Content deleted Content added
|
|
|
}}
'''وزير محمد اکبر خان''' د [[امير دوست محمد خان]] زوی په کالپر (۱۸۱۷)م زېږدي زیزیدلی دی . د امیردوستامیر دوست محمد خان په لومړۍ دوره کی غازیکې محمداکبر خان د [[جلال آباد]] حکمران وو ، په همدې وخت کې (۱۸۳۷)م ز کال سکانو د [[خیبرخيبر]] په دره کې د [[جمرود کلا]] ونیوله ، غازي محمداکبر خان له سکانو سره په جګړه پيل وكړ . د جګړې په بهير كې غازي محمداکبر خان د سکانو د جګړې قوماندانبولندوی هری سنګ د تورې په ګوزار ټپي کړ او نومړینوموړی دهغهله دغه ټپ څخه وفاتمړ شو. شو۰
یو افغان شاعر د غازي محمد اکبر خان په بارهاړه کې واییوایي :
{{شعر}}
{{ب|ستاکور که وران نوی په حسد او په نفاق|تاشانی قوم نشته هرګز په دې افاق}}
{{د شعر پای}}
کله چه انګریزانوانګرېزانو پهپر [[افغانستان]] له دریوخواودریو خواوو یرغل وکړ او غازی محمداکبر خان د یوییوې دسیسې په وجه دانګریزانولخواد انګریزانو له خوا مسموم کړل شو ، دوستانو یې هغه کابل ته وستاوهواستاوه . دانګریزانود انګریزانو لښکرې چهچې [[شاه شجاع]] ورسره وو د کابل په لور مخ په ولاړندیوړاندې ولاړیولاړې او. په غزني کې د غازی محمداکبرمحمد اکبر خان ورور [[غلام حیدرخانحیدر خان]] دانګریزانود انګریزانو په لاس کی وتکېوت او ورستهوروسته بیا جګړه د کابل په ارغندیارغندي کیکې وشوه . امیردوستامیر دوست محمد خان او غازیغازي محمد اکبرخاناکبر خان چهچې ټپیټپي شوی وو ، [[بخارا]] ته ولاړل . د بخارا امیر هلته بندیان کړل ،انګریزانو، انګریزانو شاه شجاع په کاکابل بل کیکې پاچا کړ .
د [[بوتخاک]] حضرت صاحب عبدلشکورعبدالشکور په شفاعت چهچې د بخارا امیر یییې مرید وو ، غازیغازي محمد اکبر خان له بنده څخه راخوشیراخوشي کړ او هغه کابل ته راغی . په کال (۱۸۴۰)م۱۴۸۱ کی اوز د نومبرنوامبر په میاشت کیکې د روژې د میاشتې په (۷) نیټه یی په کابل کیکې د غازي [[عبدالله خان اڅکزی|عبدالله خان اڅکزي]] په کور کې د ملي قیام نقشه جوړه کړه ، بیا وروسته [[الېکسانډر برنېس|برنېس]] په یوه مضاهرهپاڅون کیکې ووژل شو.
[[وېليم حې مېکناټن|مکناټن]] چې د انګریزانو له خوا په کابل کیکې سفیر وو ، غوښتل یییې چهچې د ملي مبارزينو په منځ کې بې اتفاقیاتفاقي واچوي او هڅکلههيڅکله یییې پخپلو وعدو وفا نه کوله او نه یییې غوښتل چه خپلې لښکرې د افغانستان څخه وباسي .
په کال( ۱۸۴۱)م ز د دسامبر پهپر (۲۴) د کابل دبيد بي بي مهرو شمالي غنډۍغونډۍ ته څېرمه چې دانګریزانو د لښکرو اډه وه ، مکناټن د خپلې اډې څخه راووت اوغښتل یییې چهچې د ملي مبارزینو په غنډهغونډه کیکې ګډون وکړي . په دې غنډهغونډه کې د ملي مبارزینو له خوا غازیغازي محمداکبرخان ، [[سردار سلطان احمد خان]] ، [[محمدشاه بابکرخیلبابکرخېل]] ، [[غلام محیمحي الدین غلجی]] او [[غلام بخش]] ، او د انګرزانو له خوا [[وېليم حې مېکناټن|مکناټن]] ، [[تریور]] ، [[مکنزیمکنزي]] او [[لارنس]] ګډون درلوده .
د مجلس ترتیت داسی وو ، چې مکناتن تريور او مکنزی ناست وو او لارنس په کښلی تفنګچی سره د مکناټن تر شا ولاړ وو . لومړی خبرې غازي محمداکبرخان پيل کړی او هغه لیک یی مکناټن ته ورښکاره کړ ، کوم چې د وزیر اکبرخان د وژلو په سر یی (۰ ۱۰۰۰) روپۍ انعام ایښی وو او مکناټن یی ملامت کړ او په همدې وخت وزیر محمد اکبر خان مکناټن په هغه تفنګچه ووشت چه څو ورځې مخکې مکناټن ورکړی وه . همدارنګه نورو ملي مبارزینو په تريور ، مکنزی حمله وکړه او هغه يې ووژل او د لارنس نه یی تفنګچه او توره واخستل او وروسته هغه په تېښته بریالى شو . هغه و چې په کال(۱۸۴۲)م د جنوری په شپږمه نیټه دانګریزانو لښکر چې شمیر یی (۱۶۰۰۰)وه د کابل څخه د جلال آبا په لور حرکت وکړ او په لاره کی د غلجیو مجاهدینو لخوا ټول تار او مار شول او تنها داکتر [[وېليم برايډن]] جلال آباد ته ورسید. بیا امیر دوست محمد خان په کابل کی پاچاه شو او وزیرمحمد اکبر خان غازی د (۲۹)کالو په عمر وفات شو او مړی یې د خپل وصیت سره سم په مزارشریف کی ښخ کړ. ▼
▲د مجلس ترتیت داسیداسې وو ، چې مکناتنمکناټن تريور او مکنزی ناست وو او لارنس پهله کښلیکښلې تفنګچیتوپانچې سره د مکناټن تر شا ولاړ وو . لومړی خبرې غازي محمداکبرخانمحمد اکبر خان خبرې پيل کړیکړې او هغه لیک یییې مکناټن ته ورښکاره کړ ، کوم چې د وزیر اکبرخاناکبر خان د وژلو په سر یییې (۰ ۱۰۰۰) روپۍ پکې انعام ایښیياد کړی وو او مکناټن یییې ملامت کړ او. په همدېدې وخت وزیر محمد اکبر خان مکناټن په هغه تفنګچهتوپانچه ووشت چهچې څو ورځې مخکې مکناټن ورکړیورکړې وه . همدارنګه نورو ملي مبارزینو په تريور ، مکنزی حمله وکړه او هغه يې ووژل او د لارنس نه یییې تفنګچهتوپانچه او توره واخستلواخيستل او وروسته هغه په تېښته بریالى شو . هغه و چې پهد کال(۱۸۴۲ )م ز کال د جنوری[[جنوري]] پهپر شپږمه نیټهنېټه د دانګریزانوانګریزانو لښکر چې شمیر یییې (۱۶۰۰۰) وه د کابل څخه د [[جلال آبااباد]] په لور حرکت وکړ او په لاره کیکې د غلجیو مجاهدینو لخواله خوا ټول تار او مار شولشو او تنهايوازې داکترډاکتر [[وېليم برايډن]] جلال آباد ته ورسید. بیا امیر دوست محمد خان په کابل کی پاچاهپاچا شو او وزیرمحمدوزیر محمد اکبر خان غازیغازي د (۲۹ ) کالو په عمر وفات شو او مړیجنازه یې د خپل وصیت سره سم په [[مزارشریف ]] کیکې ښخخاورو ته وسپارل شوه کړ.
== انځورتون ==
<gallery>
|
