د "دپارکونو ډولونه" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
د سمون لنډیز نسته
۱ کرښه:
پورته کوونکی فیض الرحمن احمدي لغمان پوهنتون کرنې پوهنځی چاپيریال ساتنه او ځنګلونو څانګه
==تاريخچه==
[[File:Medieval -Hunting -Park.JPG|thumb|upright|upright=0.7|Depiction -of -a -medieval -hunting -park -from -a -15th-century -manuscript]]
 
دتاريخ په اوږدو کي دانسانانو څرنګوالي اوپه ګډه سره تو پير په يو طبيعي منطقه کي يو ډول نه وي چه په بعضي ځايو نو کي دانسان ارتباط په ساده ډول او بعضي ځايونو کي دمذهب ،اجتماعي ،او انساني ډولونو پواسطه پيژندل کيږي چه په پخوانى ايران کي مذهبي اوسياسي ﻻرښوونکو (رهبرانو) خلک دوښو اوبوټو په ساتنه او روزنه کي ډير زيات تشويقول او حصول يي.
په پخوانيو کتابونو کي راغلي چه يوه ورځ (زردشت ) دلوي خداي ج
۳۳ کرښه:
: دحرکتي او تفريحي امکاناتو منځ ته راتلل په طبيعي فضا کي دطبيعي ځنګل په نوم ياديږي
====مصنوعي ځنګلي پارکونه====
[[File:Veale Gardens.JPG|thumb|upright=1.15|[[Veale Gardens]] in Adelaide, Australia]]
: دمصنوعي پارکونو شنه کول دتفريح په منظور دښارونو په شاو خواکي جوړول همدارنګه مصنوعي پارکونه بايد صنعتي مرکزونو تر خوا جوړ شي او هم په مناسبه ډول سره مصنوعي پارکونه ددشتو خواؤته وغزول شي چه په پوره ډول سره دهغي دساتني امکانات موجودوي مصنو عي پارکونو پارکونو جوړولوته په پوره دول توجه وشي چه ددوي شنه کيدل په طبيعي ډول ياپه مصنوعي شکل سره وي دديوالو پواسطه محدود شي چه هلته انسانان ژوند کوي پدي پارکونو کي بايد لازم تاسيسات په نظر کي ولرو چه په هغه کي پياده رو ،پارکينګ دموټرو ،شني جادي ،دلرګيو شني کوټي پټ شوي تعميرونه ،ورزشي ځمکه ،رستوران ،دلوبو ځايونه ګلکاري ، ځنګل کاري چه دپارک سره په ارتباط کي وي يعني دپارک سره تړل شوي وي .
[[File:Slovakia Bratislava 947.jpg|right|thumb|upright=1.15|[[Sad Janka Kráľa]] park in [[Bratislava]] (Slovakia)]]
: دمصنوعي پارکونو شنه کول دتفريح په منظور دښارونو په شاو خواکي جوړول همدارنګه مصنوعي پارکونه بايد صنعتي مرکزونو تر خوا جوړ شي او هم په مناسبه ډول سره مصنوعي پارکونه ددشتو خواؤته وغزول شي چه په پوره ډول سره دهغي دساتني امکانات موجودوي مصنو عي پارکونو پارکونو جوړولوته په پوره دول توجه وشي چه ددوي شنه کيدل په طبيعي ډول ياپه مصنوعي شکل سره وي دديوالو پواسطه محدود شي چه هلته انسانان ژوند کوي پدي پارکونو کي بايد لازم تاسيسات په نظر کي ولرو چه په هغه کي پياده رو ،پارکينګ دموټرو ،شني جادي ،دلرګيو شني کوټي پټ شوي تعميرونه ،ورزشي ځمکه ،رستوران ،دلوبو ځايونه ګلکاري ، ځنګل کاري چه دپارک سره په ارتباط کي وي يعني دپارک سره تړل شوي وي .
===تفريحي پارکونه===
[[File:Example of night photography at The Garden of Five Senses, New Delhi.JPG|thumb|A well-lit path in Dehli's [[Garden of Five Senses]]]]
: بايد په موازي ډول سره خپاره اوښاريانو دټولو خدمتونو په مخ وړلو سره اعيار وي اود چاپيريال دښه ښکاره کيدو پوره امکانات په کيپه نظر کي نيول شوي وي تفريحي پارکونه يو عام نوم دي چه په داخل دښارکي ياپه خارج دښا ر کي وي او په عمومي ډول دهغي دښايست او ساتني ته پوره پاملرنه شوي وي او په معني کي جداوالي لري په خپل منځ کي نو لازمه ده چه دتفريحي پارکونو پوره پاملرنه وکړو معلوماتواو هدفونو په لرلو سره يي په څو ډولونو ويشو .
====واښه لرونکي پارکونه====
داډول پارکونه په داخل دښار اويا دښار څخه خارج جوړکړو چه داډول پارکونه درواجي پارکونو پشان په عملي توګه رواج کړو او په ټولنيز شکل دنړۍ څخه واښه ،وني او نيالګي راټول کړو اوويي کرو اود هغي په ساتنه کي لکه څنګه چه پوهانو او متخصصينو ددوي تعريف دمفهوم په لرلو سره کړيدي په پام کي ونيسو اوددي په کرنه کي فعاله ونډه واخلو په ضمني ډول دپارکونو خوښونکي اويا غير کسبي خلک هم کولاي شي چه دپارکونو جوړولو څخه ګټه پورته کړي چه انسانان هلته دمطالعي دپاره ځي .
دغه پارک بايد صالون ( لوي اطاقونه ) اود هغي ساتونکي يعني مستخدمين په نظر کي ولرو اوهمدارنګه ميدانونه ،ويالي ،لاري ،په مختلفو ډولونو جوړي شي چه داډول پارکونه دتفريح په منظور جوړيږي او عملي ليدنه کتنه او څيړنه دځانه سره لري لکه دبرلين دګياه شناسۍ پارک .
 
====وحشي پارکونه====
====وحشي پارکونه==== : هغه خصوصيات چه پدي ډول پارکونو پوري بعضي ګياه ګاني دتوجه وړندي بلکه لا زمه ده چي دوحشي پارکونو اکثره برخه په هغه ګياه ؤ پټه اووپوښل شي چي ګټه تر ي اخستل کيږي ځکه چي پدي پارکونو کي بعضي حيوانات په پنجرو او ياکه امکانات موجودوي دهغوي د ډولو ساتنه په پارکونو کي په نظر کي ونيول شي .
[[File:Portlandskate.jpg|thumb|upright=1.1|Burnside Skatepark in [[Portland, Oregon]] is one of the world's most recognizable skateparks.]]
====وحشي پارکونه==== : هغه خصوصيات چه پدي ډول پارکونو پوري بعضي ګياه ګاني دتوجه وړندي بلکه لا زمه ده چي دوحشي پارکونو اکثره برخه په هغه ګياه ؤ پټه اووپوښل شي چي ګټه تر ي اخستل کيږي ځکه چي پدي پارکونو کي بعضي حيوانات په پنجرو او ياکه امکانات موجودوي دهغوي د ډولو ساتنه په پارکونو کي په نظر کي ونيول شي .
پدي پارکونو کي ،رستوران ، دتفريح ځايونه ، دماشومانو دلوبو ځايونه ،اود خيمو وهل او بايد بعضي نقطي په نظر کي ولرو چي داستراحت فضآ او همدارنګه دهر ډول ارامي فضا لرونکي وي ،ميدانونه ،ډول ډول دکښيناستو دپاره چوکۍ جوړي شي اوهمدارنګه ددي دښايسته کولودپاره په زړه پوري او رنګه ګلان وکرل شي .
====صنعتي پارکونه==== : دا پارکونه معمولا دخلکو راغونډول دسوداګري او يا دنوي ټکنالوژي دمخکيدو په خاطر جوړ شوي وي چه صنعتي پارکونه په يو محدود ځايي کي وي داسي پارکونه دودونو کولو په وخت کي داستفادي وړوي چه په ضمن کي دارامۍ او سهولت په خاطر ټولي خواوي په نظرکي ونيول شي کوم
Line ۵۳ ⟶ ۵۸:
: نوموړي پارکونه په يومعلوم پراخه لوي اود ښار څخه بيرون جوړيږي چه لاندي ضروري نقطي په کي بايد مراعت شي چه دهغي دجملي څخه دبوټانو دايستلو ځايونه په بين المللي ډول دلوبو ځايونه اودهغي تر منځ فاصلي دژمي او اوړي دلوبو ځايونه جداکول او په مناسبو سامانونو اودهغي دفاصلو معلومول دچمنونو جوړول ځنګلي وني کرل يعني دټولو ضرورياتو پوره کول لکه درستوران ،پارکينګ اونور. دورزشي ميدانونو په چاپيريال کي داسي ځنګلي وني کينول شي چه لوړ قد ولري اويو دبل سره يي فرق وشي يعني بيلي بيلي ورايټي کينول شي .
===عمومي پارکونه===
[[File:Yoyogi Park from Hyatt.jpg|thumb|upright=1.1|[[Yoyogi Park]] is a large urban park in [[Tokyo]].]]
: داهغه پارکونه دي چه دانسانانو ټولي طبقي کوﻻي شي چه په دي پارکونو کي تګ راتګ او استراحت وکړي .
ددي پارکونو مهمي او ګټوري نقطي دآب هوا ښه جوړښت چه دخلکو دساتني ، سلامتيا او روغوالي سره مرسته کوي په عمومي پارکونو کي هرډول سامان آﻻت دصليقي او فکر قد او قامت اود ښه بدن درلودونکي و ي هغه تاسيسات چه پدي پارکونو کي ضروري دي په لاندي ډول دي .
اول اداري تشکيلات : پدي عمومي پارکونو کي داسي اداري کارکونکي دفترونه اود سر بازانو دپاره په پراخه ډول داوسيدو ځايونه چه اداري تشکيلات يي متغيروي جوړشي اود امکان په صورت کي ددي پارکونو ځمکي داسي موقعيت ولري چه په هر ځايي کي نور واړه پارکونه موجودوي دسربازانو دپاره وړي او کوچني کوټي جوړي شوي وي اوپه هرډول تجهيزاتو باندي سمبال وي پدي پارکونو کي امکان وي لوړي قدي وني کښينول شي اوهمدارنګه رسټورانټ ، چاي خاني ،ورزشي ، ځمکي ،دکوچنيانودپاره باغونه او همدارنګه درڼا په خاطر دبرق سيستم پدي پارکونو کي موجودوي
==دپارکونو تشکيلا تي جوړښت==
[[File:NYC - Manhattan - Central-Park.jpg|thumb|[[Central Park]] in [[New York City]]
: دپارکونو تشکيلا تي جوړښت په عمومي ډول په مختلف ډول جوړيږي چه عبارت دي له .
( الف) خيابانونه ِ: په عمومي ډول سره خيابانونه په مختلفو شکلونو او مختلفو اندازو او تفاوت لرونکي وسايلو او محيطي شرايطو پوري اړه لري چه په لاندي ډول دي .اصلي خيابانونه ، فرعي خيابانونه او پياده رو ځايونه اصلي خيابانونه بايد ١٥متره وي او همدارنګه پياده روبايد دبلور شکل ولري اوپدي خيابانونو کي دپياده او سپاره دپاره پياده رو ١.٥-٢مترو پوري چمنونه او ګلکاري وشي چه ددغه خيابانونو په غاړو بايد دلوړ قد نيالګي هم کښينول شي چه ددغه اصلي خيابانونو فرعي خيابانونو او پياده رو ځايونو تر منځ فاصله د٣٥- ٥٠ متروپوري وي چه يودبل سره د ارتباطى خطونو او چمونو نو پواسطه وصل شوي وي او ددوي تر منځ ويالي هم موجودي وي چه دغه چمنونه او وني ددغه ويالي پواسطه اوبه کيږي خاص پياده رو خيابانونه داډول خيابانونه حصاروي چه دپياده رو کسانو دپاره په نباتاتو ښکلي شوي وي چه داصلي او فرعي خيابانونو سره ارتباط لري .
Line ۱۰۲ ⟶ ۱۰۹:
٥- Modern يا عصري پارکونه : ددغي پارکونو شکل دخاص او معينو قوانينو څخه پيروي کوي دعصري پارکونو طرح ډيزاين او ښکلا چه يو عادي سړي هم پري پوهه شيس يعني مستقيم خطونه صاف خطونه او زاويي يي کوږوالي او را کوږوالي ولري او همدارنګه دڅو طبقو وښينو
 
[[File:Medieval-Hunting-Park.JPG|thumb|upright|upright=0.7|Depiction-of-a-medieval-hunting-park-from-a-15th-century-manuscript]]
 
ساختمانونو څخه استفاده وشي او ټيټوالي يي په تدريجي ډول وي قوسونه زاويي يي محدودي او ساده او کمي تکراري وي دپارکونو په داخل کي دمختلفو ميتودونو څخه استفاده کو مثلا دتيږو باغ او يو بله طرحه او ډيزاين ورکول او يو نو ي نو عه دباغونو يا ژوبڼ جوړول چه دنورو پارکونو سره هماهنګي ولري .
==سرچینې==
١- مهندس حکمتي ( ج ) طراحي باغ وپارک دانشګاه تهران چاپ خانه سپيده احرار سال ١٣٨١هـ ش صفحه٣١٦-٣٢٧.
 
٢- WWW.Floraculture.int.com
 
٣- شيرزاد ( ر) دننګرهار پوهنتون دکرني دپوهنځي دهارټکلچر دڅانګي دڅلورم کال دمحصلينوليکچر نوټ .
 
٤- بهرامي ( ت ) تاريخ کشاور زي .ايران انتشارات وچاپ دانشګاه تهران سال ١٣٣٥هـ ش صفحه ١٢٩.