د "چک جمهوریت" د بڼو تر مېنځ توپير

 

== د چکوسلواکېا جمهوریت ==

د چکوسلواکيا جمهوريت په ۱۹۱۸ کال کی تر [[لومړنۍ نړېواله جگړه]] وروسته د اتريش - مجارستان تر تقسیمولو وروسته جوړه شوه او لومړني ولسمشر یی توماش گاريک ماساريک وټاکل شو. په دی وخت کی په چيکوسلواکيا کی مرکزی حکومت جوړ شو او صنعتي او اقتصادي پراختيا هم پېل شوه. خو په ۱۹۲۹ کال کی د اقتصادي سوړبازاري (رکود) پېل شو او ډیرو خلکو بې کاری شول. په ۳۰ کالو کی د آلماتي ژبه ویوونکو سیمونه غوښتل چی د چکوسلواک څخه تقسیم کړي او د المان سره ټول کړي. چکوسلواکیا مجبور شو چی خپلو مرزونو پیاوړي وکړي. خو په ۱۹۳۸ کال کی بریټانيا، [[فرانسه]]، [[اټاليا]] او [[آلمان]] پر چکوسلواکیا باندي سیاسی فشار وچاول او چکوسلواکیا مجبور شو چی د دی هواد لویدیځی او شمالی سیمو [[آلمان|المان]] ته ورکړي. خو تر څو مياشتو وروسته په ۱۹۳۹ کال کی سلواکیا د چکوسلواکیا څخه خپلواکی اعلان کړه او چېک هېواد د آلمان لخوا ونيول شو. په ۱۹۴۵ کال کی چیکوسلواکیا د روسي او امريکایی پوځونو لخوا آزادی شو. په ۱۹۴۸ کال کی کومنسټ گونډ سیاسی قدرت لاس ته ورغله او چیکوسلواکیا د شوروی بلوک سره یوځای شو. په ۱۹۶۰ کال کی سیاسی اصلاحات پېل شول.خو شوروي حکومت او ځيني چېکي کومنسټانو سیاسی اصلاحاتو ته په بده سترگه کتل او د دی لپاره په ۲۱ سپټامبر په ۱۹۶۸ کال کی شوروي، [[پولنډ|پولنډي]] [[آلمان|آلماني]]، مجارستاني او [[بلغاریا|بلغاري]] پوځونه چکوسلواکيا ته ورسېدل او چېکي عالي کومنسټان یی ونیو. په دی وخت کی ډیر خلگ مجبور شول چې د چکسلواکيا څخه کډه وکړي. په ۱۹۷۵ کال کی گوستاف هوساک چی د شوريانو پلوي وو د چکوسلواکيا ولسمشر په ټوکه وټاکل شو. په ۱۹۸۹ کال کی د کومنسټ سیاسی سیستم په چکوسلواکيا کی پای ته ورسېده او واتسلاف هاول د چکوسلواکيا ولسمشر په توکه وټاکل شو. په ۱. جنوري ۱۹۹۳ کی چکوسلواکيا د قومي او سیاسی سترونزونو په سبب په دوو آزاديو هوادونو تقسیم شو.