د "مرزا عبدالحنان بارکزی" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
د سمون لنډیز نسته
نښلنونه: د موبايل سمون د موبايل وېب سمون
د سمون لنډیز نسته
نښلنونه: د موبايل سمون د موبايل وېب سمون
۲۰ کرښه:
 
د دیارلسمي هجري پېړۍ په لومړۍ نیمایي کي په احمدشاهي کندهار کي د علم او معرفت، شعر او
شاعرۍ بازار ښه تود و. دا وخت که په سیاسي لحاظ د سردارانو ترمنځ د اقتدار پر سر د خانه جنګۍ عصردئعصر دئ خود علم او پوهي په لحاظ د پوهانو او عالمانو تر منځ د پوهني د مشعل د روښان ساتل وپر سر د سیالۍ زمانه ده. کتابونه تألفیږي، دېوانونه تر تیبېږي، انجمنونه جوړېږي، مشاعرې کېږي، د علم د تدریس په حلقو کي په ډېري ګرم جوشۍ سره ځوان استعدادونه روزل کېږي، نوي څېرې د ادب میدان ته
راوزي. دې علمي هنګامې هغه وخت زیات رونق و موند چي په دې ښار کي د سردار مهردل خان مشرقي 2121– 2122هـ ق په الس د ادبي د بستان == ادبتون == اساس کښېښوول سو.
دې مرکز ډېره پخه تاریخي زمینه او سابقه درلوده او پکښي را غونډ سوي کسان د هوتکو
د عصر د نارند ماڼۍ د ادبي مجلس او د احمد شاهي عصر د ځالند علمي ماحول برحق وارثان وو.
د دې انجمن د سر سړیسرسړی سردار [[مهردل خان]] مشرقي د سردار پایند خان زوی دئ. د ده سکني وروڼه
[[کهندل خان]] ، [[پردل خان]] ، [[رحمدل خان]] او [[شېردل]] خان د کندهار مستقل حکمرانان وو. دا پنځه وروڼه
زموږ د هیواد په تاریخ کي _[[د کندهاري سردارانو]] یا [[کندهاري وروڼو]] په نامه شهرت لري.
سردار مهردل خان مشرقي د پښتو او پاړسي ژبو ښه شاعر، متصوف او د تألیفاتو څښتن دئ.
د شعر پر دېوانو سر بېره یې د [[جمع الجمع]] په نامه یو کتاب په تصوف کي کښلی دئ. د [[شرح بیتین]] په نامه یو منظوم اثر لري چي د [[مولانای رومي]] د دوو بیتو شرحه ده. دا اثر د عالمهعلامه عبدالحی حبیبي له خوا
په کابل کي چاپ سوئ دئ. عالمه حبیب اهلل کاکړ کندهاري حبواخونزاده
د موضوعه احادیثو پر تخرید یو کتاب د[[نقد الثقات في تزئیف الموضوعاالموضوعات]] په نامه د همدې علم دوست سردار په غوښتنه کښلئ دئ.
د مشرقي د ادبي انجمن مقر د سردار مهردل خان خپل کور وو او د انجمن سر ګرمه غړي
میرزا حنانبارکزی،حنان بارکزی، حاجي عبد اهللالله پوپلزی، صدیق اخونزاده هوتک، مال میران، طرزي او نور وو.
زموږ د بحث وړ شاعر میرزا حنانبارکزیحنان دیچيبارکزی دی چي د [[کندهار]] ښار جنوبي لور ته د “مرت کلا” په کلي
کي زېږېدلئ دئ. په /مرت کلا کي د حنان د زېږېدو په باب متواتر روایت سته. د میرزا حنان د ژوند او کورنۍ په باب موږ ډېر معلومات نه لرو. تر کومي
اندازې چي زه خبر یم په دې باره کي د پښتو ادبیاتو تاریخ “دریم ټوک” پښتو ادب تاریخ، پښتانه
شعراء “دوهم ټوک”، افغانستان نومي کتاب د کندهار مشاهیر، اریانا دائرةالمعارف، د سره غره ګلونه
۴۸ کرښه:
“دېوان –۰۱۱ مخ”
د برهان په نامه یې یو ورور درلود چي د حنان په ژوند و فات سوئ دئ دی وایي:
د برهـــــان مـــــرن مـــــي پـــــر ز ړهزړه اور بـــــالوه
د وفــــــات تــــــاریخ یــــــې دا هـــــــاتفي و وې
پـــــه پوښـــــتنه مـــــي همـــــه ځـــــای لټـــــاوه
۵۴ کرښه:
“دېوان –۰۱۱ مخ”
د کندهار اوسېدنکئ و. د ده خپله وینا دا ده:
پـــــــه خپـــــــه بـــــــه ګلرخـــــــان د قنـــــــدهار وي چــي پــه مــرنمــرګ والړولاړ شــي “حنــان”رنګــه بلبلـــه
“دېوان –۸۸۱ مخ”
۷۶ کرښه:
“دېوان –۱۹ مخ”
چــي پیــرۍ مــي ږیــره ســپ ینهســپینه کــړه خــم قــد راتـــــه ښـــــایي اوس عصـــــا د ســـــر و قـــــد
“دېوان –۱۱ مخ”
د سردار مهردلخان د مرن په کال“2122 هـ ق” ژوندی و. د هغه ویرنه یې ویلې ده چي
۹۳ کرښه:
د سردار مهردلخان مشرقي د مرثیې په استناد په )ادبي تذکرو – تاریخونو او نور دې ته ورته آثارو
کي یې ژوند تر “2122 هـ ق”پوري یقیني بلل سوئ دی(. دا سي روایت هم سته چي دېوان یې په همدې
کال ترتیب کړئ دئ.(1 (د ده د خپلي وینا سره سم دغه وخت سپین ږیری دئ. که یې موږ د سپین ږیرتوب عمر شپېته کلنی فرض کړو. نو به یې د زېږېدو نېټه د “2121 هـ ق” شاوخوا یا په بله وینا د
ږیرتوب عمر شپېته کلنی فرض کړو. نو به یې د زېږېدو نېټه د “2121 هـ ق” شاوخوا یا په بله وینا د
شاه زمان سدوزي، د پاچهۍ اوایل وي.