د "چک جمهوریت" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
Darios (خبرې اترې | ونډې)
ود سمون لنډیز نسته
Darios (خبرې اترې | ونډې)
۸۷ کرښه:
 
== د چیکسلواکېا جمهوریت ==
د چیکوسلواکيا جمهوريت په ۱۹۱۸ کال کی تر لومړنۍ نړېواله جگړه وروسته د اتريش - مجارستان تر تقسیمولو وروسته جوړه شوه او لومړني ولسمشر یی توماش گاريک ماساريک وټاکل شو. په دی وخت کی په چيکوسلواکيا کی مرکزی حکومت جوړ شو او صنعتي او اقتصادي پراختيا هم پېل شوه. خو په ۱۹۲۹ کال کی د اقتصادي سوړبازاري (رکود) پېل شو او ډیرو خلکو بې کاری شول. په ۳۰ کالو کی د آلماتي ژبه ویوونکو سیمونه غوښتل چی د چکوسلواک څخه تقسیم کړي او د المان سره ټول کړي. چکوسلواکیا مجبور شو چی خپلو مرزونو پیاوړي وکړي. خو په ۱۹۳۸ کال کی بریټانيا، فرانسه، اټاليا او آلمان پر چکوسلواکیا باندي سیاسی فشار وچاول او چکوسلواکیا مجبور شو چی د دی هواد لویدیځی او شمالی سیمو المان ته ورکړي. خو تر څو مياشتو وروسته په ۱۹۳۹ کال کی سلواکیا د چکوسلواکیا څخه خپلواکی اعلان کړه او چېک هېواد د آلمان لخوا ونيول شو. په ۱۹۴۵ کال کی چیکوسلواکیا د روسي او امريکایی پوځونو لخوا آزادی شو. په ۱۹۴۸ کال کی کومنسټ گونډ سیاسی قدرت لاس ته ورغله او چیکوسلواکیا د شوروی بلوک سره یوځای شو. په ۱۹۶۰ کال کی سیاسی اصلاحات پېل شول.
د چیکسلواکېا جمهوریت ( ۱۹۱۸-۱۹۳۸ ) په ۱۹۱۸ کال کې ېې بنسټ کېښودل شو. د چیکسلواکېا لمړی ولسمشر توماس گاریک ماساریک ( Tomáš Garrigue Masaryk ) و چې د [[پراگ]] په کلا کې د ولسمشر اداره یې جوړه کړه . په ۱۹۳۹ زېږديز کال کې نازي پوځ چېک او موراوا ونیول. په ۱۹۴۵ کال کې روسی پوځ پراگ ته ورسېده او چکسلواکېا د روسي پوځ لخوا خپلواکه شوه.
په ۱۹۴۸ کال کې د کمونسټ ګوند مشر کلمنت گوتوالد ( Klement Gottwald) د چکسلواکېا ولسمشر شو.
په ۱۹۶۸ کال کې د چکسلواکېا حکومت سیاسی بیا جوړول اعلان کړ. مګر په ۲۱.۸.۱۹۶۸ کې روسي پوځ د چکسلواکېا په جمهوریت تیری وکړ. ډیر خلک مجبور شول چې د چکسلواکيا څخه کډه وکړي.
 
== د چېک جمهوریت ==