آرتور فیلیپ

اډمیرل آرتور فیلیپ (زوکړه  ۱۷۳۸ کال د اکټوبر ۱۱ – مړینه د ۱۸۱۴ کال د اګسټ ۳۱) د بریټانیا شاهي سمندري ځواک افسر وو چې د نوي سویلي وېلز مستعمرې لومړي والي په توګه یې خدمت وکړ.

آرتور فیلیپ
آرتور فیلیپ
د شخص مالومات
پيدايښت	لندن
مړینه
هديره	لندن
تابعیت	د برېتانيا او ايرلينډ متحده پاچايي لويې برېتانيا پاچايي
عملي ژوند
کار/مسلک
کاروونکي ژبه
پوځي خدمت
وفاداري	د برېتانيا او ايرلينډ متحده پاچايي
جګړه/جګړې	اووه کلنه جګړه ،  د امريکا انقلابي جګړه

فیلیپ د ۱۷۵۱م کال له جون څخه د ۱۷۵۳م کال تر ډسمبر پورې د ګرینویچ روغتون په ښوونځي کې زده‌کړې وکړې. وروسته بیا د فورچون نهنګ ښکار کښتۍ کې شاګرد شو. د فرانسې په وړاندې د اوه کلنې جګړې له پیل سره، فیلیپ د شاهي سمندري ځواک په اچ ام اس باکینګهام کښتۍ کې د کاپیټان مایکل اوریټ د خدمت کوونکي په توګه لیسټ کې نوم لیکنه وکړه. فیلیپ له اوریټ سره په HMS Union او HMS Stirling Castle کې هم خدمت وکړ. فیلیپ د ۱۷۶۱م کال د جون په ۷مه د ډګرمن رتبه ترلاسه کړه، مخکې له دې چې د دښمنیو په پای کې د ۱۷۶۳م کال په ۲۵مه خپل نیمایي حقونه ترلاسه کړي. هغه په ۱۷۴۴م کال کې د پرتګال سمندري ځواک ته اعزام شو او د اسپانیې په وړاندې جګړه کې یې خدمت وکړ. په ۱۷۷۸م کال کې بېرته شاهي سمندري ځواک کې خدمت ته راوګرځېد، په ۱۷۸۲م کال کې فیلیپ د HMS Europa په قومندانۍ، غوښتل چې په سویلي آمریکا کې د اسپانیا مستعمرات تصرف کړي، خو مخکې له دې چې موخې ته ورسېږي، اوربند وشو. په ۱۷۸۴م کال کې، فیلیپ د سکرټر ایوان نپین لخوا په اروپا کې د فرانسې دفاع ګانو څېړنې لپاره وګومارل شو.

په ۱۷۸۶م کال کې فیلیپ د لارډ سیډني له خوا د لومړۍ بېړۍ قومندان په توګه وګومارل شو، هغه بېړۍ چې ۱۱ کښتۍ په کې شاملې وې، کارکوونکي یې د نوي سویلي وېلز په بوټاني خلیج کې یو جزایي مستعمره او یو ښارګوټی جوړ کړي. فیلیپ د بوټاني خلیج ته تر رسېدو وروسته، دا سیاست نامناسب وموند او د مېشت ځای لپاره د یوه مناسب ځای په لټه کې شو، چې هغه یې د جکسون په بندر کې وموند – د نن ورځې سیډني سیمه، آسټرالیا. فیلیپ د لرې لید لرونکی یو والي وو او ډېر ژر یې پام شو چې نوی سویلي وېلز د محکومانو د ازادۍ لپاره یوې مدني او سیسټماټیکې ادارې ته اړتیا لري. خو په لومړۍ بېړۍ کې د مسلکي سوداګرو راوستلو لپاره د هغه پلان رد شوی وو. په پایله کې، هغه د کاري ځواک، نظم، انظباط او عرضې په زمینو کې له ډېرو ستونزو سره مخ شو. فیلیپ له ځایي سیمه ییزو خلکو سره د همغږو اړیکو غوښتونکی وو، هغه باور درلود چې ټول مستعمره کسان د بریټانیا وګړي دي او په دې ترتیب سره د قانون تر ملاتړ لاندې قرار لري، له همدې کبله ځایي خلک د فیلیپ تر قوماندې لاندې ټولو خلکو سره یوشان حقونو څخه برخمن وو. په پایله کې د دوه ډلو په کلتور کې توپیر د جګړې لامل شو. دوهمې او دریمې بېړۍ ته د ګڼ شمېر بندیانو د ننه کېدل په ځایي کم پیدا سرچینو باندې نوي فشارونه وارد کړل. کله چې فیلیپ د ۱۷۹۲م کال په ډسمبر کې کور ته سفر وکړ، مستعمره د رسمي ځمکنیو مرستو، سیسټماټیکې کرنې او اوبو تامین سره د شکل اخیستو په حال کې وه.

د ۱۷۹۲م کال د ډسمبر په ۱۱مه، فیلیپ مستعمره پرېښوده ترڅو د پښتورګي کاڼې درملنې لپاره بېرته بریټانیا ته لاړ شي، هغه پلان درلود چې اسټرالیا ته بېرته راشي خو طبي مشورو ورته توصیه وکړه چې له قوماندانۍ څخه استعفا وکړي. د هغه روغتیا لا ښه شوه او په ۱۷۹۶م کال کې په سمندري ځواک کې فعالې دندې ته راوګرځېد، مخکې له دې چې د فنسیبل سیند همپشایر بېړۍ قومندانۍ باندې وګومارل شي، په داخلي اوبو کې یې د ګڼو بېړیو قمنداني په غاړه لرله. بلآخره په ۱۸۰۵م کال کې له فعاله سمندري خدمت څخه تقاعد شو. د ۱۸۱۴م کال آګسټ ۳۱مه کې د هغه له مړینې مخکې هغه د خپل تقاعد وروستني کلونه د سامرسټ په بات کې تېر کړل. د نوي سویلي وېلز لومړني والي په توګه، د آسټرالیا ګڼې سیمې د هغه په نوم نومول شوي دي چې په هغو کې د فیلیپ بندر، د فیلیپ ټاپو، په سیډني کې د فیلیپ سړک، په کانبرا کې د فیلیپ ښارګوټی او په سیډني کې د قومندان فیلیپ ټاور ودانۍ او همدارنګه ډېری سړکونه، پارکونه او ښوونځي شامل دي.

د ژوند لومړي کلونه

آرتور فیلیپ د ۱۷۳۸م کال د اکټوبر په ۱۱مه نېته د لنډن بریډ سړک کې د آل هالوس په کلیسا کې وزېږېد. هغه د فرانکفورت مهاجر جاکوب فیلیپ زوی وو چې په بېلابېلو روایتونو کې د ژبې ښوونکی، د سوداګریزې بېړۍ مالک، سوداګر بېړۍ چلوونکی یا معمولي بېړۍ چلوونکی وو. د هغه مور، الیزابت بریچ، د جان هربرټ په نوم یوه معمولي بېړۍ چلوونکي کونډه وه چې د ۱۷۳۲م کال د آګسټ په ۱۳مه د جامائیکا په HMS تارتار بېړۍ کې د ناروغي له امله ومړه. د آرتور فیلیپ زېږېدو په مهال د هغه کورنۍ د لندن ښار په چیپ سایډ کې د کرایه دار په توګه د منځنۍ کچې ژوند درلود.

د فیلیپ د ماشومتوب دورې څخه هیڅ رپوټ په لاس کې نشته. پلار یې جاکوب، په ۱۷۳۹م کال کې ومړ، له هغه وروسته د فیلیپ کورنۍ لږ عاید درلود. آرتور په ۹ کلنۍ کې د بریټانیا سمندري ځواک سره سیند ته لاړ. د ۱۷۵۱م کال د جون په ۲۲مه، هغه د ګرینویچ روغتون ښوونځي کې، چې د غریبو بېړۍ چلوونکو زامنو لپاره خیریه ښوونځی وو، ومنل شو. د ښوونځي درسي پلان له مخې د هغه زده‌کړې په سواد، حساب او اړخ پېژندنې مهارتونو لکه نقشه کښنه باندې متمرکز وې. د هغه د ښوونځي مدیر، کشیش فرانسیس سویندن، ولیدل چې فیلیپ له شخصیتي اړخه «بې ادعا، معقول، تر کوچنۍ کچې پورې په هرکار کې چې متعهد شي سوداګر ته ورته دی».

فیلیپ د دوه نیم کالو لپاره د ګرینویچ روغتون ښوونځي کې پاتې شو، چې په منځنۍ کچه د زده کوونکو د یوه کال اقامت څخه ډېر وو. د ۱۷۵۳م کال په پای کې، هغه د فورچون بېړۍ کې، چې د نهنګ ښکار ۲۱۰ ټنیزه کښتۍ وه چې د سوداګریز بېړۍ چلوونکي ویلیام رېډهیډ لخوا رهبري کېده، د ښوونکي په توګه اووه کلن تړون لاسلیک کړ. فیلیپ د ډسمبر په ۱ د ګرینویچ روغتون ښوونځی پرېښود او څو میاشتې نورې یې د فورچون بېړۍ کې تېرې کړې او په ۱۷۵۴م کال کې د نهنګ ښکار څپرکي پیل ته په تمه وو.

د فیلیپ اوسني انځورونه له منځنۍ کچې څخه ټیټ، زیتوني څېرې لرونکی او تورو سترګو لرونکی ښکاري. د رابرټ هیوګز له نظره، جېږه پوزه او لاندېنۍ ډبله شونډه د هغې په څېره کې څرګند وو.

لومړنی سمندري مسلک

د نهنګ ښکار او سوداګریز سفرونه

د ۱۷۵۴ کال په اپرېل کې فورچون بېړۍ د نهنګ ښکار لپاره د بارنتز سمندر کې سوالبارد ته نږدې سیمې خوا حرکت وکړ. د شاګرد په توګه د فیلیپ مسئولیتونه د نهنګ د لاش پرې پرې کول او په بېلرونو کې د هغو په بسته بندي کولو کې مرسته کول وو. خواړه ډېر کم وو او د فورچون ۳۰ کارکوونکو خپل خوراکي رژیم له هګۍ، سکوروې واښو او د امکان په صورت کې د شمالي ګوزنې سره تکمیل کړ. د ۱۷۵۴م کال د جولای په ۲۰مه بېړۍ بېرته انګلستان ته راوګرځېده. د نهنګ ښکار عملې مدیترانې ته د ژمني سفر لپاره پیسې واخیستې او له ۱۲ ملایان یې ځای ناستي شول. فیلیپ په کښتۍ کې پاتې شو، ځکه فورچون بارسلون او لیورنو ته د مالګې او ممیزو لېږد یو بهرنی سوداګریز سفر ترسره کړ او د روتردام له لارې د حبوباتو او لیمویي محصولاتو سره بېرته راوګرځېد. د ۱۷۵۵م کال په اپرېل کې بېړۍ انګلستان ته راغله او سمدستي د نهنګ ښکار لپاره یې هماغه کال د سوالبارد لوري ته حرکت وکړ. فیلیپ لا هم یو عمله وو، خو کله چې د جولای په ۲۷مه بېړۍ بېرته انګلستان ته راغله، خپله شاګردي یې پرېښوده.