د "فخر الدين رازي" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
د سمون لنډیز نسته
د سمون لنډیز نسته
۱ کرښه:
{{نابشپړ}}
[[دوتنه:Al Razi.gif|بټنوک|289px|امام فخر الدين رازي]]
د رازي نوم '''محمد كنيتکنيت ابو عبدالله''' او ابو الفضل، لقب يې فخر الدين ؤ، د نسب لړۍ يې پدې ډول ده: ابو عبدالله محمد بن عمر بن الحسين.
 
== مخينه ==
رازي په ۵۴۴ هجري سپوږميز كالکال چې له ۱۱۵۰زېږيز كالکال سره سمون خوري په (رى) يا ننني [[هرات]] كېکې زېږېدلې دى. ځينې تاريخپوهان يې زوكړهزوکړه د روژې په ۲۵مه ۵۴۳هـ س كالکال بولي. د پلار نوم يې عمر ابو القاسم او په ضياء الدين سره ملقب ؤ، دې د خپل وخت لوى صوفي، ويناوال، متكلممتکلم او محدثتوب سره سره يو ستر اديب هم ؤ. ده په خپله سيمه هرات) كېکې وعظ او نصيحت جاري وساتل. نو پدې ډول د خلكوخلکو لخوا په شېخ الاسلام او د (رى په خطيب) هم ونومول شو. او دده زوى (فخرالدين رازي) هم د خلكوخلکو لخوا د (ابن خطيب) د خطيب د زوى په نامه يادېده.
 
== زده كړېکړې ==
امام فخر الدين رازي لومړنۍ زده كړېکړې له خپل پلار څخه د علم كلامکلام او فقهې په څانگو کې پيل كړې،کړې، د پلار له مړينې څخه وروسته يې فلسفه او نور فقهي زده كړېکړې له ممجدد الدين الجليلي او الكمالالکمال المسناني څخه ترلاسه كړې،کړې، كلهکله چې د د زده كړوکړو لړۍ پاى ته ورسېده، نو مخ په خوارز روان شو، هورې يې له معتزله و سره په مناظرو اخته شو. معتزليانو دې حده پورې تنگ كړ،کړ، چې اخر ملكملک پرېښودو ته اړ شو. كلهکله چې ماورالنهر ت ورسېد. هورې هم په ارام كېنناست،کېنناست، او له هغه ځايه په گډه كولوکولو يې د غزني له واكمنواکمن سره اړيكېاړيکې ټينگې كړېکړې.
 
په غزني كېکې يې ښه قدر او عزت وشو. د غزني واكمنواکمن ښۀ ونازاوه. ډالۍ، انعامونه يې ښۀ وربار كړهکړه.
 
د خوارزمي واكمنوواکمنو چې دده څومره قدر او عزت وكړ،وکړ، نو د هغې له وجې يې د ځونۍ غربت وهلى وخت له ياده ووتو.
د رازي په ځوانۍ كېکې دا حال ؤ،، چې يو وخت ناروغ شو، اودومره وس يې نه درلوده چې خپله درملنه وكړي،وکړي، نو خپلو خپلوانو يې چنده راټوله كړه،کړه، ترڅو دده درملنه وكړيوکړي.
غوري واكمنواکمن په خپل دربار كېکې يوه مدرسه جوړه كړېکړې وه، چې له لېري څخه به خلكخلک راتلل، او امام رازي به ورته دپوهې او حكمتحکمت درس وركاوهورکاوه.
 
== د امام رازي ناروغي او مړينه ==
۱۹ کرښه:
== د امام رازي په اړه د نورو پوهانو ويناوې ==
 
== ليكليليکلي اثار ==
د امام فخر الرازی څخه ډیر آثار ذکر شوی دی چه مهمترین د هغو لاندی ذکر کوم .
# تفسیر قرآن کریم چه په تفسیر کبیر سره مشهور دی او هغه پخبله دی تفسیر ته د ( مفاتیح الغیب ) نوم ورکړی دی
۲۶ کرښه:
# المطالب العالیة په علم کلام کښی
# نهاية‌ العقول‌
# كتاب‌کتاب‌ الاربعين‌ في‌ اصول‌ الدين‌
# المحصل‌
# البيان‌ و البرهان‌ في‌ الردعلي‌ اهل‌ الزيغ‌ و الطغيان‌
۳۵ کرښه:
# ارشاد النظار الي‌ لطايف‌ الاسرار
# أجوبة‌ المسائل‌ البخارية‌
# المعالم‌ در كلام‌کلام‌
# المحصول‌ در اصول‌ فقه‌
 
۴۴ کرښه:
== فلسفه ==
 
== علم كلامکلام ==
فقه
 
== تړلي لړليكونهلړليکونه ==
 
== د مسلمانو فېلسوفانو په اړه دا هم وگورئ ==
 
== اخځليكونهاخځليکونه ==
 
[[وېشنيزه:مسلمان فيلسوفان]]