د "کندهار ولايت" د بڼو تر مېنځ توپير

'''كندهار''' د [[هېواد]] جنوبسويل لوېديځ ته پروت ولايت دى،دى او د [[افغانستان]] د لويو تاريخي مركزونو څڅهڅخه شمېرل كېږي. د منديګك تاريخي كيندنې د كنهاركندهار په ۲۰ كيلو مترۍ كې موقعيت لري، چې د لرغونپېژندنې لمخېله مخې د برنج او مفرغ په دورو پورې اړه لري.

په همدې اساس له ميلاده مخكې د ۱۰۰۰ او ۲۰۰۰ كلونو په منځ كې له ميلاده مخكې د سند، [[ايران]] او بين النهرين ګرځندويانو او سېلانيانو دې تاريخي مركز ته تګ راتراتګ ماوهکاوه. له هرات،[[هرات]]، [[باختر]] او [[سيستان]] خڅه كوچيان هم پدېپه دې تاريخي لاره تېرېدل.

دا حوزه په اوستا[[اوېستا]] كې د هراوارتي په نامه ياده شوې ده او د ارككوزيا[[اراكوزيا]] د نوم يادونه هم د همدې ځاى لپاره شوې ده. په لومړيو مرحلو كې دلته كرنيزه زمكې وىوې.

كندهار هغه مهال ډېر شهرت ترلاسه كړ چې په ۱۷۴۷ز۱۷۴۷ ز كال كې [[احمد شاه دراني]] ددېد سيمېافغانستان واکمن ومنل شو او کندهار یې د واكمنهېواد د پلازمېنې په توګه وپېژندل شووټاکله.

د ښار په مركز كې د مېوند ودانۍ وجود لري، چې په ۱۸۷۱ز۱۸۷۱ ز كال جوړه شوې ده. [[خرقه شريفه]] له [[بخارا]] نه دې ښار ته د [[احمد شاه دراني|احمدشاه بابا]] په پېر كې راوړل شوېدهشوې ده. د [[ميرويس هوتک|ميروېس خان نيكه]] او احمدشاه بابا زيارتونه په همدې ښار كې دي او د كنهاركندهار چهل زينه ييې د غره په لمنه ېتاريخيکې ده چې تاريخي ارزښت لري او د چهل زينې د پاىۍ په برخه كې د بابر شاه يادښت په تيګهډبره كې كيندل شوې دى. كنهاركندهار په ۱۷۰۸ز كال كې ميروېس خان د خپل حكومت د مركز په توګه وټاكه، هغه په كوكران ېکې موقعيت دلوددرلود چې له اوسني ښآرښار څخه چندانېډېر لرې ندېنه دې.

بايد ووايو چې لوى سكندر اراكوزيا په كنهاركندهار كې ادد اسكندري په نوم يايوه لويه كلكه پوځي او دفاعي كلا جوړه كړه چې د كنهاركندهار عطمتعظمت او حېثيت يې لا لوړ كړ.

د كنهاركندهار ولايت د ۴۷۶۷۶ كيلو متره مربع زمكې په لرلو سره د اداري وېش لمخېله مخې په لاندې ډول وېشل شوېشوی دی دى.:

== د كندهار اقليم او اب وهوااوبهوا ==

كندهار د استوايي اقليم لرونكې دى، چنوبسويل خواته يې د شوابك او سري شګې د دښتو موجوديت ددې ولايت ځانګړتياوې صحرايي او نيمه صحرايي ته اړولي دي.

په كومو ځايونو كې چې شين غر او كافرجر غرونه موقعيت لري او د ارغنداب سيند يې له كوزنيو جنوبيسويلي برخو نه تېرېږي، هوا يې معتدله كړې، او د ډنډ، پنجوايي، مېوند، ارغنداب او د شګې ولسوالۍ د ښي او زړه راښكونكي هوا لرونكې دي. پورته يادې شوې ولسوالۍ په پسرلې او اوړي كې ښه مرطوبه هوا لري، ژمې يې نسبتا معتدل او اوړې يې تود وي.

د اوړي په تودو مياشتو كې د تودوخې لوړه درجه ۳۰سانتي۳۰ سانتي ګرېډه او منځنۍ درجه يې ۱۹سانتي ګرېډه او د تودوخې تيټه درجه يې ۵ سانټي ګرېډو ته راښكته كېږي او. د كالني اورښت انازه يې له ۲۰۰-۳۰۰ ملي مترو پورې ټاكل شوې. مګرخو په شګلنو سيمو كې له ۸۰ ملي مترو څخه كم وي.

== نفوسوګړي ==

== فرهنګي، علميپوهنيز او اجتماعيټولنيز حالت ==

=== خرقه شريفه ===

وروسته له هغه چي خرقه شريفه كندهار ته راوړل سوه، د يو څه پر غاړه واخيست، خو كله چي مودې لپاره د هغې چوپړ په خپله اعليحضرت احمدشاه بابا د افغاني امپراتورۍ د لوېديځودلوېديځو د كال ۱۱۸۳ په لومړيو كي اعليحضرت احمدشاه بابا ولايتونو د سمبالولو لپاره لښكر برابر كړ او خپله تلى، نو يې د خرقې شريفي د متولي د مقررۍ په هكله فرمان صادر كړ.

د نوموړي فرمان چي پر 26مه د دهي (محرم الحرام) د كال 1383 س ل صادر سو په يوه برخه كي راغلي دي: "خرقه شريفه په هغه بكس كي چي ده، بايد په هغه ډول وساتل سي او خلك چي يې زيارت كوي نو به د هغه بكس زيارت كوي او بكس به پرته د پاچا له حكم څخه نه خلاصيږي." د نوموړي فرمان څخه په ښكاره توګه څرګنديږي چي اعليحضرت احمدشاه د هيواد د اسلامي او تاريخي ارزښتونو سره په زياته كچه مينه درلوده او هغه بابا به يې په سمه توګه ساتل، د نوموړي فرمان وصول تر اوسه ياني ۱۴۲۵ س ل پوري پر خپل ځاى پاته دى، چي تقريباً ۲۴۲ كلن تاريخ لري او اوس هم د خرقې شريفي د بكس خلاصول او يا را ايستل د وخت د واكمن په حكم سره شوني دي. (هغه وخت چي را ايستل يې اړين وبلل سي)