د "بنسټپالنه" د بڼو تر مېنځ توپير
Content deleted Content added
و Bot: Migrating 78 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9149 (translate me) |
د سمون لنډیز نسته |
||
۱ کرښه:
د نولسمې عيسوی پيړۍ په آخرو او د شلمې عيسوی پيړۍ په اوايلو کې د فانډمنتاليسم اصطلاح د امريکا د متحدو ايالتونو د عيسوی دین د پروتستانو د [[مذهب]] د پيروانو ترمنځ په عيسويت کې د آزادۍ او تمدن دميلان د
(د حقيقت د بيان بنسټونه) تر نامه لاندې خپره کړه. همدا ليکنه په لنډه
په دې ډول د '''''فانډمنتاليسم''''' هغه لغوی معنی چې د اصولويا بنسټونه پالل کيدای شوای، نوره له همدې ځايه په نويې اصطلاح واوښته او ځان ته يې نوی محتوا او تعريف وموند. د وخت په تيرېدو ، د اوضاع له نوی انکشاف او نويو اجتماعی- سياسی حوادثو سره يوځای د فانډمنتاليسم د اصطلاح
هغه عيسوی پروټسټانتی ريفورميستی نهضت چې خپل اساسی تیزسونه يې «د حقيقت د بيان د بنسټونو» په نامه ياد کړل او وروسته يې د خپلو طرفدارو ژورنالستانو او ليکوالو له خوا په لنډه
اول : د انجيل د مقدس کتاب په تحت اللفظی او ټکی په ټکی (نه په استنتاجی) صحت او رښتينوالی يې
دویم: د ټولو هغو موجودوعصری دينی علومو محو او له منځه وړل چې تر اوسه پورې يې رواج درلود او د دوی په نظر د انجيل شريف سره يې ټکی په ټکی انطباق نه درلود.
۱۲ کرښه:
دریم: دوی په دې عقيده ؤ چې هر هغه څوک چې د دوی د نظر نه يوې او يابلې خواته ميلان لری او د دوی په مستقيم خط روان نه دی، نو عيسويان هم نه دی او دين ته خاينان دی.
څلورم : دوی د دولت او کليسا ترمنځ د بيلوالی او مدنی ژوندانه دحقوقی نظم سره مخالف ؤ او په دې يې
سره له دې چې دوی خپل تيوريکی «بنسټونه» په احتياط سره په ملايم ډول فورمولبندی کړی ؤ ، خو بيا هم د هغو له جملو او محتوی څخه د هغوتر شا پټ اهداف او عملی نتيجی ليدل کېدلای شوای. ددې بنسټپالو اصلی څيرې د هغوی د «بنسټونو» نه زياتې بيا د دوی د اعمالو په نتيجه کې ولسونو ته
دوی داسې تبليغ کاوه چې وخت آخر دی، قيامت ډير رانږدی دی او د عيسويت دين د امحاء او نابودۍ په خطر کې دی. له دې کبله بايد رښتينی عيسويان هر هغې سوله ايز يا قهری عمل ته لاس واچوی، چې د عيسويت دين له نابودۍ او امحاء څخه وژغوری.
دوی له يوې خوا خپلو پیروانو ته داسې روحيه ورکوله چې مطلق حق د دوی په خوا دی او له بلې خوا يې ورته تبليغ کاوه چې عيسوی دين ، دا دنړۍ یوازينی د خدای له خوا را ليږل شوی او ثابت شوی حق او حقيقت، د ورکوالی او له منځه تلو په خطر کې واقع دی، چې ساتنه يې د موږ عيسويانو دینی وجيبه او عبادتی ثوابی کار دی. دې روحيې او دې ډول تبليغاتو د فانډمنتاليسم طرفدار عيسويان له عصبی تشنج او روحی ناقراريو سره مخامخ کول. دوی يې د دوی په نظر د عيسوی دين د مطلق او يوازينی حق او رښتينتيا په منطق د نورو اديانو او باورونو په وړاندې متعصب او فناتيک روزل، له ټولو نورو عقيدو او اديانو څخه يې کرکه او نفرت لاره، دهغو سره منطقی بحث او د هغوی د خبرو اوريدو ته نه ؤ چمتو او له هغوی سره يوځای ناسته او ولاړه يې حرام او ناروا بلل. له يوې خوا به ډار اخيستی ؤ، چې دين یې د امحاء په خطر کې قرار لری او له بلې خوا يې فکر کاوه چې ټول هغه انسانان چې ددوی له باورونو سره سل په سلو کې جوړ نه ؤ، منحرف، بې دينه کافر او له لارې وتلی دی او بديې ترې راتلل، نو ځکه یې د هغو په وړاندې کينه لرله او د حلم او زغم لرلو توان يې ترې اخيستی ؤ. دوی عصبی مزاجه، فناتيک، ورانکاره او زورزياتی ته تيار ؤ. د خپلې عقيدې د نجات او خپرولو له پاره يې له هرډول ترور او وحشت څخه مخه نه اړوله. د نوروعقيدو د څښتنانو وژل او ځورول يې د خدای په لارکې عبادت او پر ځان لازم عمل
دوی داسې غير واقعی او توهمی افکار خپرول چې د نورو عقيدود څښتنانو په وړاندې زغم او تحمل ناروا دی. د دولت او کليسا (د دين او سياست) جدايی او متمدن ټولنيز سيستم يې د عيسويت زوال باله. مدنيت يې د خپلې عقيدې سره په ټکر کې باله او داسې فکر او باور يې لاره چې د نورو په وړاندې تحمل او بردباری د دوی عقيدې ته د خيانت او له خپلو دينی او عقيدوی «بنسټونو» څخه لری والی او پردی کيدلو ته زمينه جوړوی.
۲۳ کرښه:
'''''فاندمنټاليسم يا بنسټپالنه''''' لکه
فانډمنتاليسم پخوا د عيسويت په دين کې رامنځته شوی او بيا په نورو فلسفی او سياسی تيوريو او د اسلام په دين کې هم رواج شوی دی. دا بايد په یاد ولرو چې په ډيرو فلسفی نړۍ ليدونو او مذهبونو کې فانډمنتاليستان او فانډمنټاليسم شته، خو کله کله، په ځينې خاصو شرايطو کې په
په شوروی اتحاد کې بيا ويلای شو چې مارکسيستی او لنينيستی بنسټپالنه را
اوس بيا د ډيرو سياستوالو په نظر همدا مفکوره په اسلام او اسلامی هیوادو کې ډيره خپره او مسلطه ده<ref>Esposito, ''Voices of Resurgent Islam'' ISBN 019503340X</ref>، چې يوازې د اسلام دين مقدس او نور ټول اديان، فلسفی او عقايد مردود، غلط، غير مقدس او د ځان دښمن بولی. د اوسنيو علمی، هنری او فنی کشفياتو او اختراعاتو له پاره د توضيح او تشريح منطق يوازې په قرآن شريف کې لټوی او که په هغو کې يې د کوم شی له پاره د توضيح استدلال ونه موند، ردوی يې او کفری پديده يې بولی.
بنسټپالنه هر څه ته د صحیح توضيح او هر سوال ته د سم حل د لارې موندل پخپله مبدا او اولی آثارو کې لټوی. د نمونې په
هغه عيسويان چې د معاصرو پرابلمونو حل د ۲۰۰۰ کلن پخوانی کتاب، انجيل شريف په پاڼو کې لټوی او د اوسنيو حوادثو په اړه د انجيل شريف احکام مطلق سم او د نورو ټولو هغه مطلق غلط بولی، د عيسوی بنسټپالانو په نوم نومول کېدای شی.
همدا راز هغه مسلمانان چې د اوس زمانې د ټولو دنيايی پرابلمونو د حل سمې لارې او د ټولو اجتماعی او طبيعی حوادثو توضيح او تفسير یوازې په قرآن کريم کې لټوی او له هغو نه پخپل فکر را ايستل شوی تعبيرونه مطلق درست او نور ټول ورته په کامله
د ''''''فانډمنتاليسم'''''' بله مشخصه علامه داده چې د نورو عقايدو، اديانو او نظريو زغم نه لری<ref>George M. Marsden, "Fundamentalism and American Culture", (1980) part III</ref>.ان د هغو مفکورو په وړاندې هم زغم او طاقت او تحمل نه کوی، چې ډيرې ورته نږدی او شريکه مبداء ولری. يعنې دا چې بنسټپالنه د مبداء د تشريح او تفسير د
مثلا کله چې په عيسويت کې پروټسټانت را پیدا شول، نو د سختو
همدا ډول په شوروی کې هم د مارکسيسم تعبير د حاکمانو په زړه جوړ کېدای شوای، چې بل ډول تعبير او تفسير یې رويزيونيسم باله.
په '''''اسلامی فانډمنټاليسم''''' کې بيا مثلا سنی مذهبه بنسټپالان حتی د شعيه
د بنسټپالنې دريمه مشخصه علامه بيا افراط
عيسوی فاندمنتاليستانو د خپلو مخالفينو او دښمنانو په وژلو کې ځنډ نه کاوه، هر ډول غير انسانی اعمال او دسيسې يې د خپل دين او عقيدې د ساتلو او بريالی کولو له پاره روا او جايزې بللې. مارکسيستی فاندمنتاليستانو هم همدا کار کاوه او اسلامی فانډمنتاليستان هم همداسی کوی.
فانډمنتا ليسم له هرې روا او ناروا، انسانی او غير انسانی، سوله ايزې او
== سرچينې ==
|