د "طبيعی منابع" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
د "راټولوونکی سید نظیر سادات پورته کوونکی فیض الرحمن احمدی دلغمان پوهنتون کرنې پوهنځی د چاپي..." تورو مخ جوړ شو
 
د سمون لنډیز نسته
۱ کرښه:
راټولوونکی سید نظیر سادات پورته کوونکی فیض الرحمن احمدی دلغمان پوهنتون کرنې پوهنځی د چاپيریال ساتنې او ځنګلونو څانګی د څلورم صنف محصل
یادونه کومی لیکنی چی ما ویکیپیډیا ته پورته کړی دی په اخره کی یی مأخذونه هم شتون لری هیله ده چی له هغې څخه هم په خپله مطالعه کی استفاده وکړی دټولو ورونو څخه احترامانه هیله لرم چی دپښتو د غنی کولو لپاره دنورو کړنو تر څنګ ويکيپډیا ته هم پښتو لیکنی ورزیاتي کړی ځکه پښتو لیکنی او معلومات ډير لږ دی نو بیاهم هیله کووم خپلی ژب ته خدمت وکړی په درنښت
 
==طبیعي منابع==
 
طبیعي منابع(Natural resources) :
په طبعيت کې هغه توکې چې انسانانو لپاره ګټور وي طبعي منابع بلل کېږي چې بېلګې يې هوا، اوبه، ځمکه، ځنګلات، فصلونه او نور دي.
==د طبيعي منابعو ډولونه== ( Types of natural resources )
نوې کېدونکې طبيعي منابع (Renewable natural resources )
په طبیعی زېرمو کې موجود توکې کوم چې په لنډه موده کې نوې يا تازه کېږي، د نوې کېدونکو طبيعي منابعو په ډله کې راځي چې بېلګې د ځمکې د تودوخي انرژي، موجي انرژي او هايدروجن څخه عبارت دي.
Line ۱۳ ⟶ ۱۲:
په طبیعی زیرموکی هغه موجوده توکې چې پای ته نه رسېږي او يا په دوامداره توګه چمتو کېږي چې بېلګې يې لمرېزه انرژي، بادي انرژي او اوبه دي.
 
==لمر د طبيعي منبع په توګه==(Sun as a natural resources)
شنې پاڼې د لمر رڼا ترلاسه کوي او د ضيائي ترکيب د عمليي په وسيله د کاربن ډاي اکسايډ،اوبواولمر وړانګو په شتون کې خپله غذا جوړوي.
 
==د طبيعي منابعو شتون او ستونزې يا د طبيعي منابعو بحران او د نفوسو زياتوالی: ==
نفوس په چټکۍ سره مخ په زياتيدو دی چې له امله يې په طبيعي منابعو (لکه هوا، اوبه، خاوره او نورو طبيعي انرژيو) باندې فشار واردېږي تر څو د مخ پر ودې نفوس اړتياوې لکه خواړه، پوښاک او سرپناه اړتياوې برابرې شي، چې دغه فشار د طبیعي منابعو د بحران په نامه يادېږي. د بېلګې په توګه،(Natural resource crisisoy(crunch) د ځمکې د لاندې اوبو سطحې کميدل، د ډبرو سکرو او پطرولو کميدل (او د بيو لوړيدل). پرمختيايي فعالیتونو هم د مهمې طبيعې زېرمې مصرفوي. د نفوسو زياتوالي او د طبيعي منابعو بحران ته په ګډه د نفوسو انفلاق(Population explosion) په نوم يادېږي.
 
 
==د نفوسو زياتوالی===
: (Population Increase)
په طبيعي منابعو باندې فشار واردوي (لکه د اوبو زېرمې)
د طبيعي منابعو بحران يا کموالی (لکه د ځمکې لاندې اوبو سطحې کموالی)(۳)شکل:نفوسو زیاتوالی
==اوبه د يوې ژوندۍ طبیعي منبع په توګه==
(Water as a vital natural resource )
• شنه نباتات اوبو ته اړتيا لري. دوې د ضيائي ترکيب عمليه د کاربن ډائي اکسايډ، اوبو او لمر د رڼا په موجوديت کې ترسره کوي نباتات اوبو سره خړوبوي.
• اوبيزه برېښنا له اوبو څخه ترلاسه کېږي.
Line ۴۰ ⟶ ۴۱:
هغه ناروغۍ چې ککړو اوبو سره د مستقيم تماس له امله رامنځته کېږي، د بېلګې په ډول، د څښلو ککړې اوبه. د دوې رامینځته کیدونکي نمایندګان او نښې يې په لاندې جدول کې ورکړل شوي دي.
 
(۵)شکل:اوبه پواسطه ناروغی
Sشماره
د اوبو له امله رامنځته کېدونکې ناروغۍ
Line ۸۸ ⟶ ۸۷:
غوماشی
تبه
(۲)جدول:اوبه له امله رامینځته کیدونکی ناروغی
 
(۶)شکل:اوبه څخه رامینځته کیدونکي ناروغي
د څښلو په اوبو کې د فلورايد ستونزه:
د څښلو په اوبو کې په ډېره اندازه د فلورین اخېستلو له امله د کلسيم ميتابولیزم خرابېږي چې د فلوروسز په نوم يادېږي. دا د هډوکو او غاښونو په کمزوري کولو کې رول لري.
دڅښلوپه اوبو کي ډيرفلورین دکلسیم میتابولیزم خرابوي دهډوکواو غاښونو فلوروسزرامینځته کوي.
Line ۱۴۰ ⟶ ۱۳۶:
Bioremediation
2. يو بند لرونکی نبات یا Pterris sp.دي چی له ککړو اوبو څخه ارسينک له منځه وړي.
==منرالونه د طبیعي منبع په توګهMenral as a natural resoucese :توګه==
منرالونه په کرنه، دفاع، ټرانسپورټ، صنعتي او نورو سکتورونو کې استعمالېږي.
په لاندي جدول کي عمومي منرالونه او دهغوي استمعال ښودل شوی دي
Line ۱۵۵ ⟶ ۱۵۱:
سره زر
زينتي موخو لپاره
==ځنګلونه د طبيعي منبع په توګه(Forest as a natural Resources)==
(۳)جدول:منرالونو استمعال
(Forest as a natural Resources)
 
 
 
 
 
 
(۹)شکل:منرالونه دطبیعی منبع په حیث
ځنګلونه د طبيعي منبع په توګه(Forest as a natural Resources)
• ځنګل د مختلفو ونو يوې ډلې ته ويل کېږي چې د نورو نباتي او حیواني انواعو دودي ملاتړ کوونکي دي.
• ایکولوژیکی انواع(د هوا تصفيه، د اوبو دوران، ګرده افشانۍ، د خاورې د تخريب مخنيوي او د ډېرو حېواناتو لپاره د اوسیدو ځای برابروي)او اقتصادي استمعال(د حېواناتو خوراکه، سون توکي، فايبر، مېوې، لرګی، دوائي، ریزین) دځنګلونو دشتون له امله .
Line ۱۸۰ ⟶ ۱۶۹:
 
 
==د خوړو منابع==
(Food resources)
د خوړو د منابعو ساتنه: باثباته کرنه (دوامداره کرنه) یا د عصري کرنې حل(Conservation of food resources Sustainable agriculture (organic farming )or solution to modern agriculture )
په عصري کرنه کې د پخوانۍ کرنې بشپړيدل د دوامداره او با ثباته کرنې مفهوم دی. د دوامداره او باثباته د مختلفو تخنيکونو لسټ په لاندې ډول ورکړل شوی دی:
Line ۲۰۱ ⟶ ۱۹۱:
يو شمېر مختلف نباتات په کرونده کې په ګډه کرل کېږي. دا د افتونو د يرغل پر وړاندې د نباتاتو ساتنه کوي. په کرونده کې د یو شان نباتو د کرنې له امله د افتونو يرغل ته زمينه برابروي ځکه چې افتونه يو شان نباتاتو پر وړاندې مقاومت ترلاسه کوي.چي د Monoculture په نامه یادیږي یعني که نباتات مختلف وي نو زیات یرغل نشي کولاي خو په عنعنوي ډول، په یوه کرونده کې د څو نباتاتو ګډ کرلو له امله د افتونو د يرغل مخه نيول کېږي.
 
==کرنیزه ځنګلداري==
د ونواو کرنیزو نباتاتو یوځاي کرلو ګټي:
کرنیز نباتات(فصلونه)
Line ۲۴۷ ⟶ ۲۳۷:
12. د ځمکې تخريب(Land Degradation)
د انسانانو د فعاليتونو له امله د خاورې د حاصلخېزۍ کموالی د ځمکې د تخريب په توګه پېژندل کېږي.
==نتیحه ګیري==
 
 
 
د شاړو ځمکو بیا جوړونه(Wasteland Reclamation )
په شاړو ځمکو باندې کرنه د يادو ځمکو د حاصلخېزۍ د بېرته راوړوی لپاره(Most available environmental option )مهم بلل کېږي. د بېلګې په توګه، Arjun، Neem، پيپل،Bargad درندو فلزاتو پر وړاندې مقاومت لري.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
نتیحه ګیري
د پورته سیمینار څخه مونږداسی نتیحه ترلاسه کووچې طبیعي منابع الله (ج) په خپل کامل قدرت سره دانسان دمعقولې استفادی لپاره پیداکړي دي لکه ځنګلونه،غرونه،اوبه،ځمکه، لمر،هوا،نباتات،حیوانات اوداسی نورچې د دغه طبیعي منابعو څخه باید انسانان داسي استفاده وکړي چې دنورونسلونو حق په پام کې ونیسی او له بلې خوا د دغه طبیعي منابعو څخه کاملأ ساتنه وکړي اود هر ډول ناوړه لاسوهنې مخنیوی وکړي. ترڅو دهیواد ملی شتمنی وساتل شی او ددی شتمنی څخه دهیواد په ابادولو کی ګټه واخیستل شی او زموږ مسولیت دی چی د هیواد طبیعی شتمنی وساتو او ټول هیواد والو څخه غوښتنه لرم چی ددی شتمنی په ساتلو کی د دولت سره همکاری وکړی او له بلی خوا ټولو مربوطه ادارو څخه غوښتنه کیږی چی په هرډول شرایطو کی د دغه طبیعی منابع څخه په پوره ډول ساتنه وکړی دا منابع نه یوازی چی زموږ ملی سرمایه بلکی د هیواد په ملی اقتصاد کی رول لري
==سپارښتني==
۱ــ منابع په کافي ډول شتون لري خو داستخراج لپاره وسایل او شرایط شتون نه لري.
۲ــ باید په کافي ډول بودیجه ورکړل شي تر څو طبیعي منابع پرمختګ وکړي.
Line ۲۷۳ ⟶ ۲۴۷:
۵ــ د خلکو د عامه پوهاوی سطحه لوړول ترڅو طبیعي منابع خپل ملي پانګه وګني.
۶ــ دطبیعي منابعو مدیریت په سنتي شکل سره دي.
==سرچيني==
 
راټولوونکی سید نظیر سادات سید جماالدین افغاني پوهنتون کرنې پوهنځی ځنګلونو او طبيعي منابعو څانګه
 
 
 
 
 
 
 
 
ماخذونه(Reference)
1) Agriculture Di and agarwali M.K. 2015 Text book of Environmental science Daya Publishing house . new Delhi
2) Bharchai Eo 2004 .Textbook for environmental
Studies university grants Commissioni New delhi 2004