د "بغلان ولايت" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
Addbot (خبرې اترې | ونډې)
و Bot: Migrating 46 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q170309 (translate me)
د سمون لنډیز نسته
۷ کرښه:
|longd = 68.714
|د سرشمېرنې کال = 2002
وګړووگړو شمېر = 745,000 [http://www.statoids.com/uaf.html]
|مساحت = 21,118
|ګڼهگڼه ګونهگونه=
|ژبې= [[دري]]
}}
۱۷ کرښه:
 
== تاريخ ==
دا ولایت د مخه د قطغن او بدخشان په ډله کې شامل وو. وروسته یې د څانګړېڅانگړې ولایت تشکیل غوره کړ. دا ولایت لرغونی تاریخ او د کتلو وړ لرغونی مرکزونه لرې لکه سرخ کوتل یي یو لوی تاریخې مرکزدی، چی د پلخمرې په ۱۲ کیلومتری کې موقعیت لرې او په لومړی میلادې پیړی کې د لوی کوشانې امپراطور کنیشکا له خوا جوړ کړای شوی. دا ولایت د روسي ترکستان د هوا له تاثیراتو، د آمو سیند له رطوبتونو او د سایبریا د هوایی کتلو له اورښت څخه متاثره کیږی. کلنی اورښت یې په همواره سیمه کې د ۲۰۰ او ۳۰۰ ملې مترو په منځ او د خنجال او غرنیو برخو کې د اورښت کلنی اندازه له ۴۰۰ څخه تر ۶۰۰ ملې مترو رسیږی. د اوړی تودوخه یې د ۳۰ او ۴۰ ترمنځ او ژمی صفر او -۵ ته راښکته کیږی. د دې ولایت مغلان غر،مختارغر او د چنغور غرونه مشهور دي. همدا راز د اندراب سیند، خنجان سیند، بامیانو سیند، د پلخمري د سیند مرستیالان یي مشهور سیندونه دي او د دې سیمې د ښکلا سبب ګرځېگرځې. په دې ولایت کې د اوبو لګولولگولو سیستم ډیر منظم، بندونه او نهرونه یی هم تړلې او منظم دي. ښې فابریکې او صنعتې دستګاويدستگاوي لری.
وزلوبه د نوي کال میله، آس سپرلی او پهلوانۍ د هغوی لرغونی دود دی، چی دا تقریبا د ټولو شمالی ولایتونو میراث دی.
په دي ولایت کې دکیله ګيگي هندواڼی، خټکی، غنم، پنبه، لبلبو او وریجی ډیر حاصل ورکوي. دا ولایت د سمنټ یوه لویه فابریکه لري. چي د ورڅی ۴۰۰ تڼه تولید لري او د پلخمري د نساجي فابریکه د ورڅې ۷۴۰۰۰ متره ټوکر او بدلی شي.
په دي ولایت کي ۴۰۱۰۰۰ اکړه ابي او ۷۴۸۰۰۰ اکړه للمي څمکه موجوده ده. په غرنیوبرخو کي یې د الپاین، څیړی او پنجه چنار ونې دیرې لیدل کیږی او د خنګلونوخنگلونو ساحه یې ۴۳۷۷۰۰ جریبو ته رسیږي.
د اداري تشکیل د واحدونو ویش یي په لاندې ډول دی:
د بغلان ښار د ولایت مرکز، پلخمری ولسوالي، دهنه غوري علاقه داری، دوشي ولسوالي، تاله و برفک علاقه داري، خنجان علاقه داري، اندراب ولسوالي، خوست اوفرنګاوفرنگ ولسواي، نهرین ولسوالی، بورکه علاقه داري.
 
== ولسوالۍ او نورې سیمې ==
{| class="wikitable sortable" width=90% style="font-size:90%;" align=center
|+ align=center style="background:#BFD7FF"| '''د بغلان ولايت ولسواليګانېولسواليگانې'''
|- bgcolor="#efefef"
!style="width:125px" align="left"|ولسوالۍ
!style="width:125px" align="left"|مركز
!style="width:100px" align="right"|وګړيوگړي
!style="width:100px" align="right"|سيمه<ref>[http://www.fao.org/afghanistan/ Afghanistan Geographic & Thematic Layers]</ref>
!پرليكون="رښته"يادښت
۴۸ کرښه:
|[[د خواجه هجران ولسوالۍ|خواجه هجران]] || || || ||
|-
|[[د خوست او فرنګفرنگ ولسوالۍ|خوست او فرنګفرنگ]] || || || ||
|-
|[[د ده صالح ولسوالۍ|ده صالح]] || || || ||
۵۶ کرښه:
|[[د دوشي ولسوالۍ|دوشي]] || || || ||
|-
|[[د فرنګفرنگ او غارو ولسوالۍ|فرنګفرنگ او غارو]] || || || ||
|-
|[[د ګذرګاهگذرگاه نور ولسوالۍ|ګذرګاهگذرگاه نور]] || || || ||
|-
|[[د ناهرين ولسوالۍ|ناهرين]] || || || ||
۶۸ کرښه:
 
== نفوس ==
ټول وګړيوگړي ۴۸۴۴۷۵ ټول مساحت ۱۷۱۰۶
== فرهنګي،فرهنگي، علمي او اجتماعي حالت ==
 
== تاريخي ځايونه ==
۷۹ کرښه:
== اړيكتيايي سېسټم ==
 
== ځنګلونهځنگلونه ==
 
== جګړېجگړې وراړولي زيانونه ==
 
== سرچينې ==
{{reflist}}
 
* د افغانستان د ولايتونو جغرافيه، ژباړه: اورنګزېباورنگزېب ارشاد، كال۱۳۷۹ه ل، خپرندويه ټولنه: د اريك د ګرځندهگرځنده كتابتونونو اداره
* د افغانستان تاريخي زمكپېژندنه، ليكوال: مير غلام محمد غبار، كال ۱۳۷۷هجري لمريز، د مېوند نشراتي مركز، صبا كتابتون-پېښور ښار