د "څلور پښې لرونکي ژوي" د بڼو تر مېنځ توپير
Content deleted Content added
د "{| style="margin: 0 0 1em 1em; border-collapse:collapse; font-size: 90%;" border="1" cellpadding="2" align="left" cellspacing="0" |- style="background-color:lightbl..." تورو مخ جوړ شو |
و ←توصيف |
||
۲۴ کرښه:
'''څلور پښې لرونکی ژوي''' ([[لاتين ژبه|په لاتین]]: ''Tetrapoda'') د [[شمزۍ لرونکي ژوي|شمزۍ لرونکو ژويو]] یوه لویه ډله ده چې ۳۹۵ میلیونه کاله مخکې یی [[ځمکه|مځکه]] آباد کړی وه. د طبيعت پوهانو په نظر څلور پښې لرونکی ځناوران د Sarcopterygii کبانو څخه منځ ته راغلل. که چې هم نوموړی ځناوران په ځانگړی ډول پر مځکه باندي ژوند کوی خو لمړنی څلور پښې لرونکی ځناورانو په [[اوبه|اوبو]] کې ژوند کول. په اوس وخت کې نوموړی ځناوران په څلورو طبقو [[دوه ژوندوي]]، [[خاپوړن]]، [[مرغه|مارغان]] او [[تى لرونكى ژوي]] تقسیم شوي دي.
==توصيف==
څلورپښې لرونکی ځناوران پر مځکه باندي ژوند کوي. نوموړی ځناوران یو سر، بدن او څلور پښې لري، هر پښه پنځه گوتې لري. څلور پښې لرونکی ځناوران د سږو (پپوسونو) په مرسته تنفس کوي. عصبي سیستم یی د نورو ژويو څخه ښه دي. (دا معني دا جې مرکزي عصبي سیستم او محيطي عصبي سیستم لري) اسکلیت یی د هډونو څخه جوړ شوي دي خو د دي ځناورانو څو ډولونه په څپلو اسکليتونو کې غضروفي برخې هم درلودلای سی. د ملا تیر یی د مهرو څخه جوړه شوي ده. د غاړو لمړنی مهره د ککری سره د مفصل (بند) په مرسته تړل شوي دي. د دي ځناورانو د وینو د جریان جهاز تړلی دي او د سږو او بدن د جیریان جهاز څخه جوړ شوي دي.
| |||