د "عنایت الله رشید" د بڼو تر مېنځ توپير
Content deleted Content added
ود سمون لنډیز نسته |
|||
۳۹ کرښه:
او مګر په افغانستان کښې د خلقي فراکسیون د حکومت په وقت کښې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د ماسټري درجې ســَــره د پوهنیار په استادي کدري درجې کښې د ژوْرنالیزم د اُستاد په ډَول د کابل پوهنتون د اجتماعي علوم په پوهنځي کښې د اُستاد په ډَول وظیفه ئې ترلاسه کړله ، مګر که څه هم چې د خلقي فراکسیون د حکومت په وقت کښې د کابل پوهنتون د ژِبې او د ادبیات د پوهنځي د عربي ژِبې ډېپارټمنټ ته شاید چې ځينې ستونزې رامنځته شوي وو ، او عربي ارزښتمنده ژِبه شاید چې ناضروري ژِبه انګېرله شوې وه ، مګر د خلقي فراکسیون د حکومت په وقت کښې چې شاید چې ځينې ډېر استادان شاید چې زِنداني شوي يا په تأسف چې شاید چې وَژِل شوي وو ، او مګر چې ډېرتر د خلقي فراکسیون حزبیان شاید چې زیادتر پښتانهه وو ، ځکه نور مګر مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، د خلقي فراکسیون د حکومت د خوا څې و نــِــه ځــَــورَوِل شوْ ، شاید ځکه چې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، په سیاست کښې ډېر فعال نه وو ، او پښتو ژِبــَــی هم وو ، او مګر سیاسي جلسې او ډَله بازۍ يا حزب بازۍ او فراکسیوني لوبـېـوﮞ ته او د سیاسي قدرت نیول ته هېڅ لېوال يا هېڅ شوقي نه وو ، او د ځواني وقت څې ئې ، د افغانستان شاهي ارګ ته په تګ او خپل عالیقدر پلار صاحب ســَــره په ځينې اِداري چارېوﮞ او کاروﮞ کښې په مرَستې ، د حکومتي کار شېوې ئې لیدلي وو ، او د ارګ د ژوَند هېڅ شوقي هم نه وو ، او مګر وروْسته چې د خلقي فراکسیون حکومت چې ځينې اعتراضي خلک ئې شاید چې وَژِلي وو ، او مګر همداراز د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، ځينې عالیقدران او قدرمندان خپلوان او ځينې قدرمندان خېښان ئې هم بندیان يا په تأسف چې ورِک شوي او شاید چې وَژِل شوي وو ، مګر يو کال او څو میاستې وروْسته ، د پخوائي يا د سابقه شوروي اتحاد عسکري مداخله افغانستان کښې شوې وه ، د ۱۹۷۹ ميلادي يا زېږدین کال په وروْستــِــيوں ورَځېوں کښې ، او د شوروي اتحاد حکومت مرَسته ئې جلالتمآب آقاي ِ ببرک (سلطان حسین) کارمل ته ئې وکړل ، او جلالتمآب آقاي ِ ببرک (سلطان حسین) کارمل د افغانستان د انقلابي شوریٰ رئيس (يا تقریباً چې د افغانستان د جمهوریت رئيس شوْ) او د افغانستان د خلک ءِ ډېموکراټیک حزب يا ګوند عــُــمومي مــُــنـشي يا مشر هم شوْ ، او د پرچم د فراکسیون قدرت او واک ډېرتر شوْ ، چې بیا يو څو مدت وروْسته ، هاسې چې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ژِبيځ تعصب مند نه وو ، او چا ســَــره کوْمه سیاسي دُښمني ئې نــِــه کوله ، نور د ۱۹۸۲ میلادي یا مسیحي زېږدین کال په شاوخوا وقت کښې ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د کابل پوهنتون د اجتماعي علوم د پوهنځي د رئيس په حیث وټاکل شوْ ، او همداراز د کابل پوهنتون د ژِبېوﮞ او د ادبیات په ارزښتمند پوهنځي کښې د عربي ژِبې ءِ ډېپارټمنټ آمر او د عربي ژِبې د اُستاد په حیث هم وظیفه ئې لرله .
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Dear Mister and Kabul University's Honorable Some Professors.jpg|بټنوک|ءِ دې اَنځور د ليدل کړندويان د چپ يا کيڼ خوا ته دوَيم شخص مرحوْم ښاغلی پوهنمل عنایت الله رشید صاحب لیدل کيږي ، چې د کابل د قدرمند پوهنتون د ځينې اُستادان ســَــره دا عکس يا اَنځوْر نيوِل شوَی وو ، اَو همداراز د ښۍ (يا راسته يا د رښتهي) خوا څې څلورم عالیقدر شخص جلالتمآب ښاغلی آقاي ِ برهان الدین غیاثي صاحب د افغانستان د سابقه يوِه حکومت د عالي او مسلکي تحصیلان یو سابقه وزیر صاحب وو ، او همداراز د چپ خوا څې درېيم شخص عالیقدر پوهاند دکتور اسد الله (ج) حبیب صاحب لیدل کېدی شي چې د کابل د قدرمند پوهنتون سابقه رئيس صاحب وو او همداراز په منځ کښې ، چې يا د چپ (يا کيڼ) خوا څې ، يا چې د ښۍ (يا راسته يا د رښتهي) خوا څې ، مګر ءِ دواړوں خواووں څې پنځم شخص عالیقدر اُستاد پوهاند دکتور مجاور احمد زیار صاحب اېسيږي چې د پښتو ژِبې نوْموَړ او مشهور اُستاد دئ ، او د راسته خوا څې اولي عالیقدر شخص شاید چې آقاي ِ گرانقدر پوهاند اُستاد عارض صاحب د جغرافيې د ځينې کتابوں لیکوال اُستاد صاحب شاید چې اېسيږي . او د راسته خوا څې درېيم شخص او د چپ يا کيڼ خوا څې څلورم شخص شاید چې خارجي يا بهرني اُستادان يا مېلمانهــِــه شاید چې وو |alt=]]
او که څه هم چې په ۱۳۱۱ هجری شمسي (يا کډين نمريځ) کال کښې د اعلیٰ حضرت محمد نادر شاه د شاهي حکومت په وقت کښې ، د کابل د ارزښتمند پوهنتون بنسټ یا بنیاد ئې کېښودل شوَی وو او اول ځينې هموں وقتوﮞ کښې او بیا وروْسته د اعلیٰ حضرت محمد ظاهر شاه د شاهي قدرت او واک په وقت کښې ، د يوونتهیادي (یا متحده) ایالات (ستاندِرِښتان) دِ اَمېریکې د عالیقدر حکومت ، او د فرانسې د عالیقدر جمهوریت ، اَو د غربي آلمان (يا جېړمني يا دویچلند) د فدرالي عالیقدر جمهوریت د عالیقدروﮞ هېوادوﮞ د خوا څې د کابل ارزښتمند پوهنتون ځينې پوهنځيوﮞ ته مرَستې کېدلې او ځينې تحصیلي بوْرسان (يا ، in Dear French: Bourses, or in Dear English: Scholarships) هم د افغانستان قدرمندوں ځينېوں محصلوں يا لوَړ زده کړندویوں ته هم وَرکــَــوِل کېدل ، مګر افغانستان ته د سابقه شوروي اتحاد د عسکري ډَلېوﮞ په راتلوﮞ ، د افغانستان د حکومت په ډېروﮞ اِدارېـوﮞ کښې او د کابل په قدرمند پوهنتون کښې هم ځینې روسي او ځينې شوروي مشاوران او سلاکاران مقرر شوي وو ، چې بیا ځينې شوروي مشاوران فرمایلي وو چې د يوِه پوهنتون د يوِه پوهنځي رئيس باید چې ءِ دکتورا درجه ئې لرلې وَی ، او بیا ءِ دکتورا ءِ تحصیل لپاره ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، د شوروي اتحاد د مسکو ارزښتمند ښار په حکومتي پوهنتون کښې ، ءِ دکتورا محصل يا زده کړاند شوْ ، او اول کښې باید چې روسي ژِبه ئې ډېره زده کړلې وَی ، او يو څه روسي ژِبه ئې زده کړله ، مګر د مسکو ښار شدید ساړه ، د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، صحت يا روغتهیا ته ئې لــِــکه چې يو څه زیان ئې وُرَســَــوِل ، او د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، په ســِــږېوﮞ يا شــُــشوﮞ کښې رطوبت يا نم لــِــکه چې ځاي ونیو ، چې تر ۲۰۱۶ کاله پورې تر څو چې په تأسف وفات شوْ ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د خپلوﮞ سږېوﮞ يا د شــُــشوﮞ د علاج او تداوي لپاره دواء يا درمل (يا دردمال) ئې کارَوِل ، او په سابقه يا پخوائي شوروي اتحاد کښې چې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب چې يو څه ناروغ يا ناجوړ شوْ ، خپل ځينې د شوروي پروفېسوروں ته پېشنهاد يا وړاندکېږد يا پروړاپــُــځيوال یا proposal ئې وویل چې که ءِ دکتورا رِساله یا تهېزِس يا تهېسیس يا تــَــهېږد يا تېږد يا Doctorate's Thesis په خپله يو څه ژِرتر په انګلیسي قدرمندې ژِبې کښې يا په عربي قدرمندې ژِبې کښې که ولیکي او ءِ دکتورا درجه که ژِرتر ترلاسه کړي ، تر څو چې د روسي ژِبه ئې که په ډېرتر وقت د عالي ادبیات تر سطح پورې که زده کړله ئې ، مګر په شوروي اتحاد کښې ، روسي ژِبه رسمي او پوهنتوني ژِبه وه ، او په انګلیسي ارزښتمندې ژبې کښې يا په عربي قدرمندې ژِبې کښې ءِ دکتورا رساله يا تهېسیس يا تــَــهېږد ، شاید چې نه منل کېدل ، مګر که کوْم چا هاسې د ناروسي کوْمې بــِــلې ژِبې څې خپل لیکن ئې که روسي قدرمندې ژِبې ته ئې که ترجمه کړلي يا ژباړلي که وَی ، بیا رَسماً د منل کېدو وَړ کېدل ، مګر يوِه عالیقدر روسي ترجمان يا ژباړن ته چې مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د خپلې دکتورا د احتمالي رسالې ترجمه يا ژباړه ئې چې ياده کړلې وه ، د روسي قدرمندې ژِبې يو ترجمان ډېرې پيسې ئې د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید څې ئې پېشنهادي يا وړاندکېږد ډَوله غوښتي وو ، که روسي قدرمندې ژِبې ته که ءِ ترجمې يا د ژباړې کار که دوي ته سپارِل کېدل ، چې په همآں وقت اَو مهال اَو هـېـړ کښې هوْنمره د پېشنهاد يا وړاندکېږد يا پروړاپــُــځيوال شوېوں نسبتمند ډېرېوں پيسېوں وَرکــَـوِل ، مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ته ستونزمند وو ، او مګر هم د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د خپلې ناروغي یا ناجوړي د سبب او کويزې څې ، بیا مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید مجبور او اړ شوْ چې د خپلې دوَيمې پیلې يا پهلې يا شروع شــِــوې دکتورا کار ئې ، په شوروي اتحاد کښې ناتکمیله یا ناپوْره خوشې يا اېله کړي ، او همداراز مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید په سن کښې هم نسبت ځينېوں نوروں محصلوں ته سن ئې نسبت مند ډېرتر وو ، او د کورنۍ څښتن هم وو ، چې خپله کورنۍ ئې هم نه غوښتله چې يوازې او بې پلاره په افغانستان کښې که پرېږدي ، او بیا نور مګر مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب بېرته افغانستان ته راتـلــِــلــَــی وو .
مګر يو څو مدت وروْسته د کابل د قدرمند پوهنتون ، د «اجتماعي علوم (يا ءِ ټولــَــنيزېوں پوهېوں)» ارزښتمند پوهنځی ، په دوېوں برخېوں ، یا په دوېوں فاکولتېوں ، يا په دوېوں پوهنځيوں وېشل شــِــوَی وو ، چې يو پوهنځی د «ژوْرنالیزم (يا د خبريالي يا د ورَځينخبريالي يا د ورَځپاڼيالي)» قدرمند پوهنځی شوْ ، او بــِــل هم ءِ «تأریخ (يا د پـېـښـلـیـک) اَو دِ فــَــلســَــفې (يا د فـيـلــُــسوفـيـې ، يا ، د پـېـلـېـوالـدِسـوچـپـوهې)» قدرمند پوهنځی شوْ .
۶۱ کرښه:
۱ . په عربي قدرمندې ژِبې کښې يوه ټايپي چاپ شوې رساله په نامه يا په عــُــنوان يا په سرلیک د : «اَلصــَّــحافــَــة اَلاَفغانــِــيــَّــة وَ دَورُها في التــَّــنـمــِــيــَّــة ِ الـقــَــومــِــيــَّــة ۱۸۶۷ ـ ۱۹۷۰ (ســَــنــَــوات ميلادِيــَّــة)» چې معنیٰ ئې تقریباً يا نږدېليځ چې هاسې وو چې «افغاني ژوْرنالیزم (يا ورَځپاڼیالي يا خبریالي) او رول يا نقش ئې په ملي وَدې یا نمو وَرکړن کښې ، د ۱۸۶۷ میلادي يا مسیحي زېږدین کال څې تر ۱۹۷۰ میلادي يا مسیحي زېږدین کال پورې» . لیکوال يا مؤلف ئې ښاغلی عنایت الله (ج) رشید وو .
<br />
[[دوتنه:Daud Khan His Excellency President Mohammed Daud's Speech's Arabic Translation By Dear Mister Inayatullah (J) Rashid And By Dear Mister Abdul Qaiyoom Rahbar Sahib.jpg|بټنوک|د مرحوْم شهید سردار محمد داود خان د افغانستان د جمهوریت د اولي رئيس د جمهوریت ، ځينې وَيناهې یا ځينې بیانيې چې د «خطاب به ملت» تر عنوان یا سرلیک لاندې وو ، او د مرحومْ ښاغلي اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب په واسطه او د مرحوْم شهید ښاغلي آقاي ِ عبد القیوم رهبر صاحب په همکارۍ ترجمه کړلي او ژباړل شوي وو ، او د کتاب ګک په ډَول د مصر په قدرمند عربي جمهوریت کښې ، د افغانستان د قدرمند سفارت د خوا څې او ءِ «دار ُ الشــَّــعب» په نامه ، د مصر په قدرمند وطن کښې د يوې ارزښتمندې نشراتي مؤسسې د خوا څې چاپ شوَی وو .|alt=]]
[[دوتنه:Daud Khan His Excellency President Mohammed Daud's Speech's Arabic Translation's Booklet's Partly Cover.jpg|بټنوک|دا اَنځور د همآں کتاب ګک د پوښ د يوې برخې ښودِل ئې کــَــوِل ، په کوْم کتاب ګک کښې چې د مرحوْم سردار محمد داود خان د افغانستان د اولین رئيس د جمهوریت د ځينې وَيناهېوں يا د ځينې بیانيېوں تــَــرجــَــمه يا ژباړه په عربي قدرمندې ژِبې کښې وې ، کوْمې چې مرحوْم ښاغلي اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، او په همکارۍ د مرحوْم شهید ښاغلي آقاي ِ عبد القیوم رهبر صاحب دواړوں ترجمه کړلي يا ژباړلي ئې وو ، د مصر د قدرمند عربي جمهوریت په اَرزښتمند هېواد کښې .|alt=]]
۲. د مرحوْم سردار محمد داود خان سابقه رئيس د جمهوریت د افغانستان د وينائوﮞ يو کتاب ګک چې د «خطاب به ملت» تر عنوان لاندې مګر د عربي قدرمندې ژِبې ته ژباړل شوَی وو ، چې ترجمه کړندویان ئې مرحوْم ښاغلی عنایت الله (ج) رشید صاحب ، او مرحوْم فقید ښاغلی آقاي ِ عبد القیوم رهبر صاحب وو .
۳ . يو کتاب په نامه يا په عنوان يا په سرلیک دِ : «ژانر هاي وسايل ارتباط همگاني (يا ، ژانــــْــــر يا genre هاي ِ وَسائــِــل ِ اِرتــِــباط ِ هــَــمــَــگاني)» ، چې دا کتاب په دَري پاړسي قدرمندې ژِبې کښې ، د کابل پوهنتون د ژوْرنالیزم د رِشتې د زده کړې لپاره ، يو تدریسي کتاب وو چې درې عالیقدران لیکوالان يا مؤلفان ئې لرل : ۱. آقاي ِ استاد کاظم آهنگ (صاحب) ، ۲. تاجیکستاني ښاغلی ، آقاي ِ اُستاد ابراهیم عثمانوﭪ (صاحب) ، ۳. مرحوْم ښاغلی اُستاد عنایت الله (ج) رشید (صاحب) .
اَو «ژانــْــر» يا genre اصلاً د فرانسوي قدرمندې ژِبې څې يوه کلمه (يا ، وَیــَــی ، يا ، وُوړوَيـېـد ، يا ، word ، یا ، وَيوکــَــی ، يا ، لوګــَــړېد ، يا ، لوژَغيوْن ، يا ، لوغــَــږيوْن ، یا ، لــُــغــَــة څې يــَــو) وو ، چې که څه هم چې په انګلیسي قدرمندې ژِبې کښې د gender په ډَول هم ترجمه کړلي يا ژباړل کېدِلي شوَی ، اَو معنیٰ ګان ئې پښتو قدرمندې ژِبې کښې تــَــقریباً يا نــِــږدېـلـيـځ چې : «ځــِــنـېـڅــِــهر» يا «ځــِــنـېـډَول» يا «جــِــنـس» يا «ډَول» يا «نــَــوع» يا «ســَــبک» يا «خـېـل یا راز د لیکــِــن» يا «شـېـوه دِ وَيــِــل» یا «طــَــریقه دِ اِظهار» يا «تـرَڅ دِ راښـودِن» يا «خاص (يا ځانګــَــړَی) چــَــل» هــَــم کـېـدَی شوَی ، مګر په اِنګلیسي قدرمندې ژِبې کښې د «ژانــْــر» کلمه ډېـرتــَــر یا زیادتر دِ هــُــنــَــر اَو دِ اَدَبــِــيــّــات د ځينې تــَــخـلـیـقي يا پــَــنځــَــوونيزوں یا رامنځته کړنیزوں کاروں «ډَول» يا «نــَــوع» يا «ســَــبک» يا «سـټـايـل يا style» ته هم لــِــکه چې فرمایل کېدل .
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Dear Mister's Authored Islamic Themes's Book's Cover's Image.jpg|بټنوک|د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، ءِ دوي دِ يوِه تألیف شوي يا دِ یوِه لیکل شوي کتاب د پوښ د يوې برخې اَنځوْر چې همآں قدرمند کتاب په پښتو اَرزِښتمندې ژِبې کښې ، د افغانستان په قدرمند هېواد کښې چاپ شوَی وو .]]
۴ . يو کتاب په پښتو قدرمندې ژِبې کښې په نامه يا په عنوان يا په سرلیک ءِ : «د حضرت محمد (صلوات و السلام علیه) ژوَند» ، چې لیکوال يا مؤلف ئې يوازې مرحوْم ښاغلی اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب وو ، او د ۱۳۶۹ هجري شمسي (یا کډین نمريځ) کال ، ءِ ســُــنـبــُــلې (یا دِ وَږي) په برِج یا میاست کښې ، د افغانستان د اسلامي شئون او اوقاف د وزارت ، د نشرات د ریاست د خوا څې ، د کابل په قدرمند ښار کښې ، د «آریانا» په مطبعې کښې په ۵۰۰۰ ټــوْکه شمېر يا تـيـراژ ، یا tirage کښې چاپ شوَی وو .
۵ . يو ءِ تأریخ يا پېښلیک په بارې کښې يو کتاب هم د افغانستان د اسلامي علوم ءِ تحقیقات مرکز ، ءِ تأریخ ءِ ډېپارټمنټ د خوا څې چاپ شوَی وو ، او د ۱۹۱۹ تر میلادي يا زېږدین کال پورې ، د افغانستان د خپلواکي یا د استقلال لپاره د ځینېوﮞ قدرمندوں اسلامي ديني مــَــولیٰ ګان يا ءِ دیني عالــِــموں د ځینې وَنـډېـوں په بارې کښې ، چې مګر دقیق عنوان یا کــَـره ســَــرلیک ئې همدا اوس په لاسرَسي کښې نه وو ، مګر کتاب په دَري پاړسي قدرمندې ژِبې کښې وو .
| |||