د "ايکس وړانګ يا د رېْوْنتګېن وړانګشون" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
۱۰ کرښه:
<br>
 
=== اِلــِــکترومــَــقناطيسي (يا برېښووُسپــَــنکــَــښيځ يا انګارليومادنيساتيږليځ) وړانګشونان (يا تشعشعتــَــشــَــعـشــُــع ګان يا اَشــِــعــَّــة) يا څــَــپې (يا مــَــوجونه يا مــَــوجان) Electromagnetic radiations or waves ===
<br>
اِيکــْــس وړانګ يا اِيکــْــسرې X ray يا دِ رېْوْنتګېن وړانګشون (یا تشعشعتــَــشــَــعـشــُــع يا اَشــِــعــَّــة) Röntgen radiation يا د اِيکــْــس وړانګشون يا X radiation د رَڼا يا د نــُــوْر يا د روښنايي په ډَول يو ډَول اِلــِــکترومــَــقناطيسي (يا برېښووُسپــَــنکــَــښيځ يا انګارليومادنيساتيږليځ) يا electromagnetic وړانګشون يا تشعشعتــَــشــَــعـشــُــع دئ چې کــُــتله يا منځسټ يا دروندتهیا نــِــه لري او مګر په سترګېوں هم په آساني نه شي ليدل کېدی مګر لرې واټنوں (اَو مسافېوں او فاصلېوں) ته خپرېدلي شي ، اَو فرېکوېنسيان يا frequencies (يا فرېمانکېدواندڅــِــهياګان یا تــَــواتــُــر يا پلاڅودِشېبیان د رَپېدوں ئې ، په يوې ثانيې يا پسېکېدوَيمې یا second کښې) ئې د نوْر یا د رڼا يا د روښنايي د هر ډَول رنګېوں د فرېکوېنسيان (فرېمانکېدواندڅــِــهياګان یا تــَــواتــُــر یا پلاڅودِشېبیان د رَپېدوں ئې ، په يوې ثانيې يا پسېکېدوَيمې یا second کښې) په نسبت يا برخئړيک کښې زیاد ډېرتــَــر يا ډېر لـوَړتر دي .
اَو په فيزیک (پنځپوهن) کښې فرمایل شوي دي چې اِلــِــکترومــَــقناطيسي (يا برېښووُسپــَــنکــَــښيځ يا انګارليومادنيساتيږليځ) يا electromagnetic وړانګشونان يا تشعشعتــَــشــَــعـشــُــع ګان يا موجونه يا څپې ډېر ډَولونه لري ، چې د فرېکوېنسيوں (فرېمانکېدواندڅهياووں یا تــَــواتــُــر یا پلاڅودِشېبیوں د رَپېدوں ئې ، په يوې ثانيې يا پسېکېدوَيمې یا second) د فــَــرقـمــَــند (يا ءِ ديپــَــرخواند يا ءِ ديـپــَــرخـمــَــنـد) تــَــمدیدوالــَــی يا رَسـېـدواندتــَــګ يا د different range لرندويان اِلــِــکترومــَــقناطيسي (يا برېښووُسپــَــنکــَــښيځ يا انګارليومادنيساتيږليځ) يا electromagnetic وړانګشونان يا تشعشعتــَــشــَــعـشــُــع ګان يا موجونه يا څپې دسې نومونه لرلي شي :<br>
۱. د راډيو اَو د تېلېڤيزيون (يا د تــِــلــِــويزیون يا د ټېلېڤيژِن) موجونه يا څپې radio and television waves .<br>
۱۹ کرښه:
۲. ميکروڅپې يا ميکروموجونه (يا مايکړوڅپې يا مایکروموجونه يا مایکرووېڤ يا مويـڅـېـوَړوکيڅــَــپې) microwave . <br>
 
۳. اِينــِــناپــِــرلاندېدِسور (يا اِينـپــِــرلانـدِسور يا اِيلاندېدِسور يا مادون دِ سور يا تــَــحـت ُ الـحــَــمـراء) وړانګشون يا تشعشعتــَــشــَــعـشــُــع infrared radiation (چې د لــِــرېواک يا د رېموټ کنټرول remote control په سامانوں کښې هم کارول کيږي اَو دا وړانګشون يا تشعشعتــَــشــَــعـشــُــع هم مګر په سترګېوں په آسانۍ همېشه يا تــِــل نــِــه شي ليدل کېدی . <br>
 
۴. اَو بــِــل هم ليدووَړ (يا د ليدوں وَړ يا بينــِــښـقابــِــل يا وينــِــمـڅـېـقابــِــل) نوْر يا رَڼا يا روښنايي visible light . <br>
 
۵. آلــِــرېــتـېـردِبــِــنــَــفش يا آلــِــرېتــَــردِبــِــنــَــفش وړانګشون يا ultraviolet radiation (يا ماوَراء دِ بنفش تشعشعتــَــشــَــعـشــُــع ، يا هــَــمآں څــِــه شا ته دِ بــِــنــَــفش اَشــِــعــَّــة) يا ultraviolet radiation چې دِ اِنسان د پوستــِــکي رَنګ تـيـارِه کــَــوِلي شي ، اَو په طــِــب يا روغـتـهـيـاپوهــِــن کښې فــَــرمايــِــل شــِــوي چې که دِ اِنسان پوستــِــکي باندې که ډېـر دا وړانګ يا تشعشع که وُلــَــګيږي دِ پوستــِــکي دِ ســَـرَطان (يا دِ چــَـنګاښ يا دِ کــَــنـسـېـړ يا دِ کانـسـېـر يا دِ کــَــنـســِــر) يا دِ skin cancer مــَــريضي يا ناروغي رامــَــنـځـتـه کــَــوِلي شي ، په تأسف اَو په خواشيني . <br>
 
۶. اِيکــْــس وړانګ يا اِيکــْــسرې X ray يا دِ رېْوْنتګېن وړانګشون (یا تشعشعتــَــشــَــعـشــُــع يا اَشــِــعــَّــة) Röntgen radiation يا د اِيکــْــس وړانګشون يا X radiation ، چې دِ اِنسان د تن په منځ کښې دِ هــَــډوکـيـوں اَنځوران وُرســَــره اَخيستــِــل کېدَی شي ، اَو په همدې پاڼې کښې يو څه وپېژَندَوِل شو اَو همداراز چې يو ډېر خطرناک وړانګ يا وړانګشون دئ .<br>
 
۷. اَو هم د ګــَــمــَّــه يا د «جيم» وړانګشون يا د ګاما تشعشع يا gamma or γ radiation ، چې دِ اِيکــْــس د وړانګ يا د رېـْـوْنـتـګـېـن د وړانګشون په نسبت اَو برخئړیک کښې ډېـر زیاد خطرناکتر هم وو ، په ډېره بیا چې که مــَــنبــَــع يا سرچینه يا source ئې که نږدې وو .