د "اسټرالیا" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
و clean up, replaced: ← (47), ← (9) using AWB
و Typo fixing using AWB
۳ کرښه:
| ولسي نوم = آسټراليا
| اوږد دوديز نوم = Commonwealth of Australia
| ټولګړیټولگړی نوم = آسټراليا
|image_flag = Flag_of_Australia.svg
|image_coat = Coat of Arms of Australia.svg
۱۳ کرښه:
| رسمي ژبه = None{{ref|رسمي ژبې|N2}}
| languages_type = [[ملي ژبه]]
| رسمي ژبې/ژبې = [[آسټراليايي انګرېزيانگرېزي|انګرېزيانگرېزي]] ([[de facto]]){{ref|رسمي ژبې|N2}}
| پلازمېنه = [[کانبېرا]]
| لوی ښار = [[سېډني]]
| د حکومت بڼه = [[فېډراليزم|فېدرالي]] [[پارلماني نظام|پارلماني ډېموکراسي]] او [[constitutional monarchy]], ''[[د آسټراليا حکومت]] هم وګورۍوگورۍ''
| دleader_title1 = [[Monarchy of Australia|Monarch]]
| leader_title2 = [[Governor-General of Australia|Governor-General]]
۲۷ کرښه:
| area_km2 = 7617930
| د اوبو سلنه =
| د وګړووگړو ګڼهگڼه ګونېگونې اټکل = {{formatnum:{{#expr: 22101244 + (86400 / 71) * {{Age in days|2010|1|3}} round 0}}}}<!--AUTOUPDATES DAILY at 00:00 UTC, Australia pop clock adds 1 person every 71 seconds --><ref>{{cite web|url=http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1647509ef7e25faaca2568a900154b63?OpenDocument|title=Population clock|publisher=[[Australian Bureau of Statistics]]|accessdate=3 January 2010}} The population estimate shown is automatically calculated daily at 00:00 UTC and is based on data obtained from the population clock on the date shown in the citation.</ref>
| population_estimate_year = {{CURRENTYEAR}}
| د وېش له مخې د وګړووگړو ګڼهگڼه ګونهگونه = 51st
| population_census = 19,855,288<ref>{{Census 2006 AUS|id=0|name=Australia|accessdate=2008-10-14|quick=on}}</ref>
| population_census_year = 2006
| د وګړووگړو ګڼهگڼه ګونهگونه په هر متر² کې = 2.833
| population_density_rank = 232nd
| زمکنۍ بشپړتيا = خپلواکه
۵۰ کرښه:
| time_zone_DST = [[Time in Australia|various]]{{ref|time|N3}}
| utc_offset_DST = +8 to +11.5
| وګړنوموگړنوم = Australian,<br /> [[Aussie]]<ref>{{cite web|url=http://geography.about.com/library/weekly/aa030900a.htm|title=Demonyms – Names of Nationalities|publisher=[[about.com]]|accessdate=2008-07-23}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.geography-site.co.uk/pages/countries/demonyms.html|title=Demonyms, or what do you call a person from ...|publisher=The Geography Site|accessdate=2008-07-25}}</ref> (colloquial)
| drives_on = left
| cctld = [[.au]]
۷۵ کرښه:
}}
 
د '''آسټراليا''' همګټیهمگټی هېواد په سوېلي نيم کره کې پروت دی. دا د نړۍ تر ټولو وړوکی براعظم دی چې د هند په سمندر کې او په آرام سمندر کې ګڼگڼ شمېر ټاپوان لري. د آسټراليا سهېلي ګاونډيگاونډي هېوادونه [[اندونېزيا|انډونېزيا]]، [[ختيځ تيمور]]، [[پاپا نيوګوېينانيوگوېينا|پاپا نيو ګونېگونې]] دي، په سهېل ختيځه خوا کې يې [[سلېماني ټاپوان]]، [[ونواتو]] او په فرانسې پورې تړلې [[نوی کالېدونيا]] پراته دي او په سوېل ختيځه لورې يې د [[نوی زيلانډ|نوي زيلاند]] هېواد پروت دی.
<br />
د ۴۰۰۰۰ کالونو راپدې خوا پدې لويه وچه کې بومي انسانان مېشت دي. په ۱۷ مه پېړۍ کې د سهېل له لورې د کب نيونکو او د اروپايي سپړونکو او سوداګروسوداگرو د کله نا کله ليدنې وروسته په ۱۷۷۰ زېږيز کال کې د برطانيې حکومت ددغې وچې نيمه ختيځه سيمه د خپل په دولت کې ورګډهورگډه کړه، او په رسمي توګهتوگه يې په ۲۶ د جنوري، ۱۷۸۸ زېږيز کال کې د نوي وېلز د پېنل کالونۍ ترنامه په دې سيمه کې مېشت شوه.
څنګهڅنگه چې د وګړووگړو شمېر مخ په ډېرېدو وه او نوي ځايونه هم موندل کېدل، نو تر ۱۹ مې پېړۍ پورې برطانيې د هېواد نه دباندې په دغې لويې وچې پينځه نورې سلطنتي مستعمرې په کاميابۍ سره جوړې کړې.
 
په 1 د [[جنوري]] [[1901]], شپږ کالونۍ سره يوځای شوې او همګټېهمگټې آسټراليا يې جوړه کړه. د اتحاديې د جوړېدو وروسته، آسټراليا د يوه باثباته [[liberal democracy|لېبرال ډيموکراټيک]] سياسي نظام خپل کړی او تر دم مهال د [[همګټېهمگټې هوادونه|همګټېهمگټې دولتونو]] غړی هېواد دی. آسټراليا نژدې 20.4 ميليونه وګړيوگړي لري چې د همدغو وګړووگړو ډېره برخه په ساحلي ښارونو لکه [[سيډني]]، [[مېلبورن]]، [[برېزبېن]]، [[پرت، لوېديځه آسټراليا|پرت]]، او [[آډېلايډ]] کې مېشت دي.
 
== آرپوهه ==
د ''Australia'' نوم د [[لاطيني ژبې|لاطيني]] کلمې ''australis'' نه راوتلی چې د ''سوېل'' يا ''جنوب'' مانا لري. په تاريخي لاسوندونو کې د "سوېل ناپېژندلې سيمه" يا (''[[Terra Australis|terra australis incognita]]'') هغه افسانه ده چې د آسټراليس نوم پکې راڅرګندراڅرگند شوی. د دې افسانې نېټه د روم د سلطنت وخت ته ورګرځيورگرځي او د منځني پېر په جغرافيه کې يو عام ځای ګڼلگڼل کېده، خو د يوې ځانته وچې په اړه د بنسټيزو مالوماتو په توګهتوگه دا نوم نه ؤ رابرسېره شوی. د هالنډي ژبې صفتي نوم ''Australische'' ("آسټراليايي", چې د "سوېلي" په مفهوم کارېدلی) د هالنډي چارواکو لخوا په [[جکارټا|باټاويا]] کې کارېدلی چې د همدې نوم اشاره هغې وچې لور ته شوې چې په ۱۶۳۸ ز. کال کې سوېلي لور ته نوې موندل شوې وه. د لومړي ځل لپاره په [[انګرېزيانگرېزي ژبه|انګرېزيانگرېزي]] د "Australia" لغت، په 1693 ز. کال کې د ''Les Aventures de Jacques Sadeur dans la Découverte et le Voyage de la Terre Australe'' په ژباړه کې راښکاره شوی، دا د 1692 ز. کال د يوه فرانسوي ناول دی چې ليکوال يې [[Gabriel de Foigny]] دی او د همدې ليکوال قلمي نوم جېکس ساديور {{ref|Baker}} ؤ. <!-- there was a 1676 version, but it was suppressed --> [[الېکساندر دالرېمپل]] بيا په ۱۷۷۱ ز. کال کې همدا نوم د خپل اثر ''An Historical Collection of Voyages and Discoveries in the South Pacific Ocean'' (په سوېلي آرام سمندر کې د سمندري سفرونو او موندنو يوه تاريخي ټولګهټولگه)، کې وکاراوه. نوموړي همدا اصطلاح، په ځانګړيځانگړي توګهتوگه د آسټراليا لپاره نه بلکه، د آرام سمندر ټولې سوېلي سيمې لپاره کارولی. په 1793, [[جيورج شا]] او [[جېمز اېډوارډ سمېت|سر جېمز سمېت]] خپل اثر ''Zoology and Botany of New Holland'' خپور کړ چې په همدې اثر کې داسې ليکلي ؤ "the vast island, or rather continent, of Australia, Australasia or [[نوی هالنډ (آسټراليا)|New Holland]]" ("د يوه ستر ټاپو، يا د آسټراليا، آسټرال آسيا او يا هم نوي هالنډ د لويه وچه).
[[دوتنه:Flinders View of Port Jackson taken from South Head.jpg|200px|بټنوک|کيڼ|د [[پورټ جکسن]] يو منظر، د ساوت هېډ له ''A Voyage to Terra Australis'' نه اخيستل شوی. د [[سيډني]] ښار د بنسټ ډبره په همدې ځای ايښودل شوې.]]