د "ژان ژاک روسو" د بڼو تر مېنځ توپير
Content deleted Content added
و "ژان ژاک روسو" وژغورل شو ([سمول=يوازې تاييد شوي کارنان] (لامحدوده) [لېږدول=يوازې تاييد شوي کارنان] (لامحدوده)) |
د سمون لنډیز نسته |
||
۱ کرښه:
{{ويکيسازنه}}
[[دوتنه:Jean-Jacques Rousseau (painted portrait).jpg|بټنوک|کيڼ|ژان ژاک روسو]]
'''ژان ژاك روسو''' (28 د جون، 1712 ز. - 2 د جولای، 1778 ز.) ''([[
"زه خوار او معيوب نړۍ ته راغلم او مور مي تر ما قربان شوه، زما زېږېدنه زما لومړنۍ بدمرغي وه."
۱۰ کرښه:
"په ما كي تر فكر مخكي احساس راوټوكېد، چي له دغه خطرناكه ډول څخه شهواني غريزه را پكي وخوځېده چي په وړكتوب كي زما په نس پوري تړلې وه.
روسو په اته كلنۍ كي د آكا د زوى سره په بوسي"Bossey" كلي كي اوسېدوى چي پيسې او خرڅ حكومت وركاوه. د بوسي زړه وړونكى پنځ(طبيعت) او شنو نندارو د روسو په زړه كي له پنځ سره مينه رازرغونه كړه، خو دوه كاله وروسته لاړ شو چي بېرته د آكا له زوى سره ژنيو ته ولاړ شي.
روسو غوښته چي مذهبي لارښود شي، خو پلار او آكا يې هيله درلوده چي هنرمن شي، هغه و چي په ديارلس كلنۍ كي د يوه ځان غوښتي او سخت زړي ډبرتوږونكي سره
درې كاله يې په ډبرو ستونزو، ښكنځلو او رټنو ورسره تېر كړل، كله چي يې د استاد زور او وهلو ټكولو نور د ده د زغم كاسه نسكوره كړه، نو د 1728كال د مارچ پر 14_مه په پټه او تش جېب له ژنيو څخه وتښتېد، لالهانده ل يوه ښاره بل ته تلى او د ژوند تېرولو لپاره يې ډېرو ټيټو او سپكو كارونو ته لاس اچاوه، كله به د مذهبي لارښود له كوره راوتى او كله هم له "تورن" يتيمتون څخه او اخر هم له رنډۍ خانې څخه، ديارلس كاله دغه ډول
په 1741م كي بېرته پاريس ته راغى، يو كال وروسته له يوې نجلۍ "ترز" سره چي كوچنى مېلسمتون يې درلود او هم يې د مور وپلار ساتنه كوله آشنا شو، دا مهال يې د منشيتوب او موسيقۍ د نوټو له لاري څه پيسې ميندلې، د پلار يو څه پاتمړي يې چي ور رسېدلي وو ژر خلاص كړل او يو مخ فقير شو، دا مهال د ترز كوچنى په نس كيږي او روسو په دې اړه سخت اندېښمن كيږي، دا ځكه چي دى به ونه شي كولاى چي خپله لږ
د روسو پنځه اولادونه پيدا كيږي او د ټولو سره همداسي چم كول. خامخا به وروسته روسو په دې كار له خپل وجدانه شرمېدلى وي او زړه به يې د پښېمانۍ په اور كي سوځېدلى وي او د دغي
"څوك چي د پلارولۍ دنده نه شي تر سره كولاى د پلار كېدو حق نه لري."
په هر حال، دا چي روسو منظمي زده كړي نه وې كړي او هم يې ډېر كمال او هنر نه و زده كړى، خو
"دا مي ډېره هيله ده چي د توپيرونو څخه ډك سړى واوسم آن چي د خيالونو، اندېښنو او وهمونو سړى."
كه د روسو نظر د زياترو سره جوړ نوي، خو ډېر ښه، كنه نو بيا به هم دى هغه نړۍ ته اعلان كړي كه څه هم خبره رسوايي ته ووزي. په دې ډول نو نژدې تر څلوېښت كلنۍ پوري يې كوم مهم اثر ونه ليدل شو.
په 1719كال كي روسو په "مركوردو فرانس" ورځپاڼه كي ولوستل:
د "ديژن" ښار
(آيا د پوهي او صنعت
روسو هم په دې سيالۍ كي برخه واخيسته او "د پوهنو او صنعتونو په اړه خبري" تر سرليك لاندي يې خپل عقايد او نظريې
روسو په دې مقاله كي په رښتيا سره زبات كړې وه چي د پوهي پراخي او
د دې مقالې خپرېدو ډېره توده قلمي
په هر حال دا مقاله له روسو څخه نوموتى ليكوال او د
درې كاله وروسته د "ديژن" ښار
"د
روسو په "د
د
د روسو د فسلفې بنسټ له پنځ سره مينه ده، عواطف د چارو مدار
ولټر د روسو د مقالې"د ناانډولۍ په اړه خبري" په ځواب كي ليكي:
"ذوق او قريحې هـيڅكله موږ حيوانيت ته نه يو كش كړي، كله چي انسان ستا كتاب لولي، نو زړه يې غواړي چي پر څلورو ولاړ شي."
دا چي روسو د انسان ټولي بدمرغۍ او ناوړي چاري له تمدن او ټولنيز ژوندانه زېږېدنه
يو خو د يوه ټولنيز تړون او د مدني ژوندانه د تنظيم له مخي او بل د
كه چيري د يوې فلسفې ارزښت د هغې د قضيو د سمون، د ځواب وركولو د ډو ل او د دليلونو د پوخوالي له مخي، نيوكه پر وشي او وارزول شي، نو د روسو فلسفه ډېره
روسو د ټولنيز ژوند د بنسټ د
اميل چي د روسو په نظريو خيالي كوچنى دى، د هغو آرونو له مخي چي په پام كي يې ور ته نيولي دي، پالنه يې كوي، دا كتاب كه څه هم لكه د روسو نور آثار غلط او تخيلي مطلبونه لري، خو بيا هم د لطيفو ټكو، ځيرو څېړنو لرونكى او د فرانسوي ادبئاتو له غوره آثارو څخه
پر هيچا بايد هيڅ شى ونه تپل شي او نه هم يوه كار ته اړ ايستل شي، بلكي د كار
كه څه هم ټولنيز تړون په فرانسه كي دومره چيغي او بغاري ونه زېږولې خو اميل د مسلمانانو او مسيحيانو او فيلسوفانو، چي يو د بل پر وړاندي ولاړ وو، قهر او غضب د ده پر وړاند راپاراوه.
مسيحي مشران او سياستوال د رسو پر وړاندي يو لاس شول، د پاريس پارلمان د كتاب د سوځلو او ليكوال د بند امر وكړ، څلور ورځي وروسته د ژنيو شورا د ده دواړه كتابونه وغندل، څه مهال وروسته برن هم همدا فتوا وركړه، په دې اړه روسو وايي:
"په ټوله اروپا كي مي پر ضد يو داسي له قهر او غضب څخه ډكي چيغي پورته شوي وې چي هيڅ سارى يې نه درلود."
د ولټر غندنليك د روسو ستونزي نوري هم پسي ډېري كړې او د عاړي
د 1770م كال تر اپريل پوري هلته پاته شو، هلته يې فكر وكړ چي بايد بېرته پاريس ته لاړ شي، د دښمنانو خولې پټي كړي، كلونه وروسته يې خپل "اعترافونه" وليكل، غوښتل يې چي هغه د خپلي
د روسو "اعترافونه" كتاب په رښتيا يو د تر ټولو په زړه پوري ژوندليكونو څخه دى چي يو ليكوال يې په خپل قلم ليكي او
پاريس ته تر
تر
|