د ۰۹:۲۵, ۲۵ جون ۲۰۱۹ بڼه سمول Ahmad Jailan Afghan (خبرې اترې \| ونډې) ۳۶ edits ياګانې نښلنونه: د موبايل سمون د موبايل وېب سمون → تېر توپير		د ۰۷:۳۶, ۲۶ جولای ۲۰۱۹ بڼه سمول ناکړ Ahmad Jailan Afghan (خبرې اترې \| ونډې) ۳۶ edits ←‏نوم: ياګانې اصلاح شوې نښلنونه: د موبايل سمون د موبايل وېب سمون بل توپير ←
۱ کرښه: {{Infobox country \| conventional_long_name = د افغانستان اسلامي جمهوریت \| common_name = افغانستان \| native_name = {{vunblist\|{{nobold\|{{native name\|prs\|جمهوری اسلامی افغانستان}}}}}} \| image_flag = File:Flag of Afghanistan.svg \| image_coat = National emblem of Afghanistan.svg \| symbol_type = رسمي نښان \| national_motto = {{nowrap\|{{big\|{{lang\|ar\|لا إله إلا الله، محمد رسول الله}}}}}} <br />{{small\|"شروع کوم د الله په نامه چې مهربان او ډېر بخښونکی دی"}} \| national_anthem = {{transl\|ur\|ALA-LC\|''[[د افغانستان ملي سرود\|ملي سرود]]''}}<br/><br/><center><small>"د افغانستان ملي سرود"</small><br/>[[File:National anthem of Afghanistan, performed by the United States Navy Band.wav]]</center>▼ ~~\|national_anthem =~~ \| image_map = Afghanistan (orthographic projection).svg ▲{{transl\|ur\|ALA-LC\|''[[د افغانستان ملي سرود\|ملي سرود]]''}}<br/><br/><center><small>"د افغانستان ملي سرود"</small><br/>[[File:National anthem of Afghanistan, performed by the United States Navy Band.wav]]</center> \|~~image_map~~ image_map2 = Afghanistan ~~(orthographic~~provinces ~~projection)~~dari.~~svg~~png \| capital = [[کابل]]▼ ~~\|image_map2 = Afghanistan provinces dari.png~~ \| coordinates = {{Coord\|34\|32\|N\|69\|08\|E\|ډول:ښار}}▼ ▲\|capital = [[کابل]] \| largest_city = کابل▼ ▲\|coordinates = {{Coord\|34\|32\|N\|69\|08\|E\|ډول:ښار}} \|~~languages_type~~ languages_type = [[~~رسمې~~رسمي ژبه]](ي)▼ ▲\|largest_city = کابل \| languages = {{hlist\|style=white-space:nowrap; \|[[پښتو]]\|[[دري ژبه\|دري]]}}▼ ▲\|languages_type = [[رسمې ژبه]](ي) \| ethnic_groups = [[پښتانه]]، [[~~تاجکان~~تاجيکان]]، [[هزاره گان]]، [[~~ازبکان~~ازبېکان]]، [[ايماق]]، [[ترکمنان]]، [[بلوڅان]] او [[د افغانستان قومي ډلې\|نور]]▼ ▲\|languages = {{hlist\|style=white-space:nowrap; \|[[پښتو]]\|[[دري ژبه\|دري]]}} \| demonym = [[افغان\|افغانان]]▼ ▲\|ethnic_groups = [[پښتانه]]، [[تاجکان]]، [[هزاره گان]]، [[ازبکان]]، [[ايماق]]، [[ترکمنان]]، [[بلوڅان]] او [[د افغانستان قومي ډلې\|نور]] \| government_type = [[يونيټي ايالت\|يونيټري ]] [[د ولسمشرۍ سیسټم\|ولسمشر]] [[اسلامی جمهوریت]]▼ ▲\|demonym = [[افغان\|افغانان]] \| leader_title1 = [[د افغانستان ولسمشر\|ولسمشر ▼ ▲\|government_type = [[يونيټي ايالت\|يونيټري ]] [[د ولسمشرۍ سیسټم\|ولسمشر]] [[اسلامی جمهوریت]] ▲\|leader_title1 = [[د افغانستان ولسمشر\|ولسمشر ]] \| leader_name1 = [[محمد اشرف غني]] \| leader_title2 = [[د افغانستان د اجرایي ~~رئيس~~رييس\|اجرایوي رئيس]] \| leader_name2 = [[عبدالله عبدالله]] \| legislature = [[د مشرانوجرګه‎\|ملي شورا]] \| upper_house = [[مشرانو جرگه\|د مشرانو جرگه]] \| lower_house = [[د خلکو کور (افغانستان)\|د خلکو کور]] \| established_event1 = {{nowrap\|[[د هوتکيانو ټولواکمني\|لومړی افغان دولت]]}} \| sovereignty_type = [[د افغانستان تاریخ\|جوړښت]] \| sovereignty_note = = \| established_event2 = {{nowrap\|[[د افغانستان امارت\|امارات]]}} \| established_date1 = اپريل ١٧٠٩ \| established_event3 = [[د افغانستان د خپلواکۍ ورځ\|پیژندل کيدل]] \| established_date2 = ١٨٢٣ \| established_event4 = {{nowrap\|[[د افغانستان واکمنان\|واکمنۍ]]}} \| established_date3 = [[ ١٩ اګوست]]، ١٩١٩ \| established_event5 = {{nowrap\|[[ د افغانستان جمهوریت\|لغوه سلطنت]]}} \| established_date4 = [[9 جون\|٩ جون]] ١٩٢۶ \| established_event6 = [[د افغانستان ~~ډیموکراتیک~~دموکراتیک جمهوریت\|کمونیسټ رژیم]] \| established_date5 = [[١٧ ژولای]] ١٩٧٣ \| established_event7 = [[د افغانستان اسلامی دولت \|اسلامي دولت]] \| established_date6 = [[د افغانستان جگړه (۱۹۷۹-۱۹۸۹)\|٣٠ اپرېل ١٩٧٨]] \| established_event8 = [[د افغانستان اسلامي امارت\|د طالبانو واکمنۍ]] \| established_date7 = ٢۴ اپرېل ١٩٩٢ \| established_event9 = [[د افغانستان جګړه (۲۰۰۱-۲۰۱۴)\|ازادي]] \| established_date8 = ٢٧ سپټامبر ١٩٩۶ \| established_event10 = [[د افغانستان اساسي قانون\|اوسنۍ اساسي قانون]] \| established_date9 = ٧ اکتبر ٢٠٠١ \| established_date10 = ۲۶ ژانوري ٢٠٠۴ \| area_km2 = ٣٣،٣٣٢،٠۲۵<ref name="Area and administrative Population">[http://cso.gov.af/en د مرکزي احصایې اداره، افغانستان] {{webarchive\|url=https://web.archive.org/web/20151217003632/http://cso.gov.af/en \|date=17 ~~دسمبر~~دسامبر ٢٠١۵}}: [http://cso.gov.af/en/page/4722/2012-2-13 Statistical Yearbook 2012–2013] {{webarchive\|url=https://web.archive.org/web/20140117152609/http://cso.gov.af/en/page/4722/2012-2-13 \|date=17 January 2014 }}: [http://cso.gov.af/Content/files/Area%20and%20Administrative%20and%20Population.pdf Area and administrative Population] </ref> په ٢٠١٦ کال کې \| area_rank = ۴٠م \| area_sq_mi = ٢٥١٨٢٧ \| percent_water = ناببره \| population_estimate = ٣٣،٣٣٢،٠٢٥ \| population_estimate_year = ٢٠١٦ \| population_estimate_rank = ۴٠م \| population_density_km2 = ۴٩.٨٨ پر سقواير کيلومټر \| population_density_sq_mi = 111.8 \| population_density_rank = ١۵٠م \| GDP_PPP = ۶۵.٢٩۵ ملیارده ډولاره \| GDP_PPP_year = ٢٠١٦ \| GDP_PPP_rank = \| GDP_PPP_per_capita = ٢،٠٠٠ ډالر \| GDP_PPP_per_capita_rank = \| GDP_nominal = ١٩،۶۵۴ میليارده ډولاره <ref name=imf2/> \| GDP_nominal_year = ٢٠١۶ \| GDP_nominal_per_capita = ۶٠٠ ډولاره<ref name=imf2/> \| Gini = 29<!-- number only --> \| Gini_year = ٢٠٠٨ \| Gini_change = <!-- increase/decrease/steady --> \| Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web \|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ \|title=Gini Index \|publisher=World Bank \|accessdate=2 March 2011 \|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140511044958/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI\|archivedate=١١ مې ٢٠١۴}}</ref> \| Gini_rank = \| HDI = 0.465<!-- number only --> \| HDI_year = ٢٠١۴ \| HDI_change = \| HDI_ref = \| HDI_rank = ۱۷۱ م \| currency = [[افغانۍ]] \|~~currency_code~~ currency_code = AFN \| time_zone = ۴:۳۰ = ګريونچ \| utc_offset = ۴:٣٠+ [[هجري لمریز کال \|لمریز کال]] \| drives_on = [[#ښي او چپه لاسي ترافیک افغانستان\|ښي لاس ته ]] \| calling_code = [[#ټلفون نمبر په افغانستان کې \|+٩٣]] \| cctld = [[.af]] [[افغانستان.]] \| religion = [[اسلام]] \| country_code = AFG \| official_website = {{URL\|http://www.afghanistans.com//}} \| largest_settlement_type = }} '''افغانستان''' ([[پښتو]] / [[فارسي ژبه\|دري]]: ''افغانستان'') چې په رسمي توگه '''د افغانستان اسلامي جمهوريت''' په نوم ياديږي، په [[غر\|غرونو]] کې کلابند يو [[هېواد]] دی چې د [[اسيا]] د [[لويه وچه\|لویې وچې]] په څلورلارې کې پروت دی. په ټولگړې توگه دا هېواد د [[منځنۍ اسيا]] يوه برخه ده،‌ خو کله ناکله بيا په داسې سيمې څرگند شوی چې نه په [[منځنی ختيځ\|منځني ختيځ]] او نه پر [[سوېلي اسيا]] پورې تړلې ده،‌ او دا پدې چې دغه سيمه د منځني ختيځ او سوېلي اسيا سره [[هڅوب\|هڅوبيز]]، [[ژونپوهنه\|ژبتوکميز]] او [[ځمکپوهنه\|جغرافيکي]] اړيکې لري. دا هېواد په لوېديځ کې له [[ايران]] سره،‌ په سوېل او ختيځ کې له [[پاکستان]] سره،‌ په شمال ختيځ کې له [[چين]] سره، په شمال کې له [[تاجېکستان]]، [[ازبېکستان\|ازبېكستان]] او [[ترکمنستان\|تركمنستان]] سره گډې پولې لري. ۹۳ کرښه: په ۱۷۴۷ زېږدیز كال كې افغانستان د لومړي ځل لپاره د [[احمد شاه بابا]] له خوا د دولت په توگه اعلان او د هغه پولې معلومې شوې. افغانستان د لوېديځ او ختيځ په څلورلارې کې پروت د بېلابېلو قومونو او کولتورونو کور دی. دا يو ډېر لرغونی هېواد دی او د تاريخ له نظره دا يو لوی سوداگريز مرکز پاتې شوی او په همدې توگه په بېلابېلو وختونو کې دبېلابېلو قوتونو له خوا تر يرغل لاندې راغلی او لوټ تالان شوی دی. د [[تاريخ]] په اوږدو کې دا سيمه د فارس، مقدونيانو، عربانو، مغولو، ترکانو، او يونانيانو لخوا نيول شوی. نوی افغانستان د لومړي ځل لپاره د درېيم افغان-انگليس جگړې وروسته په ١٩١٩ کال کې د يوه خپلواک هېواد په توگه هغه وخت راڅرگند شو کله چې بهرنيانو د افغانستان په چارو کې لاسوهنه پرېښوده. په دغه هېواد د روسيې د يرغل وروسته، په هېواد کې بد امني، خپلمنځي جگړې د يوولسم د سپټامبر د پېښې نه وروسته د امريکا يرغل د دغه هېواد تاريخ ويجاړ کړ. ددغو ناخوالو په پايله کې اوس افغانستان د بيا ودانېدو په لوري روان دی، دا يوه داسې هڅه ده چې د اوږدمهالې جگړې او د هغه ويجاړيو چې د کلونو کلونو وسله والو نښتو په نتيجه کې منځ ته راغلې ځواب ووايي او همدا نوی حکومت هم د ملت په يووالي کې او د هېواد د بيا جوړولو په درشل کې خپل گامونه پورته کړي، خو لا تر اوسه پورې نه دی بريالی شوی چې په هېواد کې په بشپړه توگه امن او ورورگلوي راولي. افغانستان د خورا ډېرو ستونزو سره مخامخ دی، د نړېدلي اقتصادي نظام نه رانيولې، د ميلیونونو مهاجرينو د بېرته ستنېدو پورې، د مخدره توکو قاچاق، د جنگسالارانو شته والی او په شته حکومت کې د بېلابېلو سياسي گوندونو مخالفتونه، دا ټول هغه لاملونه دي چې د اوسمهال حکومت ورسره لاس او گرېوان دی او همدا ټولې ستونزې دي چې د يوويشتمې پېړۍ د افغانستان څرگندونه کوي. == نوم ==

د "افغانستان" د بڼو تر مېنځ توپير