د "پولي وینايل کلورايډ" د بڼو تر مېنځ توپير

[[دوتنه:Pipes.jpg|کيڼ|250px|بټنوک|د پولي ونيل کلورايډ نه جوړ شوي پايپونه]]

 

پولي وینایل کلورایډ د وینایل کلورایډ د پوليمیریزیشن څخه په لاس راغی او د مندلو سره یې هڅه وشوه چې نور پنځ (طبیعت) وه نه ځوروي او د پنځیزو توکونو لکه: لرګی، وسپنه، سیمټ او داسو نورو د کارولو څخه لاس واخلي او یا یې کاروونه کمکۍ کړي.

 

== جوړښت ==

د پولي وینایل کلورایډ بنسټ مالګه او تېل دي. د مالګې څخه کلور او د اومه تېلو د شننې څخه ايتلین په لاس راوړل کېږي. کلور ۵۷ سلنه، ايتلین ۴۳ سلنه په دغه تړنګ کې ونده اخلي او د یو ځای کولو څخه یې دای کالوریتان جوړېږي. بیا د دای کالوریتان یوه برخه د ایلیمینشن د عملې (Elimination reaction) په مرسته لمنځه وړي او پاتې شوې برخه د هایدروجن کلورایډ په ګازو او په وینایل کلورایډ باندې شننه او تجزیه کېږي. په لاس راوړل شوې وینایل کلورایډ د اوبو سره په یوه ریاکتور کې یو ځای کوي او د جګ فشار او د لوړې تودوخې په مرسته پوليمیریزیشن کېږي او په یوه اومه پولي وینایل کلورایډ بدلیږي. وروسته د چاڼولو او پاکولو څخه په لاس راوړل شوي پولي وینایل کلورایډ د یوه سپین پوډر بڼه لري.

د پیاوړتیا د ډېرولو له پاره یې د وار (وهلو) په وړاندې اکریلونیتریل بوتادین استایرن (په انګرېزۍ: Acrylonitrile butadiene styrene ، لنډیز:ABS) ورګډوي. داسې پولي وینایل کلورایډ د کلک په نامه یادېږي.

هغه توکونه چې بهر کارېږي او د لمر د وړانګو سره اړیکه کوي په بله وینا چې د UV د وړانګو اغېزې یې لږ کړې وي او د توکونو رنګ یې ساتلی وي، بنزوفنونن، بنزوتریازول PVC ته ورډېروي.

د نرمولو د پاره د وینایل کلورایډ سره پلاستیکي کونکي (په انګرېزۍ: Plasticizer) یو ځای کيږي چې د نرم پولي وینایل کلورایډ په نامه یادېږي.

 

== کارونځ ==

نرم پولي وینایل کلورایډ څخه د پوړ د پټولو پلاستیکي فرشونه، د اوبو پایپونه او کله یې تر هغه هم نرموي چې د چار جامې او د باران کوټونه او داسې نور ترې جوړېږي.

پولي وینایل کلورایډ په غټه توګه د ماشومانو د لوبو د شیانو په پار هم کارېږي. خو دې سره به د پولي وینایل کلورایډ په جوړښت کې د روغتیا د ګواښنې جمع کونکي ګډ نه وي. دا خبره ډېره جدي ده او په دې موخه جوړه شوې پولي وینایل کلورایډ د ډېرو جدي نورم او د کنترول د کتاب د مخه کنترولېږي.