده کړله ئې ، مګر په شوروي اتحاد کښې ، روسي ژِبه رسمي او پوهنتوني ژِبه وه ، او په انګلیسي ارزښتمندې ژبې کښې يا په عربي قدرمندې ژِبې کښې ءِ دکتورا رساله يا تهېسیس يا تــَــهېږد ، شاید چې نه منل کېدل ، مګر که کوْم چا هاسې د ناروسي کوْمې بــِــلې ژِبې څې خپل لیکن ئې که روسي قدرمندې ژِبې ته ئې که ترجمه کړلي يا ژباړلي که وَی ، بیا رَسماً د منل کېدو وَړ کېدل ، مګر يوِه عالیقدر روسي ترجمان يا ژباړن ته چې مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د خپلې دکتورا د احتمالي رسالې ترجمه يا ژباړه ئې چې ياده کړلې وه ، د روسي قدرمندې ژِبې يو ترجمان ډېرې پيسې ئې د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید څې ئې پېشنهادي يا وړاندکېږد ډَوله غوښتي وو ، که روسي قدرمندې ژِبې ته که ءِ ترجمې يا د ژباړې کار که دوي ته سپارِل کېدل ، چې په همآں وقت اَو مهال اَو هـېـړ کښې هوْنمره د پېشنهاد يا وړاندکېږد يا پروړاپــُــځيوال شوېوں نسبتمند ډېرېوں پيسېوں وَرکــَـوِل ، مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ته ستونزمند وو ، او مګر هم د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د خپلې ناروغي یا ناجوړي د سبب او کويزې څې ، بیا مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید مجبور او اړ شوْ چې د خپلې دوَيمې پیلې يا پهلې يا شروع شــِــوې دکتورا کار ئې ، په شوروي اتحاد کښې ناتکمیله یا ناپوْره خوشې يا اېله کړي ، او همداراز مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید په سن کښې هم نسبت ځينېوں نوروں محصلوں ته سن ئې نسبت مند ډېرتر وو ، او د کورنۍ څښتن هم وو ، چې خپله کورنۍ ئې هم نه غوښتله چې يوازې او بې پلاره په افغانستان کښې که پرېږدي ، او بیا نور مګر مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب بېرته افغانستان ته راتـلــِــلــَــی وو .
 
مګر يو څو مدت وروْسته د کابل د قدرمند پوهنتون ، د «اجتماعي علوم (يا ءِ ټولــَــنيزېوں پوهېوں)» ارزښتمند پوهنځی ، په دوېوں برخېوں ، یا په دوېوں فاکولتېوں ، يا په دوېوں پوهنځيوں وېشل شــِــوَی وو ، چې يو پوهنځی د «ژوْرنالیزم (يا د خبريالي يا د ورَځينخبريالي يا د ورَځپاڼيالي)» قدرمند پوهنځی شوْ ، او بــِــل هم ءِ «تأریخ (يا د پـېـښـلـیـک) اَو دِ فــَــلســَــفې (يا د فـيـلــُــسوفـيـې ، يا ، د پـېـلـېـوالـدِسـوچـپـوهې)» قدرمند پوهنځی شوْ .
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Dear Mister's Card Of The Job Of Deputy Minister of Islamic Affairs and Waqfs.jpg|بټنوک|د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، د افغانستان د سابقه يا پخوائي يو حکومت د اِسلامي شئون او د اوقاف د وزارت د مــُــعـیـنــِــیــَّــت  د سابقه وقت د وظيفې ئې د شخصي معرفي يا د پېژندَوِل يو کارت يا کاړډ|alt=|ښي]]
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Dear Mister And Islamic Affairs Job.jpg|بټنوک|دا اَنځوْر په يوِه قدرمند مسجد کښې نیوِل شوَی وو او شاید د کابل په قدرمند ښار کښې ، چې د قدرمندوں ليدل کړاندوں ئې د راسته يا ښۍ يا رِښتهي خوا څې دوه عالیقدران مېلمانهــِــه لیدل کېدل او لــِــکه چې د شوروي اُزبـېـکــِــستان د قدرمند جمهوریت څې وو ، او درېـيــِــم شخص جلالتمآب آقاي ِ مولوي عبد الجمیل ظریفي صاحب وو چې د افغانستان د قدرمند اسلامي شئون او د اوقاف یو سابقه وزیر صاحب وو ، او همداراز د قدرمند مسجد محراب ته نږدې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ناست وو او ءِ دوي څنګ ته لــِــکه چې محترم عالیقدر ښاغلی قاريء مــُــبـیـن صاحب شاید چې دوي وو ، او د عالیقدر قاريء صاحب څنګ ته عالیقدر ښاغلی مولوي منظور صاحب وو چې د افغانستان د عالیقدروں ديني علماء اَو دِ روحانــِــيــّــُــون د شوریٰ سابقه رئيس صاحب وو . |alt=|ښي]]
او مګر مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، چې د ناروغي يا د ناجوړي د سبب يا د کــَـويزې څې چې مګر ءِ دوَيمې ناتکميل شوي ءِ دکتورا کار څې ، چې د ارزښتمند شوروي اتحاد د هېواد ، د مسکو د قدرمند ښار څې چې بېرته د افغانستان د قدرمند هېواد ، د کابل ارزښتمند ښار ته چې بیا راتلــِــلــَــی وو ، بېرته د کابل قدرمند پوهنتون ، د اجتماعي علوم د پوهنځي د رئيس په حیث مګر وُ نــِــه شوْ ، بلکه د کابل پوهنتون د سابقه پخوائي د شــِــرعیات دِ رِشتې ءِ تحصیل د لید څې ئې ، او چې په خپله مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، د افغانستان د حکومت ځينې کارمندوں ته پېشنهاد يا وړاندکېږد يا پروړاپــُــځيوال یا proposal ئې وړاندې کړلی وو چې په ځينېوﮞ نوروﮞ اِسلامي هېوادوﮞ کښې دِ اسلامي شئون او د اوقاف ځينې وزارتان وو ، چې قدرمندان عربي اسلامي ځینې حکومتان د خپل هېواد د مسجدوﮞ مــَــولیٰ اِمامان ته د رسمي وظيفېوﮞ په ډَول معاشان او د مياستې پیسې ئې بخښل ، چې هاسې کار د صلح لپاره هم ښه وو چې که د افغانستان حکومت که د اسلام قدرمند دیني مسائل ته که ډېرتر پام ئې که لرل ، او هاسې پام هم د افغانستان د خلک په سود او په ګټې او په فائدې وو ، ځکه چې د اسلام قدرمند دین کښې وَژِل حرام او منع وو ، نور ولې جنګ په افغانستان کښې د مسلم خلک ترمنځ وو ؟ ، او غلا او سرقت حرام او منع وو د اسلام په قدرمند دین کښې ، مګر ولې حکومتي ځینې مالوْنهه او حکومتي ځينې کاروانوْنهه په افغانستان کښې غلا او سرقت کېدل ؟ ، یا د خلک پر عزت تجاوز او اعتداء هم حرام او منع وو د اسلام په قدرمند دین کښې ، مګر ولې ځينې خلک د اسلام د قدرمند دین څې د بهانې يا پلمې په ډَول د ځينې خلک پر عزت ئې تجاوز کول ؟ ، په تأسف او په افسوس ، مګر افغانستان کښې د صلح او د امنیت د بېرته رامنځته کړل لپاره ، او په هاسې استدلالي خبرېوﮞ بیا ،  د افغانستان د همآﮞ وقت او مهال او هـېـړ د حکومت د عالیقدروں وَزیروں د قدرمندې شوریٰ د خوا څې د اسلامي شئون د سابقه ریاست څې نــِــوي وزارت ته ارتقاء میندلی د اِسلامي چارېوﮞ يا د شئون او د اوقاف د وزارت لپاره ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل عنایت الله (ج) رشید د افغانستان د حکومت د اسلامي شئون او د اوقاف د وزارت د مــُــعين په حیث مقرر شوْ ، او شاید هم ځکه چې د اسلامي شئون او د اوقاف يو وزارت نه يوازې چې قدرمندوں اِسلامي دیني عالــِــموں ته اړتهیا يا ضرورت ئې لرل ، مګر همداراز ځینې اِداري تجربه مندان شخصان ته هم ، چې د قدرمند اسلامي دیني علوم ســَــره هم که آشنا وو . او د افغانستان د قدرمند اسلامي شئون او اوقاف په وزارت کښې کار ډېرتر د ځينې نوي مسجدان آباد کول یا د سابقه ځينې مسجدان دِ ځينې زاړه شــِــويوں يا د يو څه زیانمند شــِــویوں وَدانــِــیوں ترمیم کول او بېرته ســَــنمــَــوِل ، او د مسجدوﮞ (يا د مــَــنځتون ءِ ســَــرژدې ځايوں) د عالیقدروﮞ مــَــولیٰ اِماموﮞ او د قرآن ِ مجید د عالیقدروﮞ قارِيئوﮞ او د قدرمندوﮞ مؤذنوﮞ لپاره د منظموﮞ اَو اُوډنيزوں معاشوﮞ او د پيسېوﮞ مقرر کړل وو ، ځکه چې پخوا يا سابقاً د افغانستان ځينې مــَــولیٰ اِمامان د افغانستان د ځينېوں نوروﮞ مسلموﮞ خلکیوﮞ مالي يا خوراکي مرَستېوں ته اړتهیامندان وو ، او د افغانستان ځينې سابقه مــَــولیٰ اِمامان کوْم منظم ثابت تمویلي عائد ئې نه لرل ، مګر که په مسجد کښې ځینېوں واړهوں ته که الفباء او لوَستل او لیکل اَو ديني قدرمندان اِسلامي صــُــلح مــَــندان عــُــلـوْم که زده کړل کېدل ، چې تقریباً د معلمي يا د ښوونې کار وو او اصولاً چې کوْم معاش یا اُجرَت ، باید چې هاسې مهم کار لرلي وَي . او همداراز د افغانستان د اسلامي شئون او د اوقاف وزارت د عالیقدر سعودي عربستان د عالیقدروﮞ حکومتي اِدارېـوﮞ ســَــره د حج د اسلامي قدرمندې فریضې د عبادت د اداء کړل د کالينۍ سهميې يا وَنـډې ، یا د افغانستان د حاجیان د شمېر په تنظیم کړل او نوبت ټاکل کښې همکارۍ ئې لرل ، او همداراز ، د اوقاف اداري برخه د همآﮞ وزارت د ځينېوں نوروﮞ دینوﮞ لــِــکه د قدرمندوﮞ هندويي «دهــَــرم سالوﮞ» ءِ دیني او مذهبي عبادتځايوﮞ يا د قدرمندوﮞ ســِــکـهي «ګوْروْدوارېـوﮞ» ءِ دیني او مذهبي عبادتځايوﮞ د حکومتي چارېوﮞ پورې مربوط د اداري کاروﮞ ءِ تنظیم کړل مسئول وزارت هم وو ، چې د قدرمندوﮞ هندويي عبادتګروں چې که د ګــَــنګا سین زیارت ته که په سفر تلل ، د هاسې افغانستاني قدرمندوﮞ هندويي عبادتګروﮞ لپاره د مذهبي سفر د کار ءِ تنظیم يو څه مسئول وزارت هم وو . همداراز د شیعه تکیه خانېوﮞ يا د حــُــســَــیـنــِــيــّــِــېـوﮞ چارې ، يا چې ءِ تــَــصــَــوُّفي خانــَــقاه ګان کاروْنهه يا د ځينې زیارتان د چارېوﮞ اداري یا تــَــمويلي يا رغــَــنيځ کاروْنهه هم د اسلامي شئون او د اوقاف وزارت ته مربوط او اړیکوال شوي وو . او مرحوْم ښاغلی پوهنمل عنایت الله (ج) رشید يو څو مدت د افغانستان د حکومت د قدرمند اسلامي شئون او اوقاف د وزارت سرپرست یا موقت وزیر هم وو ، چې ءِ دوي په زیار د افغانستان د اسلامي علوم ءِ تحقیقات مرکز هم د کابل پوهنتون سیمې ته نږدې تأسیس او بنسټ ئې کېښودل شوْ .
[[دوتنه:Mina Rashid Dear And Unfortunately Latterly Martyred in Her Age of 8 Years.jpg|بټنوک|وَړه جينکۍ په نامه د پېغلې «مينه رشید» چې د افغانستان د اَرزښتمند هېواد يا وطن ، د کابل د قدرمند ښار د «لامعه ِ شهید» د ښوونځي يا د مکتب ءِ دوَيم صنف يا ټولګي اول نمره او لایقه زده کړندویه وه ، او مګر چې په اتــِــه کالن سن کښې ئې ، د کابل د ارزښتمند ښار د اول میکرورَیون په منطقې يا سيمې کښې ، د خپلې کورنۍ د همآں سابقه وقت د پخوا د اُوسېدا د کور د اپارتمان ، د «۵۴ ب» د بلاک د وَدانۍ په وړاندې په يوِه انفجار يا چاودِن کښې د ۱۳۶۷ هجري شمسي (يا کډین نمريځ) په کال کښې ، د روژې یا د رمضان د مبارکې مياستې ءِ ۱۲ ــِــمې ورَځ په نږدې مازدیګري وقت کښې چې د پسرلي یا د بهار د فصل يا ءِ څپرکي ءِ ثور برِج يا میاست وه ، په همآں وقت کښې او هالته په تأسف چې شهیده او په افسوس چې وَژِله شوې وه ، او مګر پېغله «مینه رشید» د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب کــِــشره ترینهه لوْر صاحبه ئې وه .|alt=]]
۶۴ کرښه:
 
[[دوتنه:Daud Khan His Excellency President Mohammed Daud's Speech's Arabic Translation By Dear Mister Inayatullah (J) Rashid And By Dear Mister Abdul Qaiyoom Rahbar Sahib.jpg|بټنوک|د مرحوْم شهید سردار محمد داود خان د افغانستان د جمهوریت د اولي رئيس د جمهوریت ، ځينې وَيناهې یا ځينې بیانيې چې د «خطاب به ملت» تر عنوان یا سرلیک لاندې وو ، او د مرحومْ ښاغلي اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب په واسطه او د مرحوْم شهید ښاغلي آقاي ِ عبد القیوم رهبر صاحب په همکارۍ ترجمه کړلي او ژباړل شوي وو ، او د کتاب ګک په ډَول د مصر په قدرمند عربي جمهوریت کښې ، د افغانستان د قدرمند سفارت د خوا څې او ءِ «دار ُ الشــَّــعب» په نامه ، د مصر په قدرمند وطن کښې د يوې ارزښتمندې نشراتي مؤسسې د خوا څې چاپ شوَی وو .|alt=]]
[[دوتنه:Daud Khan His Excellency President Mohammed Daud's Speech's Arabic Translation's Booklet's Partly Cover.jpg|بټنوک|دا اَنځور د همآں کتاب ګک د پوښ د يوې برخې ښودِل ئې کــَــوِل ، په کوْم کتاب ګک کښې چې د مرحوْم سردار محمد داود خان د افغانستان د اولین رئيس د جمهوریت د ځينې وَيناهېوں يا د ځينې بیانيېوں تــَــرجــَــمه يا ژباړه په عربي قدرمندې ژِبې کښې وې ، کوْمې چې مرحوْم ښاغلي اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، او په همکارۍ د مرحوْم شهید ښاغلي آقاي ِ عبد القیوم رهبر صاحب دواړوں ترجمه کړلي يا ژباړلي ئې وو ، د مصر د قدرمند عربي جمهوریت په اَرزښتمند هېواد کښې .|alt=|ښي]]۲. د مرحوْم سردار محمد داود خان سابقه رئيس د جمهوریت د افغانستان د وينائوﮞ يو کتاب ګک چې د «خطاب به ملت» تر عنوان لاندې مګر د عربي قدرمندې ژِبې ته ژباړل شوَی وو ، چې ترجمه کړندویان ئې مرحوْم ښاغلی عنایت الله (ج) رشید صاحب ، او مرحوْم فقید ښاغلی آقاي ِ عبد القیوم رهبر صاحب وو .
 
۳ . يو کتاب په نامه يا په عنوان يا په سرلیک دِ : «ژانر هاي وسايل ارتباط همگاني (يا ، ژانــــْــــر يا genre هاي ِ وَسائــِــل ِ اِرتــِــباط ِ هــَــمــَــگاني)» ، چې دا کتاب په دَري پاړسي قدرمندې ژِبې کښې ، د کابل پوهنتون د ژوْرنالیزم د رِشتې د زده کړې لپاره ، يو تدریسي کتاب وو چې درې عالیقدران لیکوالان يا مؤلفان ئې لرل : ۱. آقاي ِ استاد کاظم آهنگ (صاحب) ، ۲. تاجیکستاني ښاغلی ، آقاي ِ اُستاد ابراهیم عثمانوﭪ (صاحب) ، ۳. مرحوْم ښاغلی اُستاد عنایت الله (ج) رشید (صاحب) .
 
اَو «ژانــْــر» يا genre اصلاً د فرانسوي قدرمندې ژِبې څې يوه کلمه (يا ، وَیــَــی ، يا ، وُوړوَيـېـد ، يا ، word ، يا ، وُوړوَيــِــښـت ، یا ، وَيوکــَــی ، يا ، لوګــَــړېد ، يا ، لوژَغيوْن ، يا ، لوغــَــږيوْن ، یا ، لــُــغــَــة څې يــَــويـزه يا يــَــويـځ) وو ، چې که څه هم چې په انګلیسي قدرمندې ژِبې کښې د gender په ډَول هم ترجمه کړلي يا ژباړل کېدِلي شوَی ، اَو معنیٰ ګان ئې پښتو قدرمندې ژِبې کښې تــَــقریباً يا نــِــږدېـلـيـځ چې : «ځــِــنـېـڅــِــهر» يا «ځــِــنـېـډَول» يا «جــِــنـس» يا «ډَول» يا «نــَــوع» يا «ســَــبک» يا «خـېـل یا راز د لیکــِــن» يا «شـېـوه دِ وَيــِــل» یا «طــَــریقه دِ اِظهار» يا «تـرَڅ دِ راښـودِن» يا «خاص (يا ځانګــَــړَی) چــَــل» هــَــم کـېـدَی شوَی ، مګر په اِنګلیسي قدرمندې ژِبې کښې د genre يا د «ژانــْــر» کلمه ډېـرتــَــر یا زیادتر دِ هــُــنــَــر اَو دِ اَدَبــِــيــّــات د ځينې تــَــخـلـیـقي يا پــَــنځــَــوونيزوں یا رامنځته کړنیزوں د کاروں : «ډَول» يا «نــَــوع» يا «ســَــبک» يا «سـټـايـل يا style» ته هم لــِــکه چې فرمایل کېدل .
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Dear Mister's Authored Islamic Themes's Book's Cover's Image.jpg|بټنوک|alt=|د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، ءِ دوي دِ يوِه تألیف شوي يا دِ یوِه لیکل شوي کتاب د پوښ د يوې برخې اَنځوْر چې همآں قدرمند کتاب په پښتو اَرزِښتمندې ژِبې کښې ، د افغانستان په قدرمند هېواد کښې چاپ شوَی وو .|ښي]]
۴ . يو کتاب په پښتو قدرمندې ژِبې کښې په نامه يا په عنوان يا په سرلیک ءِ : «د حضرت محمد (صلوات و السلام علیه) ژوَند» ، چې لیکوال يا مؤلف ئې يوازې مرحوْم ښاغلی اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب وو ، او د ۱۳۶۹ هجري شمسي (یا کډین نمريځ) کال ، ءِ ســُــنـبــُــلې (یا دِ وَږي) په برِج یا میاست کښې ، د افغانستان د اسلامي شئون او اوقاف د وزارت ، د نشرات د ریاست د خوا څې ، د کابل په قدرمند ښار کښې ، د «آریانا» په مطبعې کښې په ۵۰۰۰ ټــوْکه شمېر (يا شمــِــهر) ، يا تـيـراژ ، یا tirage (يا تـرېـبـاســِــښـت) کښې چاپ شوَی وو .