د ۱۹:۰۵, ۲۱ مارچ ۲۰۱۲ بڼه سرچينې کتل Darios (خبرې اترې \| ونډې) ۶٬۴۶۹ edits ود سمون لنډیز نسته → تېر توپير		د ۲۰:۵۰, ۲۹ مې ۲۰۱۲ بڼه سرچينې کتل Xqbot (خبرې اترې \| ونډې) ۷٬۱۴۷ edits و r2.7.3) (روباټ بدلول: hy:Շապուհ Ա؛ زیباسازی بل توپير ←
۱ کرښه: {\| style="margin: 0 0 1em 1em; border-collapse:collapse; font-size: 90%;" border="1" cellpadding="2" align="left" cellspacing="0" \|- style="background-color:lightblue;" ! colspan="2" \|[[~~File~~دوتنه:Senmurv.svg\|50px]]<br />شاپور ۱<br /> \|- \|- id=infObrazek \| style="text-align:center;" colspan="2"\|[[~~File~~دوتنه:Naqsh i Rustam. Shapour.jpg\|300px]] \|- ! align="left" valign="top" \|زېږېدنه ۲۲ کرښه: \|[[هرمز ۱]] \|} [[~~File~~دوتنه:Ghal'eh Dokhtar2.jpg\|300px\|thumb\|left\|دبیشاپور کلا]] '''شاپور ۱'''(په [[پهلوي ژبه\|پهلوي]] کې:[[دوتنه:Šápúr in pahlaví script.png\|70px\|]] - تلفظ:شَهپُهْر ) [[د ساسانیانو واکمني\|د ساسانیانو]] د کوړنی څخه یو مشهور حکمران او فاتح وو. پلار یی [[اردشیر پاپاکان]] چی [[د ساسانیانو واکمني\|د ساسانیانو د کورنی]] بندسټ ایښودونکی وو. شاپور په [[ایران]] کی ډير ښارونه او کلی تاسیس کړ او د رومانی امپراطوری په خلاف یی جګړه کوله. == جګړې == شاپور ۱ د [[اردشیر پاپاکان]] تر لاس اخیستلو (استعفاء ورکولو) وروسته [[د ساسانیانو واکمني\|د ساسانیانو د واکمنی]] شاهنشاه (حکمران) شو. په دی وخت کی د ساسانیانو واکمنی د رومانی امپراطوری په خلاف جګړه کوله. په ۲۴۳ کی نوی جګړه پیل شوه او د رومانی پوځ د ساسانیانو د اردو لخوا ماته وخوړله. تر جګړې وروسته نوی رومانی امپراطور د شاپور سره سوله وکړه او هر کال یی شاپور ته پیسې او باج ورکولی.<br />په ۲۵۲ کال کی شاپور ارمینیا ونیول او پر وروستی رومانی سیمی یی برید وکړ. په ۲۶۰ کال کی د ایدیسا د ښار نژدې شاپورد رومانی پوځ سره ونښتل او په جګړه کی یی رومانی امپراطور ونیول. رومانی امپراطور چی نوم یی والیریان وو د ساسانیانو په زندان کی یی مړ کړ.شاپور د خپلو بریو په هکله په ډبره کی مظمون هک کړ چی په اوس وخت کی د نقش رستم د څلی په نوم یادېژی.<br />شاپور د مذهبی نظره ډېر زغمناک حکمران وو. هغه د ساسانیانو په واکمنی کی ډېر ښارونه تاسیس کړل. په ۲۶۶ کال کی شاپور د فارس په ولایت کی یو ښار جوړ کړ. دغه ښار د [[بیشاپور]] په نوم یادېږی چی په [[پهلوي ژبه\|ساسانی فارسی]] ژبه وه شهپهر (''Veh Sháhpuhr'') ویل کیږی او د ښه – ستر شاپور معنی ورکوی. [[بیشاپور]] د ساسانیانو واکمنی یو پایتخت وو او د رومانی اسیران لخوا جوړ شو. د ښار په مرکز کی یوه ستره کلا وه. دغه کلا د قلعه دختر په نوم یادېږی چی په اوس وخت هلته یوازې ویرانه پاتی ده.<br />په ۳ پیړی کی شاپور د خراسان رضوی په ولایت کی یو ښایسته ښار جوړ کړ چی په اوس وخت کی د [[نیشاپور]] په نوم یادېږی. د نیشاپور نوم په [[پهلوي ژبه\|ساسانی فارسی]] ( ''Névsháhpuhr'') د زړه ور شاپور معنی لری.شاپور په ۲۷۱ کال کی وفات وکړ. ۴۸ کرښه: == سرچینې == * KLÍMA, Otakar. ''Sláva a pád starého Íránu''. Praha : Orbis, 1977. 252 s.(چیکی ژبه)(د ایران تاریخ) * [http://cs.wikipedia.org/wiki/%C5%A0%C3%A1p%C3%BAr_I. ترجمه] * [http://www.iranica.com/articles/shapur-i Šápúrova biografie د شاپور ژوند] * [http://antika.avonet.cz/article.php?ID=2281 í د ساسانیانو جګړې] [[وېشنيزه:د ساسانیانو حکمرانان]] Line ۷۴ ⟶ ۷۵: [[hr:Šapur I.]] [[hu:I. Sápúr szászánida király]] [[hy:Շապուհ IԱ]] [[it:Sapore I]] [[ja:シャープール1世]]

د "شاپور ۱" د بڼو تر مېنځ توپير