د "ملاريا" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
د سمون لنډیز نسته
۹ کرښه:
 
د ملاريا د ناروغۍ لپاره تر اوسه پورې هېڅ کوم واکسين نشته. خو ددې هرڅه سره سره داسې دارودرمل شته چې ددغې ناروغۍ مخنيوی کوي او ددې لپاره چې د انتانيت د وېرې مخنيوی وکړي نو پکار ده چې په پرله پسې توگه همدا درمل وکارېږې. همدا د وقايوي درملو درملنه د ډېريو هغو خلکو لپاره چې د ملاريا په سيمو کې اوسېږي ډېره گرانه ده. که څه هم چې د درملو په وړاندې مقاومت په عامه توگه ډېر پېښېږي خو د ملاريا په سبب رامېنځ ته شوي انتاني ناروغي د ملاريا ضد دارودرملو ،چې په دغو کې کلورکين يا پيريمېتياماين راځي، په کارولو سره يې درملنه کېږي.
تعریف:
ملریا یوه هغه ناجوړي ده چې د ګرمي په موسم کي یاني هغه هېوادونو کې رامنځ ته کېږی چې ګرم وي. دا ناروغي د یو قسم غوماشې چې د انوفېلس په نوم یادېږی رامنځ ته کېږي. د دې غوماشې په ناړو کې یو رکم پرازیت دي چې پلازموډیم نومېږي او دغه پلازموډیم په انسانانو کې د ملریا ناروغي رامنځ ته کوي.
 
د ناروغي رامنځ ته کېدل:
 
د ملریا ناروغي د یوې ښزینه غوماشې چې د انوفېلس په نوم پېژندل کېږي، د دې په چېچولو سره وه انسان ته ورتېرېږي.
کله چې یوه ښزینه غوماشه (انوفېلس) یو انسان وچېچې نو ده دې غوماشو په ناړو کې چې پرازیت پلازموډیم دي
د انسان و بدن ته ورننوځي. دا پلاسموډیم زي وه یېنې ته او هلته د یېنې په حجراتو کې ځانونه ډېروي له هغه ځایه بیا
وینې ته رازي. په وینې کې د وینو پر سره حجراتو برېد کوي. او همدلته وسېږي او د دې حجراتو سر رنګ چې هېموګلوبن یادېږي خورک یې وي. او دغسي له دینه زهري مواد جوړېږي چې دا تبې رامنځ ته کېږي.
 
د رشکتو موده.
کله چې دا غوماش یو څوک وچېچي نو لومړنی نوښانیانې تقریباً ۶ ورځې وروسته او یا هم ډېر لکه تر اوونی یا هم تر میاشتي پورې وخت نېولی شي.
 
د ملریا ډولونه:
 
له مکروب له مخي د ملریا ناروغي ۳ ځایه ځان تقسیمه وي.
 
۱، ملریا کوانتارا.
دا ملریا ناروغي تر ټولو سپکه ګڼړ کېږي. پدې ملریا کي د تبو تر منځ ۷۲ ساته فاصله وي.
او مکروب یې یا پرازیت یې پلازموډیم ملاریا ده.
 
۲، ملریا ترتېانه.
د دې ملریا ناروغي د تبو تر منځ ۴۸ ساته فاصله وي.
او دا ناروغي ډېر کم وخت خلک وژني.
 
۳، ملریا ټروپیکا.
دا ملریا ناروغي تر ټولو خطرناکه ډول یې دی. د دې ستونځه دا ده چې تبې بې وخته پر انسان رازي. دغه یې وجه ده چې سړی په وخت سره نه پوېږي چې دا ناروغي لري. او که چېري د دې ناروغي علاج ونکول شي نو د انسان د مرګ امکانات تر۳۰٪ کې دي.
 
د ناروغي نښانیاني.
 
د ملریا لمړنی نښانیانی ډېره لوړه تبه او ورسره رېږدېدل، خوله کول. ډېر کلک سر درد او د ټول وجود درد درلوښتل.
کله نه کله له نس د خوا هم خرابېدل. او په مالومه وختو سره تبه رامنځ ته کېدل.
خو دا په مالومه وخت سره د تبې را منځ ته کېدل یوازي په ۱، او ۲، ډول ناروغي کې ښکارېږي. په ملریا ټروپیکا کښې نا مالومېږی.
 
ډیاګنوزې.
 
د ملریا ناروغي مالومول لپاره ده وینې ټېست کې کتل کېږي چې دا پرازیت د وینو سره حجراتو کې شته او یا یې هم حجرات خراب کړي دي.
 
علاج.
چې کله د ملریا ناروغي یو څوک ولري نو سري ورته دوا ورکول کېږي.
د ملریا دواګاني د ډاکټر په مشوره خپل په وخت او تر خپل مودې پوري باید وخوړل شي.
 
== سرچینه ==