د "هېنريک سېنکېويچ" د بڼو تر مېنځ توپير

نوموړیهېنریک سېنکېويچ په یوه داسې کورنۍ کې زېږېدلی ، چې شاهي کورنۍ ته نږدې ، خو نېستمنه شوې وه . د ده پلار له پولېنډي - لیتوايي تاتارانو څخه وو ، چې د “ ویتوفت “ د واکمنۍ پر مهال د [[لیتوا]] په لویه خانۍ کې مېشت وو . مور يې په خټه بېلاروسۍ وه . سېنکېویچ د جمنازیا [[ښوونځی]] پای ته ورساوه او پر ۱۸۶۶ – ۱۸۷۰ زېږدي کلونو يې د [[وارسا]] پوهنتون د طب ، [[تاریخ]] او فیلولوجۍ ( ژبپوهنې ، ادبپوهنې او متنپوهنې ) په پوهنځيو کې زده کړې وکړې . دی لا زده کړیال ( محصل ) وو ، چې پر ۱۸۶۹ ز کال يې دپه («Przegląd Tygodniowy» په مجله کې لومړنۍ لیکنه چاپ شوه . له ۱۸۷۳ ز کاله راهیسې يې په پرله پسې ډول په “ پولېنډۍ ورځپاڼه “ کې کومېډي - هنري لیکنې خپرېدې او له دغې ورځپاڼې سره يې پرله پسې همکاري درلوده . له ۱۸۷۴ زېږدي کاله يې د “ نیوا “ اوونیزې خپرونې د ادبي برخې پازوالي او مشري پرغاړه درلوده . وروسته له ۱۸۸۲ ز کاله بیا د ځانساتې (محافظه کارې) ورځپاڼې “ سلووه “ پازوال چلوونکی شو .

پر ۱۸۸۱ ز کال يې له “ ماريیا شیتکېویچ “ سره [[واده]] وکړ . مېرمن يې څو کاله وروسته پر ۱۸۸۵ ز کال له نري رنځ ( توبرکلوز ) نه مړه شوه او دوه ماشومان يې مېړه ته ورپاتې شول . سېنکېویچ پر ۱۸۹۳ ز کال دویم واده له “ مارییا ولودکوویچ “ سره ، چې له “ ادېسې “ څخه وه ، وکړ ، خو پر ۱۸۹۵ ز کال يې د مېرمنې پر نوښت تلاک ( طلاق ) وشو او سره بېل شول . پر ۱۸۹۴ ز کال يې هم له “ مارییا بابسکایا” سره واده وکړ .

[[لیکوال]] سېنکېویچ پر ( ۱۸۷۶ – ۱۸۷۹ ) ز کلونو د امریکا متحده ایالاتو ته سفر وکړ او د همدغه سفر “ [[یونلیک “]] يې د امریکا متحده ایالاتو پرضد پر ( ۱۸۷۶ – ۱۸۷۸ ) زېږدي کلونو چاپ کړ . کله چې [[اروپا]] ته راستون شو ، نو څه موده په [[پاریس]] کې اوسېده ، پر ۱۸۷۹ ز کال په “ [[لووف “]] کې وو . [ لووف هغه مهال د پولېنډ یو ښار وو ، خو اوسمهال د اوسني [[اوکرایین]] په لوېدیځ کې د دغه [[هېواد]] یو [[ښار]] دی ]. وروسته يې بیا په وېنس ، او روم کې څه موده تېره کړه . له هماغه مهاله راهیسې يې د [[سیلاني]] په توګه ډېر سفرونه کول او ډېر ځله يې خپل مېشتځي بدلول . ده په دغو لاندې هېوادو کې ژوند کړی ، لکه [[اتریش]] ، [[انګلستان]] ، لیتوا ، [[فرانسه]] ، [[سویس]] ، پر ۱۸۸۶ ز کال په [[رومانیا]] ، [[بلغاریا]] ، [[تورکیه]] ، [[یونان]] ، پر ۱۸۹۱ ز کال يې په [[مصر]] ، [[زېنزیبار]] او نورو هېوادو کې . پر ۱۹۰۰ ز کال د ده د ۲۵ کلن ادبي کار په خاطر ده ته په “ کېلېڅ پوویاتې “ کې یو کور او څه ځمکه جایداد د ډالۍ په توګه ورکړل شول .

سېنکېویچ د لومړۍ نړیوالې جګړې د پیل پر مهال سویس ته ولاړ ، بیا يې په پولېنډ کې له جګړې ځپلو سره د مرستې د یوې کومېټې مشري پر غاړه واخیسته . هېنريک سېنکېویچ د ۱۹۱۶ زېږدي کال د نوامبر پر ۱۵ د سویس په “ وېوې “ کې ومړ. په “ وېوې “ کې يې له مړینې وروسته مړی د سویس په یوه کاتولیکي عبادتځای کې خاورو ته وسپارل شو ، خو پر ۱۹۲۴ ز کال يې د بدن پاتې شوني وارسا ته ولېږدول شول او هلته د “ کریپت “ د سپېڅلې “ یاننا “ په عبادتځای کې خاورو ته وسپارل شول .

لیکوال د خپل ادبي کار په لومړیو اثارو ، داستانونو او ناولونو کې ، د نرواکي ژوند د ډول کمزوري کېدل او له منځه تګ ښودلی ، لکه په “ زاړه خدمتګار “ ۱۸۷۵ ز کال ، “ ګانیه “ ، ۱۸۷۶ ز کال ، “ سېلاب “ د ۱۸۸۴ – ۱۸۸۶ ز کلونه ، “ ښاغلي ولودیوفسکي “ ( ۱۸۸۷ – ۱۸۸۸ ز کلونه ) کې . د سېنکېویچ په لومړني رومان کې د [[پولېنډ]] او اوکرایین تر منځ ، د “ بوګدان خمېلنیڅکي “ د وختونو هاند او هڅه ښودل شوې . د ده د “ تریلوجي “ ( درې ګوني ) رومان په دویمه برخه کې پر ۱۶۵۵ – ۱۶۵۶ ز کلونو ، پر پولېنډ باندې د سويډني یرغلګرو پر وړاندې جګړه کې د پولېنډي ولس د ازادي بښونکي غورځنګ هاند او هڅه انځور شوې . د دغه درې ګوني اثر په درېیمه برخه ( یا درېیم رومان ) کې پر ۱۶۷۲ – ۱۶۷۳ زېږدي کلونو ، پر پولېنډ باندې د تورکانو د یرغل او د دغه یرغل پر وړاندې د پولېنډي بهادرانو او اتلانو کارنامې په شاعرانه بڼه انځور شوې دي .