د "آرسېنيک" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
Addbot (خبرې اترې | ونډې)
و Bot: Migrating 110 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q871 (translate me)
د سمون لنډیز نسته
۱ کرښه:
[[دوتنه:Arsen 1.jpg|بټنوک|200px|کيڼ|ارسینکارسنیک]]
'''ارسینکارسنیک''' [[کيميا|کیمیاوي]] توکی دی چې په وګړیزه ژبه ورته د (موږک وژنه) وایي. (As) یې کیمیاوي نښه ده. ۳۳ اتومه لري. نرم دی. خړ او زېړ رنګونه لري.د خړ خټنه ډېره د چار ساحه یې هم غټه ده.
دغه توکی که تود شي په اکسیډ بدلېږي، چې د ارسینکارسنیک اكسايډ (As2O3) ورڅخه جوړېږي، چې د اوږې بوی لري. ارسینکارسنیک په څه ګډونونو کې د وچ اکر څخه پرته له دې چې اوبه شي په غاز بدلېږي.
 
 
== د ارسینکارسنیک پېښلیک ==
ډېر پوهان په دې اند دي چې ارسینکارسنیک (البرتوس ماکنس) په ۱۲۵۰ میلادي کې د لومړي ځل لپاره په خپلواکه توګه په لاس راووړ. خو د(البرتوس) څخه ډېر د مخه یونانی او عربی کیمیا پوهانو ارسینکارسنیک د (سپین ارسینکارسنیک) له ترکیب څخه د نورو توکونو څخه جلا کړ اوخپلواکه بڼه یې ورکړه.
 
== د ارسینکارسنیک کارونه ==
ارسینکارسنیک یوهیو زهري توکی دی. چې انسان ته زړه بدی، د ګډې درد، قبص او د انسان مرکزي اعصاب ورانه وي. په لوېدیز کې ارسینکارسنیک د وژونکی زهر نوم کټلی دی. په فرانسه کې (ناپلیون بناپارت) په دغه توکي ووژل شو.
په چین کې دغه توکی دوه زره کاله را په دې خوا د (Arsphenamine) او (Syphilis) په روغنه کې کارېږي.اوسمهال په نورو روغتیاي چارو کې هم (لکه د Leukemia) کارېږي. برسېره پر دې په کرنه کې هم د څه ناغوښتونکو حشراتو د تښتې او یا د منځه وړلو لپاره کار ورڅخه اخیستل کېږي.