د "محمد ظاهر شاه" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
د سمون لنډیز نسته
۱۰ کرښه:
|مذهب =[[سني مذهب]]
|predecessor =[[محمد نادر شاه]]
|successor ='''پاچايي ړنګهړنگه شوه''' <br>[[سردار محمد داود خان]]<br>[[د افغانستان ولسمشر]] په توګهتوگه
|succession1=[[House of Barakzai|Head of ''House of Barakzai'']]
|reign1=8 November 1933 - 23 July 2007<br>({{عمر|1933|11|8|2007|7|23}})
|ماندينه =[[حميرا بېګمبېگم]]
|issue=شهزادګۍشهزادگۍ [[بلقيس بېګم]]<br>شاهزاده محمد اکبر خان<br>شاهزاده [[احمد شاه خان]]<Br>شهزادګۍشهزادگۍ [[مريم بېګم]]<br>شاهزاده محمد نادر خان<br>شهزاده [[شاه محمود خان]]<br>شاهزاده [[محمد داود پښتونيار]] خان<Br>شاهزاده [[ميرويس]] خان
|house =[[د بارکزيو کورنۍ|بارکزي]]
|پلار =[[محمد نادر شاه]]
|مور =[[ماه پرور بېګمبېگم]]
|birth_date =15 د اکتوبر 1915<ref name="Britannica"/>
|birth_place =[[کابل]], [[افغانستان]]
۳۰ کرښه:
 
== زده کړې ==
د کابل د حبيبيې او استقلال په لېسو کي يې زده کړي و کړې. بيا د پلار سره فرانسې ته ولاړ او هلته يې په زده کړو پيل و کړ. په ۱۳۰۹ هـ ل کال کي بيرته د فرانسې څخه هيواد ته راغئ او په عسکري څانګهڅانگه کي يې خپلو زده کړو ته دوام ورکړ.
 
== دندې ==
يو ځل يې د دفاع د وزارت د وکيل او بيا يې د پوهني د وزارت د وکيل په توګهتوگه کار کړئ دئ. د پلار تر مړني وروسته په ١٣١٢ هـ ل کال کي پاچا سو او د ١٣٥٢ هـ ل کال د سرطان تر ٢٥ نېټې پوري د افغانستان پاچا وو. څرنګهڅرنگه چي ظاهر خان د پاچهۍ تجربه نه درلوده نو زياتره چاري د ده د تره محمد هاشم خان له خوا چي د ده د حکومت صدر اعظم وو سرته رسېدلې . سردار محمد هاشم خان د ١٩٣٣ م کال څخه تر ١٩٤٦ م پوري صدراعظم وو . تر ده وروسته يې د ده ورور شاه محمود خان صدراعظم سو ١٩٤٦ م ـــ ١٩٥٣ م .
 
تر دوهم نړيوال جنګجنگ وروسته افغانستان د لويو پروژو په منځ ته راوړو پيل و کړ . د هلمند او ارغندداو د بندونو جوړول د امريکا د متحده ايالاتو د تخنيکي او اقتصادي همکاريو څخه دي .
 
په ١٩٥٣م کال کي سردار محمد داوود صدراعظم سو . د ده په وخت کي د اقتصادي پر مختيا قرارداد د جرمني ، جاپان او ايټاليې سره امضا سو . دا درې هيوادونه د نړۍ د دوهمي جګړېجگړې ملګريملگري وه . دا ځکه چي افغانستان د انګرېزانوانگرېزانو سره په دغه وختونو کي ښه دوستي نه درلوده .
د دوهمي نړيوالي جګړېجگړې په پيل کي لا محمد هاشم خان د هيواد بې طرفي اعلان کړه چي دا کار د افغانستان په ګټهگټه وو . دغه د بې طرفۍ سياست ظاهر خان تر اخيره پوري و ساتئ .
 
په ١٩٤٧م کال کي هند د انګرېزانوانگرېزانو څخه ازادي واخيستله . د دغي ازادۍ په نتيجه کي هند د خپلي خاوري يوه برخه د لاسه ورکړه . يوه برخه دغه د هند خاوره او يوه برخه چي انګرېزانوانگرېزانو پخوا د افغانستان د خاوري څخه ګرزوليگرزولي وې د يوه نوي هيواد ( پاکستان ) منځ ته راتلو سبب سوه.
کله چي داود خان صدراعظم سو نو يې د پاکستان څخه د افغانستان د هغو خاورو د ازادولو غوښتنه وکړه کوم چي د ډيورنډ د خط په نتيجه کي يې له لاسه ورکړي وې . دا زياتره هغه برخي وې چي پښتانه پکښي اوسېدل او د پښتوونستان په نامه يې يادول . دې خبري د افغانستان او پاکستان تر منځ جګړېجگړې او مشکلات منځ ته راوستل .
 
ظاهر خان په ١٣٤٣ هـ ل کال کي د افغانستان نوی اساسي قانون مينځ ته راووست . د دغه اساسي قانون له مخي سياسي فعاليتونه په هيواد کي ازاد سوه چي په نتيجه کي يې يو زيات شمېر سياسي ګوندونهگوندونه منځ ته راغلل . خلکو تر يوې اندازې پوري د خبرو او ليکنو ازادي پيدا کړه . تر دغه وروسته په هيواد کي د فارسي ژبي نوم په دري واوښت .
 
په ١٣٥٢ هـ ل کال د سرطان پر ٢٦ نېټه سردار محمد داود د يوې کودتا په نتيجه کي د افغانستان لومړی جمهوريت اعلان کړ . ظاهر خان چي د داود خان د کودتا په وخت کي په ايټاليا کي وو د ١٣٥٢ کال د اسد پر ٢١ نېټه يې داود خان ته يو ليک را و لېږه چي په هغه کي يې نوي رژيم ته بيعت ور کړ .